Taekwon-do
Deze pagina gaat over de ITF stijl van Taekwon-do.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
De herkomst van taekwon-do, tae kwon do, ofwel taekwondo is bijzonder ingewikkeld en moeilijk te achterhalen. Van vrijwel elk verhaal zijn er meerdere versies wat het moeilijk maakt om één alomvattende geschiedenis op te stellen. De komst van het Internet draagt duidelijk bij aan het openbaar maken van kennis omtrent deze geschiedenis, maar wetenschappelijk gezien is het vrijwel onmogelijk deze informatie te verifiëren. Mede doordat de allereerste taekwon-do pioniers van een uitstervende generatie zijn, is het moeilijk om onomstreden de "waarheid" vast te stellen.
Laat ik vooropstellen dat: "Een uitgebreide wetenschappelijk verantwoorde geschiedenis zou gebaseerd moeten worden op jarenlang onderzoek gebruikmakend van de best voorhanden zijnde bronnen in de Koreaanse, Chinese en Japanse taal. Waarbij de sleutelfiguren uiteraard gevraagd wordt naar hun rol in het geheel."
Kwans Het woord kwan betekent in Korea zoveel als "huis". Het wordt tevens gebruikt in de namen van de oorspronkelijke scholen (huizen) in de Koreaanse krijgskunst. Na de 2e wereldoorlog zag men de opkomst van de eerste kwans, waarvan er een aantal in 1955 besloot gezamenlijk de naam taekwon-do te gaan voeren. Dit was nog voor het ontstaan van de Korean Taekwondo Association (KTA), International Taekwon-do Federation (ITF) en World Taekwondo Federation (WTF).
Naast de huidige splitsing van het Taekwon-do in ruwweg ITF, WTF en Jhoon Rhee Tae Kwon Do bestaat ook het Tang Soo Do nog als traditionele Koreaanse krijgskunst voortvloeiend uit de oorspronkelijke kwans.
Volgens de door mij geraadpleegde bronnen zijn de allereerste kwans in chronologische volgorde: Chung Do Kwan (Won Kuk Lee 1944/1945) Moo Duk Kwan (Hwang Kee 1945) Yun Moo Kwan (Sang Sup Chun 1945) Chi Do Kwan (Yon Kye Pyang 1946) Chang Moo Kwan (Byung In Yoon, Byung Chik Ro 1953/1954) Ji Do Kwan (Gae Byang Yun 1953/1954) Song Moo Kwan (Nam Suk Lee) Oh Do Kwan (Choi Hong Hi, Nam Tae Hi 1954) Later vormden alle kwans samen Taekwondo, Tae Kwon Do of Taekwondo. Uitzondering hierop was de Moo Duk Kwan, welke nu bekend staat als de Tang Soo Do stijl.
WTF vs. ITF In de jaren 1950 en 1960 was er nog geen sprake van een echte eenheid binnen het taekwon-do. De nog zeer jonge kunst werd op uiteenlopende wijzen beoefend. Later kwam de ITF onder leiding van Generaal Choi Hong Hi met duidelijke richtlijnen omtrent zaken als graduatie, kleding, etiquette en dergelijke. Als gevolg van de politieke spanningen in Korea, waar onder meer de oorlog in Korea en de onderverdeling Noord en Zuid parten in speelt, en de positie van Choi Hong Hi binnen Korea werd jaren na de oprichting van de ITF een andere wereldwijde organisatie, de WTF, opgericht. De WTF had andere patronen, andere reglementen en een andere vorm van bestuur. Eigenlijk is er nog maar weinig overeenkomst te vinden tussen het ITF taekwon-do en het WTF taekwondo.
