Santa Prassede

Interieur van de Santa Prassede

Paus Paschalis I afgebeeld in het mozaïek in de apsis van de Santa Prassede. Hij biedt een model van de kerk aan aan Christus, en draagt een vierkante halo, wat betekent dat hij in leven was toen het mozaïek werd gemaakt.

Mozaïek in de kapel van de Heilige Zeno

De Santa Prassede (Heilige Praxedis) is een basiliek op de Esquilijn in Oost-Rome, twee straten verwijderd van de grote Basiliek van Maria de Meerdere. Paus Adrianus I gaf rond 780 de opdracht voor de bouw van de kerk in haar huidige vorm, op de resten van een vijfde-eeuws gebouw. Hier rustten de overblijfselen van de heiligen Praxedis en Pudentiana, de (vermeende) dochters van de Heilige Pudens, volgens de traditie de eerste bekeerling van Sint Paulus in Rome. De twee heilige vrouwen zouden zijn gedood omdat zij martelaren een christelijke begrafenis hadden gegeven, wat inging tegen de Romeinse wet. De basiliek werd vergroot en verfraaid in opdracht van Paus Paschalis I rond 822.

Paus Paschalis (817-824) stond vooraan in de Karolingische renaissance die door Karel de Grote, Keizer van het Heilige Roomse Rijk, werd gestimuleerd. Deze stroming wilde zowel theologisch als artistiek terugkeren naar de wortels van het Christendom. Paschalis zette twee ambitieuze programma's in gang: het bergen van gebeenten van martelaren uit de Romeinse catacomben en het bouwen van veel nieuwe kerken. Verscheidene door Paschalis opgegraven gebeenten zijn naar de Sante Prassede overgebracht.

[bewerk] Mozaïeken

De Titulus S. Praxedis werd in het leven geroepen door Paus Evaristus, rond het jaar 112. De mozaïeken in de kerk vormen het meest indrukwekkende element. Paschalis huurde professionele mozaïekmakers in om de apsis, de apsisboog en de triomfboog te decoreren. In het midden van de apsis is Christus afgebeeld, geflankeerd door de Heiligen Petrus en Paulus, die de Heiligen Praxedis en Pudentiana aan God voorstellen. Geheel links is Paschalis afgebeeld, met de vierkante halo van een levende, die een model van de kerk aan Christus aanbiedt. Daaronder is een inscriptie van Paschalis afgebeeld, die uitdrukt dat hij zich daarmee van een plaats in de hemel hoopte te verzekeren.

Op de apsisboog staan aan elke zijde twaalf mannen, die lauwerkransen vasthouden en de zielen verwelkomen in de hemel. Boven hen staan de symbolen van de vier evangelisten: Marcus (de leeuw), Matteüs (de man), Lucas (de stier) en Johannes (de adelaar). Zij omringen het op een troon gezeten Lam Gods, een symbool van Christus' uiteindelijke terugkeer naar Aarde.

Bijzondere mozaïeken zijn ook zichtbaar in de kapel van de Heilige Zeno, een grafkapel die Paschalis bouwde voor zijn moeder Theodra. Ook bevinden zich achtste-eeuwse fresco's in de kerk die het leven van de Heilige Praxedis uitbeelden.

[bewerk] Titulus

Enkele titulair bisschoppen van de zetel S. Praxedis waren Silvanus Antonius (318), Serraus Aquileus (of Serranus) (335), Domitius Ligus (387), Annius Longus (421), Severus Flavius (475), Ginesius (478), Sebastianus (482), Lorentius Caelius (494), Paschalis Massimi — later Paus Paschalis I — (796), Ottavius Elarius (829), Aldemar (1062), Benedictus Caius (1073), Desiderius (na 1077), Lambertus Scannabecchi — later Paus Honorius II — (1099), Desiderius (1105), Ublado Allucingoli — later Paus Lucius III — (1141).

De huidige Kardinaal-priester van de Titulus S. Praxedis is Paul Kardinaal Poupard.