Vincentius Kadłubek
Vincentius Kadłubek, Pools: Wincenty Kadłubek, (* rond 1150 in Karwów bij Opatów of in Kargów - † 8 maart 1223 in Jędrzejów) was een telg uit een adellijk Pools geslacht. Hij studeerde in Parijs en Bologna en werd later kapelaan aan het hof van koning Casimir de Rechtvaardige. In 1207/08 werd Vincentius bisschop van Kraków. In die hoedanigheid nam hij deel aan het Vierde Lateraans Concilie (opening in 1215). Mede door het werk van Vincentius werden de conflicten tussen Leszek I van Polen en Andreas II van Hongarije over Gallicië bijgelegd. In 1218 deed hij afstand van zijn bisschopsambt en werd cisterciënzer in Jędrzejów. Kadłubek werd de eerste Pool, die intrad bij de hervormingsbeweging van de cisterziënsers.
Kadłubek schreef een vierdelige geschiedenis van Polen, die loopt tot het jaar 1202. Het bevat talrijke legenden en sterke verhalen over bijvoorbeeld de overwinning van de Polen op Alexander de Grote. Vaderlandsliefde kon Vincentius in elk geval niet ontzegd worden met dit werk van zijn hand. Omdat het een van de weinige historische beschrijvingen uit de Middeleeuwen was, oefende het tot in de 18e eeuw grote invloed op de Poolse geschiedschrijving uit. Zijn idee van de res publica en zijn aan Gallus Anonymus ontnomen vox populi, vox dei beïnvloedde uiteindelijk de invoering van de Nihil Novi in 1505, het besluit dat voortaan de wetgevende macht bij de Poolse Landdag berustte en niet bij de koning. Deze overwinning van de Poolse adel tegenover de kroon, werd versterkt door andere maatregelen, zoals de afschaffing van het stemrecht voor de meeste steden en een verscherping van de lijfeigenschap.
Kadlubek werd in 1764 zaliggesproken. Zijn gedachtenis is op 8 maart. Hij is patroon van de stad Sandomierz en het gelijknamige bisdom.
[bewerk] Werken
- Chronica Polonorum sive originale Regum et Principium Poloniae
