Spelregels van Go

De spelregels van het bordspel Go zijn als volgt:

1. Twee spelers, Zwart en Wit, zitten aan een bord dat bestaat uit 19 horizontale en 19 verticale lijnen die samen 361 kruispunten vormen. Beide spelers hebben genoeg stenen van de eigen kleur. Alle kruispunten zijn bij de aanvang van het spel leeg.
2. De spelers zetten om beurten; Zwart begint. Een beurt is een zet of een pas.
3. Een zet is het plaatsen van een steen van de eigen kleur op een leeg kruispunt op het bord.
4. Stenen van dezelfde kleur die langs een van de lijnstukken op het bord (niet diagonaal dus) direct naast elkaar liggen zijn verbonden. Verbonden stenen vormen een groep. (Een losse steen geldt als een groep van 1).
5. Een groep grenst aan een aantal kruispunten (weer alleen langs de lijnen). Deze (lege) kruispunten zijn vrijheden. Als door een zet de laatste vrijheid van een groep verdwijnt, wordt de hele groep van het bord genomen (geslagen). Geslagen groepen van de tegenstander worden verwijderd voor de situatie van de eigen groepen wordt bekeken.
6. Een zet die na het wegnemen van alle geslagen stenen tot een toestand van het bord zou leiden die al eens is voorgekomen is ongeldig, en mag niet worden gespeeld.
7. Als een speler past mag zijn tegenstander weer.
8. Als beide spelers na elkaar passen zonder tussenliggende zetten is het spel ten einde.
9. Na het spel is de score van een speler het aantal kruispunten dat wordt ingenomen of volledig is omsingeld door stenen van de eigen kleur. Een leeg kruispunt is volledig omsloten door stenen van een kleur als alle paden vanuit het kruispunt tegen een steen van de eigen kleur aan lopen voor ze tegen een steen van de tegenstander aankomen.
10. De speler met de hoogste score wint.

[bewerk] N.B.

Deze formulering wijkt iets af van wat in het artikel over Go staat, in die zin dat daar stenen van de eigen kleur niet meetellen in de score, en geslagen stenen van de tegenstander wel. Dit is/was oorspronkelijk een verschil tussen Japans en Chinees Go. De score volgens beide methoden is normaliter gelijk of verschilt 1 punt van elkaar, afhankelijk van wie de laatste zet deed. Bij deze Chinese telling is het wel van belang niet te passen zolang er nog neutrale punten (dame) op het bord zijn, wat bij de Japanse telling niet uitmaakt. Dat de uitkomst gelijk is, is als volgt te zien: de tegenstander heeft zoveel stenen minder op het bord staan als er stenen van hem geslagen zijn gedurende de partij, dus het aantal geslagen stenen wordt al verrekend; verder hebben beide spelers, aangezien ze om beurten hebben gezet, of precies evenveel zetten gedaan, of zwart een meer voordat de partij ten einde was, en hebben beide dus ook evenveel stenen op het bord. Bij een oneven aantal zetten heeft zwart een steen meer dan wit op het bord, afgezien van geslagen stenen. Een verschil van 1 punt is zelden doorslaggevend voor het resultaat van de partij. Het resulterende kleine gemiddelde voordeel voor zwart van een halve punt kan worden gecompenseerd door wit meer komi te geven, bv 5,5 punten. De Japanse telling is in de praktijk aan het bord wel eenvoudiger uit te voeren en wordt op toernooien algemeen gebruikt, de Chinese heeft het voordeel van grotere conceptuele elegantie.

[bewerk] Japanse telling

Om de score 'op zijn Japans' te bepalen gaat men als volgt te werk:

1. Stenen van dode groepen van de tegenstander in eigen gebied worden van het bord genomen en bij de eigen geslagen stenen gevoegd.
2. Eventuele resterende damepunten op het bord worden opgevuld met spelstenen uit de voorraad van de spelers, evenals open punten in een seki.
3. Beide spelers gebruiken nu de stenen die ze gevangen hebben van de tegenstander om gebiedspunten van de tegenstander te bezetten (uit te wissen), een een-om-een uitwisseling.
4. In de resterende open gebieden van beide spelers worden de open kruispunten geteld. De speler met de grootste score wint. Om het tellen te vergemakkelijken kunnen stenen binnen een open gebied wat heen en weer worden geschoven zodat 'makkelijke rechthoekjes' ontstaan, b.v. 5x3 = 15 punten. Dit moet natuurlijk op zo'n manier geschieden dat de score niet verandert.