Spaanse vlieg
| Spaanse vlieg | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
|
|||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Lytta vesicatoria Linnaeus, 1758 |
De Spaanse vlieg of cantharide(Lytta vesicatoria) is geen vlieg maar een kever uit de familie oliekevers of Meloidae. Abusievelijk wordt de wetenschappelijke naam ook wel eens gespeld als Cantharis vesicatoria, maar kevers uit de familie Cantharidae staan bekend als soldaatjes, en zijn niet verwant aan de Spaanse vlieg.
[bewerk] Algemeen
De Spaanse vlieg wordt ongeveer 18 tot 22 millimeter lang en is groen van kleur met een metaalglans over de gehele bovenzijde van het lijf. Het achterlijf wordt naar achteren toe breder en de kop heeft twee duidelijk gelede tasters die ongeveer de helft van de lichaamslengte zijn. De onderzijde is zwart en sterk behaard met een fluweel-achtige witte beharing. De kever scheidt bij verstoring een blaartrekkende stof uit die vijanden, maar ook voedselconcurrenten moet afschrikken. Deze stof ruikt en smaakt verschrikkelijk en wordt ook via de huid opgenomen waarna zeer grote, doorzichtige blaren ontstaan die echter vanzelf weer verdwijnen. De Spaanse vlieg komt voor in grote delen van Zuid-Europa en leeft voornamelijk op planten uit de kamperfoeliefamilie en de olijffamilie.
[bewerk] Genotsmiddel
Deze kever geniet grote bekendheid omdat een van de bestanddelen ervan populair is als afrodisiacum in de sex-industrie. Meestal wordt het verkocht als een poeder of liefdesdrank die de man die het inneemt een grotere seksuele potentie zou verschaffen. Het middel bevat de stof cantharidine, dat gemaakt wordt van de gemalen kever, een kever bevat ongeveer 1% van deze stof. De spaanse vlieg is familie van de oliekevers, ook wel blaarkevers genoemd vanwege de blaartrekkende, irriterende stoffen die ze uitscheiden bij gevaar. De "lustopwekkende werking" wordt in feite veroorzaakt doordat de stof bij uitscheiding de urineleider irriteert, zodat meer bloed naar de schaamstreek stroomt. Dit maakt het inderdaad makkelijker om een erectie te krijgen, en in de oudheid werd het middel gebruikt als urineafdrijver. Cantharidine veroorzaakt bij inname echter ook ernstige maag- en nierproblemen, die zelfs bij kleine doses levensgevaarlijk zijn. Cantharidine is een zeer giftige stof die vroeger zelfs werd gebruikt om mensen te executeren middels de gifbeker. Bovendien kan het priapisme veroorzaken; een permanente erectie die kan leiden tot ernstige schade aan de penis.
"Spaanse vlieg" wordt met name in sekswinkels, via afstandsverkoop en op het internet aangeboden. De liefdespoeders en -drankjes bevatten echter geen cantharidine maar ginseng of yohimbine, waarvan ook verondersteld wordt dat het seksuele lust opwekt. In Afrika kent men soortgelijke kevers uit het geslacht Myalabris, ook behorende tot de oliekevers, die hetzelfde effect hebben.
