Vinkenslag (Maastricht)

Vinkenslag is een woonwagenkamp in Maastricht. Het was begin 2004 het grootste kamp van Nederland.

Het kamp was regelmatig op negatieve wijze in het nieuws, onder meer omdat er bij een grootschalige politie-inval in 2003 hennepplanten werden aangetroffen. Deze politie-inval was onderdeel van de strenge aanpak die burgemeester Gerd Leers als beleid voor stond. De betreffende woonwagens en keten werden tot woede van de bewoners direct met de grond gelijk gemaakt. Ook bleek dat inwoners van Vinkenslag op grote schaal stroom hadden afgetapt van het energiebedrijf, dat hier niets tegen durfde te beginnen.

In de jaren hiervoor ging het juist erg goed met het kamp. De kampbewoners hadden met steun van de gemeente Maastricht verschillende bedrijfjes weten op te zetten; onder meer een autohandel. De kampbewoners beweren dat de gemeente vervolgens een hetze tegen hen voerde, waardoor Vinkenslag een slechte naam kreeg en die eerlijke handel onmogelijk maakte. De gemeente Maastricht was na jarenlange sabotage op een punt terecht gekomen, dat zij vond dat er opgetreden moest worden. Te vaak werden ambtenaren, en zelfs individuele raadsleden van de gemeenteraad thuis bedreigd door mensen van Vinkenslag. Er werd deze raadsleden verteld dat ze wisten "waar hun kinderen op school zaten". Deze intimidaties werden bij raadsleden uitgevoerd als bewoners van Vinkenslag het vermoeden kregen dat deze raadsleden iets negatiefs over Vinkenslag zouden zeggen tijdens een raadsvergadering. Zelfs gewone standaardcontroles van de Nutsbedrijven waren niet mogelijk en onderzoeken door opsporingsambtenaren en mensen van de belastingdienst werden telkens weer teniet gedaan door deze met veel intimidatie van het kamp af te jagen. Individuele politiemensen durfden zelfs niet het kamp op, ook niet als ze wisten dat gestolen goederen bij Vinkenslag belandden. Dwangbevelen moesten zo afgeleverd worden, dat de naam en zelfs het telefoonnummer van de betreffende ambtenaar (die het formulier persoonlijk moest afgeven) niet na te trekken was. Overigens was het volgens burgemeester Leers een beperkte groep van bewoners die moeilijkheden veroorzaakten. Verschillende gesprekken werden gehouden met mensen van Vinkenslag in de burgemeesterkamer van het Stadhuis in Maastricht.

Op 20 maart 2003 werden bij een politie-inval op Vinkenslag 37 locaties ontdekt waar hennep werd geteeld of die waren ingericht voor de teelt van wiet. Er werden circa 12 duizend hennepplanten in beslag genomen en vervolgens vernietigd. Monteurs van nutsbedrijf Essent controleerden ook of de stroom illegaal was afgetapt. Ook werden enkele illegaal gebouwde loodsen op Vinkenslag met de grond gelijk gemaakt.

In februari 2004 werd bekend dat de bewoners, net als in andere woonwagenkampen, jarenlang een sterk verlaagd tarief voor de inkomstenbelasting was opgelegd omdat de bewoners zich volgens de overheid zodanig hadden gedragen dat de Belastingdienst niet in staat was de financiële gegevens naar behoren te controleren. Staatssecretaris Wijn van Financiën zegde na Kamervragen toe dat aan deze situatie onmiddellijk een eind zou worden gemaakt. Overigens bleek later dat niet alle bewoners het verlaagde tarief betaalden. Bij anderen was de achterliggende reden voor het verlaagde tarief dat zij geen aftrekposten konden opvoeren.

Het kamp zal in 2004 worden gesaneerd; het bestemmingsplan hiervoor is afgerond. De reden is dat er asbest in de grond aanwezig zou zijn. De bewoners zijn het met de sanering oneens en menen dat de gemeente dit gebruikt als excuus om hen te verjagen. De gemeente heeft namelijk plannen om na de sanering een deel van het terrein als bedrijventerrein in te richten, waardoor een aantal bewoners zal moeten vertrekken.

Op 14 april 2004 blokkeerden tachtig tot honderd bewoners met banden en andere voorwerpen enige uren het noordelijkste kruispunt van de N2 (bij stadion De Geusselt), uit protest tegen het onrecht dat hen naar hun idee werd aangedaan. Dit veroorzaakte lange files op de A2 en de A79. Deze bezetting kwam voor de politie niet geheel als een verrassing: een oud-politieman hoorde toevallig van een familielid dat een dergelijke actie op handen was en lichtte meteen de politie in. Tijdens de demonstratie werden er inlichtingen verzameld door een informant en voor tactisch onderzoek ter hand gesteld aan de politie. Die was op zijn beurt weer op de hoogte van mogelijke ongeregeldheden, die zich later bleken voor te doen bij het hoofdbureau van politie in Maastricht . Deze ongeregeldheden deden zich voor enige dagen na het voorval van de Geusselt. Voordat deze ongeregeldheden plaatsvonden, werd voor alle zekerheid een peleton ME achter de hand gehouden. De gemeente spande naar aanleiding van de Geusselt-affaire vervolgens een civiele procedure aan tegen de kampbewoners, en de volgende ochtend deed de Mobiele Eenheid|ME met driehonderd man en een aantal shovels tegen zonsopgang een inval in het kamp, en enkele kleinere kampen in de omgeving. Zestien personen werden aangehouden, van wie de meesten wegens betrokkenheid bij de wegblokkade van de vorige dag. Volgens politie en justitie werd er op industrieële schaal wiet verbouwd. Hennepplantages werden bij invallen daadwerkelijk aangetroffen en direct ontmanteld.

Tijdens de politieacties op Vinkenslag werd ook het Stadhuis in Maastricht enkele keren zwaar bewaakt en overal zwermde het van de politiepatrouilles, van ME-busjes en politieagenten in de stad. Binnen het Stadhuis waren politie en particuliere beveiligingsbedrijven actief. Burgemeester Leers werd later persoonlijk beveiligd door de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging DKDB van het KLPD omdat er op 22 april 2004 een kogelbrief bij een postsorteercentrum was onderschept en die voor Leers bedoeld was. Ook het huis van de burgemeester werd na aanleiding van deze kogelbrief door de politie bewaakt. Tijdens de invallen in Vinkenslag was er ook een politiehelicopter actief die boven het woonwagenkamp bleef rondcirkelen.