Spoorwegonderneming
Een spoorwegonderneming (vroeger spoorwegmaatschappij genoemd) is een bedrijf dat reizigers en/of goederen vervoert per spoor.
Oorspronkelijk was de spoorwegmaatschappij niet alleen de exploitant van de treinen, maar ook de beheerder van de railinfrastructuur.
In de meeste Europese landen werden de eerste spoorwegen aangelegd, beheerd en geëxploiteerd door private spoorwegmaatschappijen. Later werden deze ondernemingen vaak genationaliseerd en was er een periode waarin de meeste (Europese) landen een nationale spoorwegmaatschappij hadden.
In de jaren negentig van de twintigste eeuw heeft de Europese Unie besloten om het Europese spoorwegnet open te stellen voor iedere spoorwegonderneming die aan de wettelijke eisen voldoet. Op 29 juli 1991 werd EU-richtlijn 91/440/EEG van kracht. Deze richtlijn voorziet in een (administratieve) scheiding van de railinfrastructuur en de exploitatie ervan, en in een grotere afstand tussen de nationale spoorwegmaatschappij en de landelijke overheid. In de praktijk houdt dat laatste meestal verzelfstandiging of privatisering in. De scheiding tussen exploitatie en infrastructuur wordt noodzakelijk geacht om een gelijkwaardige behandeling van alle spoorwegondernemingen te garanderen. In Nederland ziet de Vervoerkamer van de NMa hier op toe.
Deze maatregelen hebben geresulteerd in de groei van het aantal goederenvervoerders. Hierdoor is er een behoefte ontstaan om locomotieven te kunnen huren of leasen. Bedrijven als Siemens Dispolok in Duitsland en de Britse leasemaatschappij Porterbrook spelen hier op in.