Recente ontwikkelingen en de toekomst Een jaar of 10 geleden hebben we de impact van het overlijden van Mas Oyama op de organisatie van de Kyokushin karate wereld aanschouwd. Het valt te hopen dat het overlijden van Generaal Choi Hong Hi (15 juni 2002) niet dezelfde richting geeft aan het hedendaagse taekwon-do. Net voor de dood van Choi Hong Hi heeft zijn zoon, Choi Jung Hwa, leiderschap van de ITF opgeëist. Wat de waarheid is, is mij onbekend en daar zal ik dan ook geen uitspraken over doen. Volgens sommigen is zijn organisatie de oorspronkelijke ITF, volgens anderen een nieuwe organisatie. Vervolgens is de ITF verder verdeeld met het benoemen van Chang Ung als president van ITF door Generaal Choi Hong Hi in zijn laatste woorden. Aan deze groep wordt gerefereerd als ITF Noord Korea. Een aantal van de huidige grootmeesters binnen de ITF (Hwang Kwang Sung, Rhee Ki Ha, Park Jong So) volgen de ITF onder leiding van Chang Ung, terwijl een grote andere groep de leiding van Russel MacLellan en Willem Jacob Bos, als voorzitter van de AETF, accepteert.
In Nederland hebben we in dezelfde periode helaas ook te kampen gehad met een verdere opsplitsing van het taekwon-do. Een voormalige groep NTA scholen besloten om een nieuwe taekwon-do federatie op te richten: Tae Kwon-Do International Nederland (TIN). In totaal zijn er nu zeker 5 taekwon-do organisaties in Nederland: NTA, TIN, TBN, Euro-Budo, ITF-Nederland en daarnaast nog een stichting UTI. Met het oog op de toekomst van taekwon-do als een kunst met een professionele organisatie hoop ik oprecht dat er in de nabije toekomst verandering optreedt in de organisatie structuur van het taekwon-do in Nederland. Wellicht een terugkeer naar het taekwon-do zoals dat in de beginjaren in Nederland was met slechts 1 organisatie. Een belangrijk aspect is ook het aantal scholen in Nederland dat in geheel geen bondsaansluiting heeft. Hierdoor ontstaat onvermijdelijk een verwatering van het ware taekwon-do en wordt de naam van de kunst op slechte manier naar buiten gebracht.
De laatste woorden van Generaal Choi Hong Hi Na de dood van Generaal Choi Hong Hi en de opsplitsing van de ITF in meerdere groepen, is er veel discussie los gebarsten. Veel van de grootmeesters worden door het slijk gehaald. Iedereen kan gelukkig zijn eigen conclusies trekken. Ik hoop oprecht dat de verbrokkeling van de ITF niet ten koste gaat van de beoefening van deze oorspronkelijke stijl taekwon-do, zoals ontwikkeld door Generaal Choi.
Er is ook enige twist over de authenticiteit van de documenten die door velen beschouwd worden als de laatste woorden van Generaal Choi . Deze documenten bestaan uit een aantal faxen, en schijnen ondertekend te zijn door een aantal vooraanstaande personen binnen de ITF. Deze personen waren aanwezig op het sterfbed van de grondlegger in Pjongjang, Noord-Korea.
[bewerk] Regels
REGELS: EED VD LEERLING
De basis van het Taekwon-do is de "student oath", waarin de Taekwon-doin beloofd zich te gedragen volgens de fundamentele gedragsregels van humaniteit.
"I shall observe the tenets of Taekwon-do" "Ik zal de geboden van Taekwon-do bestuderen en uitoefenen"
"I shall respect the instructor and seniors" "Ik zal de instructeur en de ouderen respecteren"
"I shall never misuse Taekwon-do" "Ik zal Taekwon-do nooit misbruiken"
"I shall be a champion of freedom and justice" "Ik zal een voorvechter van vrijheid en gerechtigheid zijn"
"I shall build a more peaceful world" "Ik zal bijdragen aan het maken van een meer vredige wereld"
REGELS: DOJANG REGELS
Iedere Taekwon-do leerling dient zich aan de volgende gedragsregels te houden, om respect, orde en effectiviteit te bewaren.
