Radio frequency identification

Een productidentificatie RFID van Wal-Mart

Implanteerbare RFID chip

Radio frequency identification (RFID) (Identificatie met radiogolven) is een methode om van een afstand informatie op te slaan en te lezen van zogenaamde RFID-"tags" die op of in objecten zitten.

Deze tags kunnen "actief" of "passief" zijn. Actieve RFID-tags lopen meestal op batterijen en kunnen worden gelezen en geschreven met een "remote transceiver" die met een antenne radiogolven zendt en ontvangt. Passieve RFID-tags zenden een antwoord door het omzetten van de energie van de radiogolven. Deze kunnen alleen worden gelezen en hebben een kleiner geheugen. Dit geheugen wordt meestal gebruikt om een uniek willekeurig identificatienummer op te slaan (GUID).

Deze tag zal wellicht de streepjescode doen verdwijnen.

[bewerk] Geschiedenis

Twee Philips-medewerkers ontdekten in de jaren zestig hoe op afstand chips konden worden uitgelezen. Het bedrijf ID Engineering ontwikkelde daaruit toepassingen op het gebied van diefstalpreventie. C&A was het eerste bedrijf in Europa dat de nu overal bekende detectiepoortjes inzette. De toevoeging van een unieke productcode (EPC) en een beheerssysteem leidde tot de structuur die we nu RFID noemen.

[bewerk] Soorten RFID-tags

Er bestaan RFID-tags in de meest uiteenlopende vormen en afmetingen. Ze kunnen passief zijn of actief, alleen-lezen of lezen/schrijven. Passieve tags hebben geen eigen energiebron, ze benutten het elektromagnetische veld van een lezer om een stroom te induceren in de chip, hierdoor gaat het signaal niet over een grote afstand (van enkele centimeters tot ongeveer twee meter). Actieve tags hebben zelf een batterij om de chip te activeren en kunnen een signaal over een grotere afstand (van zo'n 100 meter tot zelfs een paar kilometer) uitzenden.

Ook de hoeveelheid data kan verschillen van enkele bits tot meer dan 1 megabit. Al deze mogelijkheden vertalen zich uiteraard ook in de prijs: een eenvoudige passieve tag kost niet meer dan dertig eurocent. Gecompliceerde RFID-tags die bijvoorbeeld gekoppeld zijn aan sensors die ook nog de temperatuur of vochtigheid meten zijn aanzienlijk duurder (soms wel 100 euro per stuk).

De tag waar het meest over gesproken wordt is de 30 cent-tag. Deze tag zal wellicht de streepjescode doen verdwijnen.

[bewerk] NFC

Near field communication (NFC) is een slimme vorm van RFID. Gaat het bij RFID primair om opslag en verzenden van informatie in één richting, NFC communiceert in twee richtingen en kan ontvangen signalen ook zelf verwerken. Philips ontwikkelde de NFC-techniek samen met Sony. NFC zal onder andere toegepast worden in mobiele telefoons als betaalmiddel en in ticketsystemen. De samenwerking met Nokia was van belang voor de uiteindelijke toepassingsmogelijkheden in telefoons. Betalingsmaatschappij VISA onderzocht het betalingsverkeer.

[bewerk] Toepassingen

[bewerk] Nederland

In juni 2004 werd de Stichting RFID opgericht die de toepassingsmogelijkheden in Nederland onderzoekt. De RFID-labels moeten de streepjescode op termijn geheel of gedeeltelijk gaan vervangen.

Hoewel er al verschillende experimenten lopen (in Nederland o.a. supermarkt Hoogvliet, Schiphol bagageafhandeling, bloemenveilingen) zullen grootschalige toepassingen waarschijnlijk pas mogelijk zijn als die in overeenstemming met de privacy-wetgeving kunnen worden gebracht.

In de Openbare Bibliotheken in Nederland worden RFID-tags al op grote schaal toegepast. Alle nieuwe boeken die door bibliotheken worden aangeschaft via de NBD bevatten al een tag. De tags worden gebruikt voor self-service balies, logistieke processen en diefstalbeveiliging. Voor cd's, dvd's en cd-roms zijn ook tags beschikbaar, echter hiervoor is nog geen bevredigende oplossing in combinatie met diefstalbeveiliging. De branchevereniging VOB heeft een Generiek Programma van eisen opgesteld voor toepassing binnen deze branche, om standaardisatie van de gegevensuitwisseling te realiseren.

