Rencong (schrift)
Rencong (ook wel rèntjong, renchong of rentjoeng) is een verzamelnaam voor een aantal verwante syllabische (abugida-) schriften die tot in de 18e eeuw gebruikt werden in de tegenwoordige Indonesische provincies Zuid-Sumatra (Palembang), Bengkulu, Lampung, Jambi (Kerinci) en West-Sumatra (Minangkabau) om diverse Maleise talen te schrijven. Alternatieven voor de naam van het schrift zijn surat ulu (of soerat oeloe: "Bovenlands schrift") en surat incung, encung of èntjoeng.
Het schrift lijkt erg op en is verwant aan het Redjangschrift (Indonesisch: Rejang), dat gebruikt werd voor de gelijknamige taal (zie Rejang) en dat ook wel Ka-Ga-Nga genoemd (hoewel de rencongschriften ook de volgorde "ka-ga-nga" hebben).
Meestal bevatten de schriften de volgende letters (of eigenlijk lettergrepen):
| ka, ga, nga, ta, da, na, pa, ba, ma, |
| ca, ja, nya, sa, ra, la, ya, wa, ha, a, |
| mba, ngga, nda, nja |
Met diverse andere tekens (zoals stippen of streepjes) onder, boven of naast de letters worden andere klinkers dan de "a" aangegeven, zoals e, i, o, u, ai, au. Er is vaak een "stop"teken (tanda bunuh) waarmee de "a"-klank wegvalt en de ka bijvoorbeeld een -k wordt.
Men schreef het schrift op hout, bamboe, boombast, lontarbladeren (bladeren van de Palmyra of Borassus flabellifer), dierenhuiden en soms op hoorns van karbouwen.
Rencong is waarschijnlijk afgeleid van één of meer Indiase alfabetten (Brahmi-alfabetten, zoals Devanāgarī), gezien hun ordening (ka, ga, nga, ta, enz.).
[bewerk] Literatuur
- A. L. van Hasselt (1881) De talen en letterkunde van Midden-Sumatra, E. J. Brill, Leiden
- M. A. Jaspan (1964) Folk literature of South Sumatra: Redjang Ka-Ga-Nga texts, The Australian National University, Canberra
- L. C. Westenenk (1922) "Rèntjong-schrift. II. beschreven hoorns in het landschap Krintji", in Tijdschrift voor Indische Taal-, Land-, en Volkenkunde 61, Batavia, Albrecht en co./'s-Gravenhage, M. Nijhoff
