Twello

Twello is een dorp met ruim 12.000 inwoners in de gemeente Voorst, in de Nederlandse provincie Gelderland. Het dorp is gelegen in de landelijke omgeving tussen de steden Deventer en Apeldoorn, dicht bij de rivier de IJssel. Tot 2004 was het vooral bekend wegens zijn varkens-slachterijen.

Het gemeentehuis van de gemeente Voorst ligt in Twello.

[bewerk] Geschiedenis

Door diverse opgravingen in Twello van bewerkt vuursteen en de ontdekking van een urnenveld met kringgreppelgraven kunnen we aannemen dat er al een permanente bewoning in Twello was van ongeveer 1000-500 v. Chr. (einde bronstijd begin van de ijzertijd)

De naam Twello komt het eerst voor in een rekening van de Utrechtse St. Pietersproosdij in 1298. De eerste bewoners waren boeren die land kochten van de graaf van Gelre. Zij hadden kleine akkerbouw en veeteelt-boerderijtjes. Toen men de afwatering en de waterstand beter onder controle had werden de boerenbedrijven steeds groter.

In 1600 was Gelre onderverdeeld in drie kwartieren, waaronder die van Zutphen (de Graafschap). Het kwartier (de Graafschap: Hameland) waar Twello onder viel was ook weer onderverdeeld in; schoutambten, richterambten en vrije heerlijkheden.

"Gemeente Voorst" had een schoutambt dat werd bestuurd door een schout en zijn onderschouten. Een schoutambt had ook enkele buurtschappen, waaronder die van Twello. Andere buurtschappen waren Gietel, Schadewijk, Silvolde, Terwolde, Tuil en Wilp.

De ambtsjonkers (schout en onderschouten) vergaderden altijd in de Gietelse brouwerij. Steeds meer mensen trokken naar Twello, zo ook de secretaris van het schoutambt Voorst. Hij bewoonde Huize Kruisvoorde waar later ook de vergaderingen werden gehouden.

Zoals zoveel steden verloor ook Deventer zijn rol als vestingstad. De steden staakten onmiddellijk het geldverslindende onderhoud aan de vestingwerken. De wallen, muren, ravelijnen en poorten werden gesloopt. Door de bloeiende handel en nijverheid werd Deventer overbevolkt en uitbreiding was noodzaak.

De welgestelden gingen villa's bouwen aan de rand van de stad, waaronder Twello, en gingen er permanent in wonen of gebruikten het als een zomerverblijf. Deventer was ook een Hanzestad, daar trokken veel mensen heen die op zoek waren naar werk, maar ook kooplieden die hun waar verkochten. Veel van deze mensen vestigden zich dan ook in of rond de stad.

Er moesten wegen aangelegd worden om deze Hanzesteden met elkaar te verbinden. Langs deze wegen ontstond bewoning, bijvoorbeeld door handelaren die hun waar verkochten aan de reizende kooplieden. Herbergiers vestigden zich ook langs deze Hanzewegen, zij boden een slaapplaats aan diegene die langer onderweg waren want deze handelswegen reikten tot in Duitsland.

In 2006 werd begonnen met de bouw van een nieuw spoorwegstation Twello. Het station zal naar verwachting eind 2006 worden geopend. Het eerste station van Twello was gebouwd in 1886 en werd verwoest tijdens oorlogshandelingen in 1944. Een tweede station werd buiten gebruik gesteld in 1951. Sinds die tijd had Twello geen station meer.

[bewerk] Waar komt de naam Twello vandaan?

In de 14e eeuw heette het Twenlo, maar andere vormen komen ook voor zoals; Twelle, Twelloe, Twelloo, Twenle, Twenlo en Twenloe.

Iedere keer zijn er twee woorden te herkennen namelijk "twee" en "loo", wat zoiets betekent als twee bossen of dubbelbos.

Twello ligt, heden ten dage althans, inderdaad tussen twee bossen en wel aan de ene kant de bossen van de landgoederen 'Grote Noordijk', 'Kleine Noordijk' en 'de Steltenberg' die aan de zuidelijke kant gelegen zijn. Aan de noordelijke kant de bossen van de landgoederen 'het Hunderen', 'de Dijkhof', 'Kruisvoorde' en 'de Parkelaar'.