Sonderkommando (kampfunctie)
Sonderkommandos in kampfunctie waren tijdens de Tweede Wereldoorlog het sluitstuk van voor de Endlösung gecreëerde functies. De taak van Sonderkommandos was het letterlijk vernietigen van vijanden van het Duitse volk.
Leden van de Sonderkommandos waren willekeurig aangewezen sterk uitziende mannelijke Joodse gevangenen in Duitse vernietigingskampen met gaskamers, die in opdracht van de SS vergaste Joden uit de gaskamer moesten slepen en naar de verbrandingsinstallatie moesten brengen. Voordat ze in het vuur geworpen werden, kwamen de Arbeitsgruppen in actie, die de bruikbare delen van de lijken scheidden: ze braken gouden tanden uit de mond van de doden, en knipten bij vrouwen het lange haar af. De gouden kiezen werden omgesmolten en als goudstaven naar de Rijksbank overgebracht; van de haren werden lampenkappen gemaakt. De as van de verbrande lijken werd in kuilen gekieperd.
In de kampen hadden de Sonderkommandos een eigen barak en een relatief beschermde status. Het verloop onder de Sonderkommandos was extreem klein: op dienstverzuim volgde onmiddellijk een liquidatie. Sommigen kozen toch de weg van verzet en het bijbehorende risico omdat zij het werk psychisch niet volhielden.
Bij de bevrijding van de kampen zijn de Sonderkommandos meest behandeld als medeplichtigen, totdat het de geallieerden duidelijk werd waarom en hoe deze mensen hadden kunnen overleven.
Na de bevrijding hebben de meeste leden van de Sonderkommandos zelfmoord gepleegd of zijn in een psychiatrische inrichting opgenomen, waar de meesten niet weerhouden konden worden van zelfmoord. Een enkeling leeft en vertelt aarzelend - meest wanneer de eigen dood nabij lijkt - ter reiniging van het geweten, zijn verhaal.
