Wikipedia:Verslag van twee dagen 21C3 bezoek
[bewerk] 21C3 / MediaWiki Developers Conference
Voor het 21ste jaar werd in Berlijn een jaarlijke conferentie belegd over vrije software en aanverwante zaken, dit jaar was voor het eerst een MediaWiki Developers Conference onderdeel van het geheel, reden voor ondergetekende (Erik Zachte) om af te reizen.
Een verslag:
Het begon met 5 kwartier in guur weer in de rij wachten, met tweehonderd meter andere belangstellenden voor mij, tot de apparatuur bij de kassa's weer functioneerde. Met zoveel hackers (+/- 3000) zou je verwachten dat een storing sneller verholpen was. Ook was het breedband netwerk de eerste dag beperkt in de lucht. Anderzijds, de C in 21C3 staat voor Chaos, dus misschien is het toch niet zo vreemd.
Een groot deel van het congresprogramma besloeg (beslaat, de conferentie loopt pas vanavond af) zeer specialistische technische onderwerpen op het vlak van vrije software, sommige presentaties hadden een meer algemene politieke lading. Er waren vier Mediawiki specifieke programmapunten, waarover zometeen meer.
Meest curieus vond ik de 'lockpicking' workshops. Hier kon je leren een hangslot zonder forceren te openen. Er is een heuse club in Duitsland die zich hier op toelegt. De cracks kunnen een doorsnee metalen hangslot, zeg maar zo'n koperen geval met Lips achtig interieur, binnen een minuut zonder geweld openen, louter door wat gepriegel met fijne metaalstaafjes.
[bewerk] Chinese internetcensuur
Erg interessant vond ik een lezing over internetcensuur in China. Wikipedia heeft daar ook al enkele keren mee te maken gehad.
De (Duitse) spreker was direct betrokken geraakt toen een goede Chinese vriend terugkeerde naar China en vervolgens de weblog van de spreker niet meer kon lezen. Reden om hier dieper in te duiken en met de nodige kennis en de moedige vriend een en ander uit te proberen. Verder baseerde hij zich op rapporten van o.a. 'Reporters without Borders'/Reporters sans Frontières'.
In China heeft zo'n zes procent van de bevolking toegang tot internet. Het overgrote deel daarvan beperkt zich tot Chinese sites, reden om niet al te optimistisch te zijn over de rol die het web kan spelen in hervormingen in China. Maar daarnaast is er natuurlijk de censuur. Omdat China het belang van ecommerce en wetenschappelijke kennisverwerving e.d. inziet kan het niet volstaan met alle verkeer naar het buitenland blokkeren. Daarom zijn naar schatting van RSF zo'n 30.000 ambtenaren in China met deze censuur belast. Er kan geen internetbericht het land in of uit dat niet via de geavanceerde routers loopt die de regering daarvoor heeft aangekocht. Naast sites over politieke onderwerpen, zoals Falung Gong, Taiwan en Tibet, worden vooral porno- en goksites geweerd (dit laatste is, aldus de spreker, wat vreemd, omdat gokken de Chinezen in het bloed zit).
Men bedient zich van een veelheid van technieken: sites worden vaak op IP adres geblokkeerd, ook weer vaak maar tijdelijk, verzoeken tot toegang tot een bepaalde site (DNS requests) wordt vaak omgeleid, je krijgt dan b.v. een Chinese zoekmachine als je om Google vroeg. Buitenlandse DNS servers zijn zowiezo onbereikbaar. Overigens hebben zowel Google als Yahoo zonder morren op verzoek van de Chinese autoriteiten een restrictievere Chineestalige dochter site gecreëerd. Daarnaast worden berichten, zoals b.v. vragen aan een zoekmachine, op verdachte keywords gescand. Last but not least is er een grote sociale controle, die des te beter werkt omdat de meeste webtoegang via internet cafés loopt, er zijn relatief weinig privé aansluitingen. Dit maakt meteen de betere hacker oplossingen om de censuur te omzeilen grotendeels onbruikbaar, want ze veronderstellen een PC die naar believen geconfigureerd kan worden.
