Stabat Mater
Stabat mater dolorosa (Latijn: De moeder stond door smart bevangen) zijn de beginwoorden van een gedicht op de Moeder Gods in haar smart om de gekruisigde Christus. In het verleden werd het gedicht wel toegeschreven aan Jacopone van Todi of Johannes Bonaventura (overleden 1274). Het gedicht behoort sinds 1727 tot het brevier van de Rooms-Katholieke Kerk.
[bewerk] Tekst
1.
- Stabat mater dolorosa
- Juxta crucem lacrimosa,
- Dum pendebat filius.
- Cujus animam gementem
- Contristantem et dolentem
- Pertransivit gladius.
2.
- O quam tristis et afflicta
- Fuit illa benedicta
- Mater unigeniti
- Quae maerebat et dolebat.
- Et tremebat, cum videbat
- Nati poenas incliti.
3.
- Quis est homo qui non fleret,
- Matrem Christi si videret
- In tanto supplicio?
- Quis non posset contristari,
- Piam matrem contemplari
- Dolentem cum filio?
4.
- Pro peccatis suae gentis
- Jesum vidit in tormentis
- Et flagellis subditum.
- Vidit suum dulcem natum
- Morientem desolatum
- Cum emisit spiritum.
5.
- Eja mater fons amoris,
- Me sentire vim doloris
- Fac ut tecum lugeam.
- Fac ut ardeat cor meum
- In amando Christum Deum,
- Ut sibi complaceam.
6.
- Sancta mater, istud agas,
- Crucifixi fige plagas
- Cordi meo valide.
- Tui nati vulnerati
- Iam dignati pro me pati,
- Poenas mecum divide!
7.
- Fac me vere tecum flere,
- Crucifixo condolere,
- Donec ego vixero.
- Juxta crucem tecum stare
- Te libenter sociare
- In planctu desidero.
8.
- Virgo virginum praeclara,
- Mihi jam non sis amara,
- Fac me tecum plangere.
- Fac ut portem Christi mortem,
- Passionis eius sortem
- Et plagas recolere.
9.
- Fac me plagis vulnerari,
- Cruce hac inebriari
- Ob amorem filii,
- Inflammatus et accensus,
- Per te virgo sim defensus
- In die judicii.
10.
- Fac me cruce custodiri,
- Morte Christi praemuniri,
- Confoveri gratia.
- Quando corpus morietur
- Fac ut animae donetur
- Paradisi gloria.
- Amen.
[bewerk] Muziek
Het Stabat Mater is onder andere op muziek gezet door de volgende componisten.
- Giovanni Pierluigi da Palestrina
- Orlando di Lasso
- Giovanni Battista Pergolesi (voor alt, sopraan, strijkers en basso continuo)
- Alessandro Scarlatti
- Domenico Scarlatti
- Antonio Vivaldi
- Luigi Boccherini
- Joseph Haydn
- Gioacchino Rossini (voor solokwartet, koor en orkest)
- Joseph Rheinberger
- Antonín Dvořák (opus 58, voor solokwartet, koor, orgel en orkest)
- Giuseppe Verdi (als deel van diens Quattro Pezzi Sacri voor koor en orkest)
- Alphons Diepenbrock
- Karol Szymanowski (opus 53, voor drie solistes, koor en orkest)
- Francis Poulenc
- Krzysztof Penderecki
- Arvo Pärt
