Samenzwering

Een samenzwering of complot is een geheime afspraak tussen een aantal personen om iets te ondernemen tegen een andere persoon of groep. Het kan bijvoorbeeld gaan om een actie om een staatsgreep te plegen, een oorlog te ontketenen, een aanslag op iemands leven te plegen of iemand ten val te brengen.

Er dient een duidelijk onderscheid te worden gemaakt tussen daadwerkelijke, historisch bewezen, samenzweringen en samenzweringstheorieën.

[bewerk] Historische samenzweringen

Een historische samenzwering is een samenzwering waarvoor historisch bewijs bestaat, bij voorkeur een bekentenis van de samenzweerders zelf.

Beroemd is de samenzwering die bekend is geworden als het Buskruitverraad van Guy Fawkes en die zou uitgevoerd worden op 5 november 1605.

Een ander voorbeeld is de mislukte poging die werd gedaan om het bewind van Adolf Hitler omver te werpen. Op 20 juli 1944 werd door een groep officieren onder leiding van Claus von Stauffenberg in het Pruisische hoofdkwartier Wolfsschanze een bijna-gelukte bomaanslag op Hitler gepleegd.

Een andere bekende samenzwering met meer succes is de moord op Julius Caesar. Deze werd beraamd door 10 samenzweerders, waaronder Brutus, die door Julius Caesar als zijn eigen zoon werd beschouwd.

[bewerk] Complottheorieën

Er zijn heel veel theorieën in omloop over vermeende samenzweringen. Zo zou de Amerikaanse regering samenzweren om de feiten met betrekking tot vliegende schotels voor het publiek geheim te houden. Tevens zijn theorieën verspreid over bijvoorbeeld de Bilderberg-conferentie en geheime genootschappen. Verder zijn er mensen die geloven dat de maanlanding uit 1969 in scène is gezet, zoals Bart Wilfield Sibrel.

Dit soort theorieën is tot bloei gekomen in de 18e eeuw, toen groepen zoals de Vrijmetselaars grote invloed kregen op het maatschappelijke leven. Gezien de strikte geheimhouding over de interne aangelegenheden van deze organisaties werden zij een voedingsbodem voor complottheorieën.

Meer recentelijk zijn complottheorieën verschenen over de terroristische aanslagen op 11 september 2001. Hierbij speelde professor emeritus David Ray Griffin een belangrijke rol.

Complottheorieën worden om verschillende redenen in de wereld verspreid:

• Waarheid en waarheidsvinding
• Cognitieve dissonantie
• Soms zijn ongegronde complottheorieën een teken van paranoia

[bewerk] Citaat

• "Definitie: complotten zijn afspraken tussen mensen en groepen onderling waarbij je gezamenlijk het gemeenschappelijke belang verdedigt en versterkt, met als doel anderen buiten te sluiten om er zelf beter van te worden. Het handelen naar buiten toe met een verborgen agenda. Complotten ontstaan uit lijfsbehoud en eigenbelang. Het verdedigen van je eigen belangen puur uit zelfbehoud."— Het Grote Complot-De Wereld Verklaard, Muntz en Van de Wint