Overigens wisselt het censuurbeleid (of het gebrek daaraan) dagelijks. Soms is gewoon via Google alles bereikbaar ook Falung Gong sites, etc, soms zijn obscure en volstrekt onschuldige sites zomaar uit de lucht.
[bewerk] Mediawiki Developers Conference
Naar schatting waren zo'n 8 tot 10 developers afgereisd. Onder hen 'zwaargewichten' als Brion Vibber en Tom Starling, die (op kosten van de foundation) uit resp. Californië en Australië gekomen waren, ook b.v. Magnus Manske (heeft de originele PHP versie van de wiki software geschreven), Jeluf, Hashar, etc. Van de board waren Jimbo en Angela aanwezig.
Verder waren er zo'n 30 geinteresseerde niet-ontwikkelaars, uiteraard vooral uit Duitsland, die het een mooie gelegenheid vonden elkaar (weer) eens te zien. In Duitsland zijn overigens in verschillende steden regelmatig Wikipedia bijeenkomsten, in Berlijn elke maand.
Er waren vier officiele Mediawiki programmapunten:
Op dag 1 gaven Brion en Tim in de grote zaal een lezing over technische aspecten om de enorme groei ook in de toekomst mogelijk te houden. Als er niets gedaan zou worden, zouden de artikel archieven binnen een jaar meer dan een terabyte beslaan. Erger nog, over een week was alles gillend tot stilstand gekomen, want de disks op de database server zijn bijna vol en er is geen mogelijkheid er nog meer disks aan te koppelen. Daarom liep de afgelopen dagen een job om de archieven op een betere manier te comprimeren. (Dit betekent ook dat er tot nader order geen statistieken zullen zijn, want ik zal eerst moeten uitpluizen hoe ik nu bij de gegevens kom.) Andere aspecten die aan de orde kwamen is het wat domme mechanisme dat MySQL hanteert bij het repliceren van databases (alles of niets, dus ook alle archieven moeten naar elke server gekopieerd worden). Belangrijk voor verdere groei is de voor release 1.5 (Feb 2005) geplande herziening van de databasestructuur. Dit zal nog veel meer impact hebben, aangezien allerlei scripts die op de huidige dumps draaien, dan niet meer zullen werken (bij de eerder genoemde compressieactie wordt alleen de 'old' database omgegooid).
Jimbo hield, ook voor een groot publiek, een verhaal over hoe verschillende typen wikipedianen te onderscheiden zijn, uiteraard met de toevoeging dat daarmee niet iedereen in één van de genoemde hokjes te vatten is, iemand speelt vaak meerdere rollen op verschillende momenten. Ik ga deze opdeling hier niet herhalen, kan Jimbo beter een keer online zetten. Ik volsta met zijn opmerking dat de nijvere 'werkbijen' wel eens te weinig erkenning krijgen want vaak onopvallend hun werk doen, terwijl de 'motten' die bij elke 'flamewar' op het licht afkomen al gauw algemene bekendheid genieten. Niet dat die bemoeizucht altijd negatief is, ook diegenen die zich specialiseren in bemiddeling vertonen dergelijk gedrag, en dan ten gunste van de gemeenschap.
Jimbo gaf ook een beeld van hoe gedifferentieerd de 'machtstructuren' binnen WikiMedia zijn. Hij omschreef het als 'een tamelijk rommelig geheel dat in de praktijk goed blijkt te functioneren'. Hij schetste hoe er aspecten van een anarchie, een aristocratie, een democratie, een monarchie zijn. Zijn eigen rol als verlicht monarch is beperkt (zowiezo omdat een besluit waar de hele gemeenschap het mee oneens zou zijn altijd kan betekenen dat men 'forkt' ofwel een afsplitsing maakt). Ook democratie alleen als het niet anders kan, want bij een stemming is er altijd een verliezer, daarom heeft doorpraten en overtuigen de voorkeur, maar soms is dit tot mislukken gedoemd. Jimbo benadrukte dat hij voordelen zag in de wat chaotische structuren die hij beschreef, en hoe al te veel formaliseren van procedures het groepsgevoel zou kunnen ondermijnen (ik weet niet meer precies hoe hij dit formuleerde).
