Volendams
Het Volendams is een Waterlands dialect dat alleen in het Noord-Hollandse dorp Volendam wordt gesproken.
Voor Nederlands-sprekenden buiten het dorp is het zware dialect bijna niet te verstaan. De letter H wordt meestal overgeslagen in het dagelijks taalgebruik. Als men refereert aan iets dat komende donderdag gaat gebeuren, dan zegt men dat meestal als: "Et gait een donderdag beure." Het is meestal goed te horen als een Volendammer Nederlands spreekt, en andersom is het ook goed te horen als een buitenstaander (of jas zoals de Volendammers mensen noemen die niet in het dorp zijn geboren) Volendams probeert te spreken.
Enkele voorbeelden:
Volendams - Nederlands
- nair - naar
- nai - nee
- bedakke - pech (hebben) / tegenslag ondervinden
- ailegoar - helemaal
- allegoar - allemaal
- Volledam - Volendam
- Aidam - Edam
- gemiente - gemeente
De Volendammers Dick Brinkkemper, gepensioneerd directeur van de plaatselijke Mavo, en oud F.C. Volendam-voetballer Klaas Karregat hebben circa 2500 woorden en uitdrukkingen in "'t Volledams" verzameld, plus verhaaltjes en liedjes in het dialect. Verder verzamelden ze voornamen, achternamen, en de in Volendam belangrijke bijnamen. Ze hebben dit alles bijeengebracht in het boek 't Volledams deujr de jaojre eujn. Ook boekhandelaar K. Simons legde een verzameling van Volendamse woorden en uitdrukkingen aan. Hij maakte hiervan eind jaren tachtig een boekje dat inmiddels is uitverkocht. De inhoud staat echter online.
