Schermen
Schermen is het systematisch gebruik van een wapen zoals een degen of floret of sabel voor aanval en verdediging. De term wordt meestal gebruikt om de systemen van Europese oorsprong aan te duiden. Tegenwoordig kan het refereren aan de Europese vechtkunst met het zwaard, Olympisch sport-schermen, toneelschermen of de mensuur.
Inhoud |
[bewerk] Opgang van het moderne schermen
Competitie in het schermen is zo oud als de schermkunst zelf. Toch was het pas bij de eerste moderne Olympische Spelen in 1896 dat het schermen als moderne sport ontstond. Schermen is één van de vijf sporten die sinds de eerste editie altijd op het programma van de Olympische Spelen hebben gestaan.
De eerste jaren van het schermen als sport waren chaotisch, met aanzienlijke onenigheid over de regels tussen de schermscholen uit verschillende landen, vooral de Franse en Italiaanse scholen. Deze toestand eindigde in 1913 met de oprichting van de Fédération Internationale d'Escrime (FIE) in Parijs. De missie van de FIE is het codificeren en reguleren van de schermsport, in het bijzonder voor de internationale competitie.
[bewerk] De wapens
In het sportschermen bestaan drie wapens:
- Floret
- Het floret is een licht wapen met een flexibel, rechthoekig lemmet. Het wapen moet minder dan 500 gram wegen en heeft een maximale lengte van 110 cm. Geldige treffers kunnen enkel toegebracht worden met de punt. Het geldige trefvlak bestaat enkel uit de romp. (In het moderne sportschermen, waarbij gebruik gemaakt wordt van elektrische trefferaanduiding, moet men de tegenstander treffen met de punt van het wapen, met een kracht van minstens 4,9 Newton (500 gram).)
- Degen
- De moderne degen leunt het dichtst aan bij het klassieke duelwapen. De degen is een lang recht wapen, met een lemmet dat driehoekig is in doorsnede en relatief onbuigzaam. De kom is relatief groot. Het wapen moet minder dan 770 gram wegen en heeft een maximale lengte van 110 cm. Geldige treffers kunnen enkel toegebracht worden met de punt. Het geldige trefvlak beslaat het hele lichaam.
- Sabel
- De sabel is een slag- en steekwapen. Het wapen moet minder dan 500 gram wegen en heeft een maximale lengte van 105 cm. De kom is relatief groot en gesloten. Treffers kunnen toegebracht worden met de punt, de snijkant, tegensnijkant of de platte kanten van het wapen. Het geldig trefvlak bestaat uit de romp (boven het middel), het hoofd en de armen.
[bewerk] Voorrang
Het voorrangsprincipe bij floret en sabel is dat de eerste persoon die een goed uitgevoerde aanval inzet voorrang heeft. Eenvoudig uitgedrukt: als men wordt aangevallen, moet men zich eerst verdedigen vooraleer een tegenaanval te beginnen. Een aanval kan mislukken door pech, een slechte inschatting of door een actie van de tegenstander. Een goed uitgevoerde parade (de aanval met het eigen wapen afweren) zorgt ervoor dat de voorrang overgaat naar de verdediger, die nu de gelegenheid heeft aan te vallen (riposte). De oorspronkelijke aanvaller moet nu zelf de riposte van de verdediger afweren vooraleer zelf terug aan te vallen. Als de eerste parade niet effectief is (slechte parade), als de riposte mist, of als de verdediger aarzelt vooraleer te riposteren, kan de aanvaller verder aanvallen (remise of herneming).
Bij het moderne schermen wordt meestal elektrische trefferaanduiding gebruikt. In dat geval zullen beide schermers een treffer aanduiden wanneer ze elkaar raken binnen een bepaalde tijd. Op floret en sabel is het dan aan de scheidsrechter om te beslissen wie voorrang had in de actie, en dus het punt krijgt. Als de scheidsrechter die beslissing niet kan maken, wordt geen punt toegekend, en wordt het gevecht hervat van de plaats waar de schermers zich bevonden toen het gevecht werd stilgelegd.
Dubbele treffers zijn ook mogelijk op degen, maar daartoe moeten de schermers elkaar treffen binnen een zeer korte tijdsspanne. In dat geval krijgen beide schermers een punt.
[bewerk] Beschermende kledij
Moderne schermkledij is gemaakt van stevig katoen, nylon of kevlar. De volgende items worden gedragen ter bescherming van de schermer:
- Vest
- Ondervest, dat onder het vest gaat en vooral dient om de bescherming van de bovenarm en borst aan de kant van de gewapende arm te verdubbelen
- Handschoen, om te vermijden dat een wapen onder de mouw kan schieten, en ter bescherming van de hand evenals voor een betere grip op het wapen
- Broek, tot net onder de knie
- Kousen, tot net boven de knie
- Masker, met slab ter bescherming van de hals
Traditioneel is de kleur van de uitrusting wit, om het makkelijker te maken voor de scheidsrechters om de treffers te zien. Dat kan wellicht worden teruggevoerd naar de tijd voor elektrische trefferaanduiding, toen soms roet of gekleurd krijt werd aangebracht aan de klingen om treffers op de kledij van de tegenstander aan te duiden. Recent zijn de FIE-regels wat versoepeld zodat ook kleuren worden toegelaten. Zwart is de traditionele kleur voor schermmeesters.
[bewerk] De praktijk van het schermen
Bij het begin en het einde van elke wedstrijd groeten de schermers elkaar, de scheidsrechter en het publiek.
Wedstrijden worden geschermd op een loper, waarop de twee schermers tegenover elkaar staan. In het moderne schermen is de loper tussen 1,5 en 2 meter breed, en 14 meter lang. De schermers beginnen achter de stellinglijn, vier meter van elkaar, in de schermhouding (en garde).
Een scheidsrechter (vroeger de Voorzitter van de jury genoemd) leidt het gevecht. De taken van de scheidsrechter zijn onder meer het bijhouden van de score en de tijd, het toekennen van punten en sancties en het bewaren van de orde.
Er zijn verscheidene types schermmatchen; bij de meest frequent gebruikte wint de schermer die als eerste 5 of 15 treffers scoort.
[bewerk] Externe links
- de Koninklijke Algemene Nederlandse Schermbond (de KNAS)
- Vlaamse Schermbond
- Internationale schermfederatie FIE (Fédération Internationale d'Escrime)
| Zie ook: |
|---|
 Portaal Sport · Categorie:Sport · Sport van A tot Z · In het nieuws - Sport · Sport · Vechtsport |