Tot slot gaf hij cijfers over de wikipedianen die een aardige aanvulling zijn op mijn statistieken (ik zal er op termijn wel wat inspiratie uit putten). Zo is het aandeel van anonieme gebruikers tamelijk constant in de tijd, en vormt dit nauwelijks een bedreiging. Nog los van het feit dat veel anonieme gebruikers wikipedianen zijn die even niet ingelogd zijn, veel van Jimbo's eigen bijdragen vallen hieronder (want steeds op een andere PC in een ander deel van de wereld, en oops al gesaved, en weer vergeten in te loggen).
Daarnaast had Jimbo cijfers over wie nu eigelijk de bijdragen leverde: het blijkt dat een kleine harde kern die elkaar vaak bij naam/bijnaam kennen, het leeuwendeel van de edits verzorgt. 10% van de geregistreerde wikipedianen levert 80% van de edits, 2,5% van de wikipedianen verzorgt 50% van de edits. Het is dus nog veel meer een hechte 'community' dan Jimbo tevoren dacht.
Tenslotte was er op de eerste dag een workshop van drie uur waar technische ontwikkelingen besproken werden. Met name vernieuwingen die in release 1.5 (Feb 2005) op ons afkomen:
- Herstructurering van databases: al genoemd, er is nog geen alternatief voor de 'cur' dump die veel scripts nu gebruiken
- XML export: Magnus heeft een werkend prototype. Dit zal het eenvoudiger maken om wikiteksten in een ander programma verder te bewerken. omdat de teksten in een meer gestrucureerd, want xml, formaat worden omgezet na export.
- Mail notification: dit maakt het mogelijk om je op mail alerts te abonneren, gekoppeld aan je volglijst. Als dus iemand een artikel bekijkt dat op je volglijst staat kun je daar een mail over krijgen, bij volgende edits van het zelfde artikel gebeurt dat niet nog eens, totdat je de pagina weer bezocht hebt. In de mail vind je een link naar de diff pagina die de laatst door jou bekeken versie met de meest recente (niet op het moment van versturen, maar op het moment van kijken) vergelijkt. Je zult op de volglijst pagina kunnen aanvinken voor welke onderwerpen je geen mail wilt krijgen. Ook worden meerdere notifications gebundeld b.v. per dag.
- Wikimaps er werd door de initiator een oproep gedaan om mee te denken/programmeren om het al lang sluimerende project om dynamische kaarten op basis van een script te genereren tot een goed einde te brengen. Er is een werkend prototype. Zie [1]
Op dag 2 was er tot slot een 'workshop' (lees discussieuurtje), voor de +/- 30 aanwezige wikipedianen.
Er is vooral gesproken over Wikimania, de 4 daagse grote manifestatie in Frankfurt, komende zomer. Er wordt gerekend op zo'n 400 deelnemers, registratie procedure zal nodig zijn om plannen mogelijk te maken. Er is al slaap accomodatie (jeugdherberg geloof ik) voor 300 mensen geregeld. We zoeken nog sponsors. Er werd wat doorgepraat over taalproblemen. Jimbo benadrukte dat wat hem betreft Engels niet de enig aangewezen voertaal zal zijn bij presentaties, maar dat een paar voertalen met simultaanvertaling zijn voorkeur heeft. Uiteraard kwam het kostenascpect aan de orde, simultaanvertalen is een specialisme dat weinig wikipedianen beheersen, pro's zijn duur. Afijn, wordt ongetwijfeld vervolgd.
Erik Zachte 30 dec 2004 01:30 (CET)