Bij het binnentreden van de dojang, dient men te buigen naar de vlag van de ITF. Buig naar de instructeur op gepaste afstand. Begroeten van de leerlingen onderling. Buig naar de instructeur voor het opstellen in het begin van de training. Spreek de eed uit voor de training. Mediteer één minuut met de benen gekruisd na afloop van de training. Buig naar de instructeur voor het opstellen na afloop van de training. Bij het verlaten van de dojang, dient men te buigen naar de vlag van de ITF. Naast deze etiquette gelden nog de volgende gangbare normen in de dojang of trainingszaal: Roken is niet toegestaan. Ongepast kletsen is niet toegestaan. Drank en voedsel is niet toegestaan, m.u.v. water. Dragen van schoeisel is niet toegestaan. Lesgeven zonder toestemming van de leraar is niet toegestaan. Het verlaten van de dojang zonder toestemming van de leraar is niet toegestaan. Tijdens de training is het dragen van een dobok verplicht.
REGELS: KLEDINGREGLEMENT ITF
Volgens het ITF kleding reglement begint men bij aanvang met Taekwon-do (10e kup) met een geheel wit uniform (dobok).
Bij het bereiken van de zwarte band (1e dan), dient men een zwarte bies aan de onderzijde van het jasje te dragen (3 cm in breedte). Bij het bereiken van de 4e dan (International Instructor), draagt men een zwarte bies (3 cm in breedte) over de lengte van de pantalon en over de mouw van de jas.
Het ITF-embleem wordt gedragen op de linkerzijde van de borst. Het uniform bestaat uit een pantalon en een jas met midden sluiting.
[bewerk] Graduaties
Taekwon-do kent evenals vele andere krijgskunsten een systeem van didactiek, dat deels gestoeld is op een hiërarchische rangorde. De diverse graden die men kan behalen in het Taekwon-do, dienen naast uitdrukking van technische vaardigheden als stimulans voor de Taekwon-doka om steeds meer te leren. In het Taekwon-do zijn er 10 kup graden (gekleurde banden) en 9 dangraden. Men begint met de 10e kup, witte band, en kan na enkele jaren training de eerste dan, zwarte band, of zelfs hoger bereiken.
Een grote misvatting is het gegeven dat alle zwarte banders grootmeesters zouden zijn. Met het behalen van de 1e dan, is men slechts aan het begin van de weg. De graduatie van de leerling bepaalt ook zijn plaats in de zaal; de hoogst gegradueerde staat rechts vooraan, de laagste links achteraan. Ook dit geeft de leerling een psychologische impuls: men streeft ernaar om die felbegeerde plaats rechts vooraan te bemachtigen.
In de hiërarchie van de ITF behaalt men de titel meester (sahyunim) bij het bereiken van de 7e dangraad, de titel grootmeester (sasun) bij de 9e dangraad. Dit is de hoogst mogelijke graduatie in het ITF Taekwon-do. Deze graduatie is momenteel slechts verkregen door enkele personen, waaronder Generaal Choi Hong Hi (1918-2002), Sasun Park Jong So, Sasun Hwang Kwang Sung, Sasun Rhee Ki Ha, Sasun Leong Wai Meng, Sasun Van Bihn en Sasun Charles Sereff en de Nederlander Louis Pardoel.
Enkele andere grootmeesters en pioniers die een hoge graad dragen zijn: wijlen Grandmaster Park Jung Tae (overleden in 2002, pionier van ITF en oprichter GTF), Jhoon Rhee en Hee Il Cho (oprichter AIMA).
De hoogst gegradueerde Taekwon-doins in Nederland zijn: Grandmaster louis Pardoel (9e dan WTF/HTA)Master Y.K.Kim (8e dan WTF/HTA), Master Ben Oude Luttikhuis (8e dan TBN), Master Jafar Zarei (7e dan TBN), Master Jimmy Rommy (7e dan NTA), Master Wijnand Tapilatu (7e dan ITF), Master James Tjin A Ton (7e dan ITF), Master Willy van de Mortel (7e dan ITF), Master Steve Zondag (7e dan NTA), Master Hans Beurskens (7e dan NTA) en Master Bart Stokhof (7e dan TIN)
[bewerk] Betekenis bandkleuren
Het graduatiesysteem in taekwon-do volgt 10 kup graden en 9 dangraden. De kupgraden corresponderen met een bijbehorende kleur. De zwarte band wordt behaald bij 1e dan en daarna kan men doorgaan tot de 9e dan. 9 omdat dat het hoogste enkele getal is.