De gemeente Rotterdam doet een proef met de OV-chipkaart. Deze bevat een RFID-chip. Deze vervangt de strippenkaart. Men kan er mee reizen met de metro, tram en bus. De beoogde winst is een betere doorstroming en het terugdringen van het aantal zwartrijders. De landelijke invoering staat gepland voor 1 januari 2008. De gemaakte kosten vallen tot nu toe hoger uit dan verwacht vanwege computerstoringen.

Er zijn ook hele andere toepassingen denkbaar met RFID tags. Een voorbeeld daarvan is een RFID-tag geïntegreerd in je toegangspas van een evenement. Hiermee wordt niet alleen mogelijk om het evenement binnen te komen, maar ook bijvoorbeeld je drankjes te betalen, of je auto te parkeren. Tevens kan de RFID-tag je helpen om andere interessante mensen te ontmoeten.

[bewerk] Europa

In 2001 zei de Europese Bank met partners in gesprek te zijn over de toepassing van RFID-tags in bankbiljetten. De planning was destijds het gebruik van RFID-tags in bankbiljeten in 2005. Al sinds begin maart 2004 zijn er mensen die beweren dat euro- en dollar bankbiljetten RFID-tags bevatten. Deze zou je kunnen laten exploderen door een bankbiljet in een magnetron te plaatsen.

[bewerk] Verenigde Staten

In de Verenigde Staten heeft Prada in een winkel in Manhattan al de streepjescode vervangen door RFID-tags. Dit heeft het voordeel dat winkelpersoneel met een handheldcomputer kan kijken of een bepaalde kleur of maat nog in voorraad is. De klant kan ook een promotieboodschap krijgen als hij een bepaald product aanraakt. Daarnaast kunnen klanten in het pashokje, waar een touchscreencomputer staat, meer informatie vinden over onder andere de gebruikte materialen maar ook over bijpassende kledingstukken en dat terwijl ze het product passen. En in combinatie met een klantenkaart zijn de aankopen van de klant bij te houden, zodat de beste klanten en hun voorkeuren herkend kunnen worden zodat zowel marketing als winkelaanbod daar op afgestemd kunnen worden.

[bewerk] Groot-Brittannië

In Groot-Brittannië wordt binnenkort begonnen met het testen van kentekenplaten die voorzien zijn van RFID-chips. De legio-mogelijkheden laten zich raden: toegangscontrole, elektronisch betalen op tolwegen en in parkeergarages, lik-op-stuk-beleid bij overschrijdingen van de maximumsnelheid, wegenbelasting en verzekering. Ook diefstalpreventie zou tot de mogelijkheden kunnen behoren.

[bewerk] WK Voetbal 2006

Tijdens het Wereldkampioenschap voetbal 2006 heeft Philips in de toegangskaarten RFID-chips verwerkt. Een vervalser moest, behalve het papieren kaartje, ook telkens een exacte kopie maken van de chip. Wie een kaartje kocht kreeg een eigen bestelnummer op de chip ingevoerd.

[bewerk] Privacybezwaren

RFID biedt de mogelijkheid om aan massale monitoring te doen die voorheen slechts het onderwerp van paranoïde fantasieën waren, inclusief het volgen van mensen door RFID-tags in hun kleren, het ontdekken van inhoud van huizen door naar aanwezige RFID-tags te kijken.

Dankzij het geringe vermogen dat de passieve tags afgeven is de maximale afstand om de tag te lezen zo'n 40 centimeter (optimale condities). Er zijn tags die een grotere leesafstand hebben, maar deze zijn fysiek een heel stuk groter of bevatten zelfs een actief element.

De drie belangrijkste zorgen om de privacy-schendingen betreffende RFID zijn:

De koper van een product zal niet per se bewust zijn van de aanwezigheid van de tag of in staat zijn de tag te verwijderen.
De tag kan van een afstand worden gelezen zonder dat de persoon dit weet.
Als een getagd item wordt betaald met een creditcard of pinpas is het in principe mogelijk om het unieke ID-nummer te koppelen aan de identiteit van de aankoper.