Sint Antoniesbreestraat
De Sint Antoniesbreestraat is een straat in de Nieuwmarktbuurt in het centrum van Amsterdam.
Vandaag de dag is het vooral een winkelstraat met een brede keuze aan kleine, aparte winkeltjes. Op de hoek van de Hoogstraat en Sint Antoniesbreestraat is een ingang van het metrostation Nieuwmarkt.
De Sint Antoniesbreestraat was oorspronkelijk een dijk, de Sint Antoniesdijk, die in het verlengde van de Zeedijk liep. De Zeedijk bevond zich binnen de stadsmuren, de Sint Antoniesbreestraat daarbuiten. Nog steeds heeft de Antoniebreestraat de functie van primaire waterkering.
Het zuidelijke gedeelte van de straat wordt sinds de tweede helft van de 17e eeuw de Jodenbreestraat genoemd. De huidige Sint Antoniesbreestraat loopt vanaf de Nieuwmarkt, waar de Sint Antoniespoort (nu de Waag) stond, naar de Sint Antoniessluis (tussen de Zwanenburgwal en Oude Schans), waar de Jodenbreestraat begint.
Rembrandt van Rijn woonde in de straat van 1631 tot 1635, bij kunsthandelaar Hendrick van Uylenburgh in huis, en weer van 1639 tot 1656, in zijn eigen huis, dat in 1660 gebouwd werd en nu dienst doet als het Rembrandthuis-museum. Het huis staat nu aan het begin van het gedeelte dat nu de Jodenbreestraat genoemd wordt. De Sint Antoniesbreestraat was een echte kunstenaarsbuurt in de 17e eeuw. Andere kunstenaars die in de straat woonden waren de schilder Esaias Boursse en de schilder Pieter Lastman, bij wie Rembrandt een half jaar in de leer was.
Het bekendste gebouw in de huidige Sint Antoniesbreestraat is het Huis De Pinto op nummer 69, in 1680 gebouwd voor de familie De Pinto, een rijk Portugees-joods geslacht van kooplieden en bankiers. Tegenover het Huis De Pinto staat het Zuiderkerkhofspoortje, dat toegang geeft tot het Zuiderkerkhof, het plein rond de Zuiderkerk.
De straat loopt door de voormalige Amsterdamse Jodenbuurt. Tot de Tweede Wereldoorlog was er in de straat een levendige textielindustrie. In de oorlog werden veel Joodse bewoners door de Duitse bezetters afgevoerd naar de concentratiekampen. Na de Tweede Wereldoorlog bleven veel huizen leeg staan en begonnen te verkrotten, waarna ze werden gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Het verwaarloosde Huis de Pinto werd ook bedreigd door sloop.
Er kwamen plannen om een autoweg en een metrolijn door de buurt aan te leggen. Bij de aanleg van de metrolijn kwam het in 1975 tot ernstige ongeregeldheden, de Nieuwmarktrellen. De plannen voor een autoweg gingen niet door, en het Huis de Pinto werd gerestaureerd. In de 1980er jaren werd aansluitend op het Huis De Pinto nieuwe bebouwing gerealiseerd volgens de bestaande rooilijnen. In het gebouw is nu een openbare bibliotheek gevestigd.
[bewerk] Verder lezen
- Flip ten Cate: Dit volckje seer verwoet: een geschiedenis van de Sint Antoniesbreestraat. Amsterdam: Pantheon, 1988. ISBN 90-72653-01-7