10e/9e kup: De witte band staat voor maagdelijkheid van ziel en geest. De leerling is als een onbeschreven blad en staat aan het begin van de lange weg van taekwon-do. Wit betekent onschuld, puurheid en verlichting.
8e/7e kup: Geel is de kleur van de zon die de plant voedt. Zonder de zon, kan de plant niet verder groeien, metaforisch in taekwon-do betekent dit dat de leerling de weg van de zon (de leraar) moet volgen om te groeien.
6e/5e kup: De groene band staat voor de ontwikkelende plant. De wortels zijn geschoten en er is een basis gelegd voor verdere ontwikkeling. Het symboliseert de drang naar kennis om verder te groeien en het taekwon-do eigen te maken.
4e/3e kup: Blauw is de kleur van de hemel, waarnaar de groeiende plant reikt. De hemel is groot, en symboliseert de gestage ontwikkeling van de leerling-taekwondoka.
2e/1e kup: Rood is de kleur van het gevaar. De leerling beheerst de taekwon-do technieken fysiek al goed, maar moet waken voor gevaren als onnodige agressie, verlies van beheersing en controle. Het mentale gedeelte van taekwon-do komt nu pas kijken om de hoek.
1e-9e dan: De zwarte band weerspiegelt het heelal en universum. Het universum is enorm, evenals volledige kennis van de krijgskunst. Nu pas gaat de weg beginnen en de taekwondoka moet zorgen niet verdwaald te raken in de enorme duisternis.
[bewerk] Stapsparring
Het onderdeel stap sparring heeft een belangrijke plaats in de didactiek van het taekwon-do. Voor iedere graduatie zijn er "nieuwe" oefeningen.
Met name de beginnende Taekwon-doka kan een hoop leer trekken uit deze oefenvormen. Door middel van het regelmatig beoefenen van deze technieken, zowel alleen als met een partner, leert men een gevoel voor timing, precisie en gevechtsafstand kweken. Tevens worden vele technieken geoefend in een realistische situatie, waarbij één van de twee taekwon-doka's aanvalt en de andere verdedigt, dan wel een countertechniek maakt.
Naast de eerder genoemde vaardigheden wordt krachtige techniek getraind, evenals balans, souplesse en stabiliteit.
Er zijn zowel in ITF als WTF 1, 2 en 3-stapsparring. Beide organisaties geven echter een andere naam aan dit onderdeel van Taekwon-do. Binnen ITF wordt stapsparring Il-bo Matsogi (één-stap sparring), I-bo Matsogi (twee-stap sparring) en Sam-bo Matsogi genoemd. Bij WTF-scholen noemt men het Il-bo Daeryon, I-bo Daeryon en Sam-bo Daeryon.
Sommige scholen hebben voorgeschreven series stapsparring, terwijl andere scholen de leerling vrij laten in de keuze. Het is bij vrijwel alle Taekwon-do scholen en organisaties een verplicht examenonderdeel.
[bewerk] Zelfverdediging
De technieken uit dit onderdeel van het Taekwon-do zijn niet alleen de meest interessante Taekwon-do technieken, maar ook het meest geavanceerd. Ze zijn dan ook bedoeld voor praktische situaties, waarin zelfverdediging van belang is.
Voorbeelden van zelfverdediging zijn: verdedigen tegen grepen, verwurgingen, stoten, trappen en gewapende aanvallen. Uiteraard blijft het niet bij slechts afweren; controleren van de aanvaller en eventueel uitschakelen zijn even belangrijk.
[bewerk] Zie ook
Voor WTF Taekwondo kijk op: Taekwondo
[bewerk] Externe links
Bron: www.taekwon-do.nl
