Politiek in Indonesië

Voor vroegere politiek (bijvoorbeeld Soekarno) en geschiedenis, zie de geschiedenis van Indonesië

De Indonesische politiek is sinds de reformasi erg veranderd. Tijdens het regime van generaal Soeharto waren er maar drie toegestane partijen, ten eerste de Golkar (Golongan Karya: de zgn. "Functionele Groepen"), ten tweede de democratische partij PDI (Partai Demokrat Indonesia: "Indonesische Democratische Partij"), en ten derde de islamitische PPP (Partai Persatuan Pembangunan: "Verenigde Ontwikkelingspartij"). Soeharto regeerde met harde hand, om zijn macht te behouden. Dit deed hij met steun van het leger, en allerlei maatschappelijke groepen. Om de Golkar-partij de meerderheid te laten behouden, kregen velen kantoorbaantjes in ruil voor hun stem op Golkar.

[bewerk] Politieke partijen

Sinds de reformasi in 1998 is Soeharto na 32 jaar afgezet, en heeft het Indonesisch staatsbestel zich razendsnel ontwikkeld van een autoritair systeem naar een meer democratisch systeem. Tegenwoordig is het monopolie op politieke partijen vrijgegeven en zetelen een tiental partijen in het parlement, waarvan de belangrijkste de Golkar, PDI-P, PKB, PPP, PAN, PD en PKJ zijn.

De politieke partijen zijn niet zoals in Nederland in te delen in de links-rechts of in progressief-conservatieve dimensie. Het meest duidelijk is het verschil tussen islamistische en nationalistische partijen. Islamistisch zijn de PKB, PPP, PBB, PKJ en nationalistisch zijn de Golkar, PDI-P, PAN en de PD. De Republiek Indonesië is geheel gebaseerd op de staatsfilosofie, de Pancasila. De Pancasila bestaat uit vijf principes. De vijf principes zijn: Geloof in één God (volgens één van de grote religies), consensusdemocratie, rechtvaardigheid, nationale eenheid en solidariteit.

[bewerk] Parlement

De wetgevende macht ligt bij het parlement: de MPR (Majelis Permusyawaratan Rakyat, wat "Beraadslagende Volksassemblee" betekent), heeft in het totaal 678 zetels. Deze is bicameraal d.w.z. dat het parlement bestaat uit twee kamers. De DPR (Dewan Perwakilan Rakyat), te vergelijken met de Nederlandse Tweede Kamer heeft 550 zetels en de DPD (Dewan Perwakilan Daerah), te vergelijken met de Nederlandse Eerste Kamer heeft 128 zetels. Beide kamers worden om de vijf jaar in directe verkiezingen vekozen.

[bewerk] President

De uitvoerende macht ligt bij de president en hij of zij wordt geassisteerd door de vicepresident. De president benoemt zijn/haar kabinet. De president werd voorheen benoemd door de MPR, maar is in 2004 voor het eerst direct gekozen door de Indonesische bevolking. Indonesië heeft een presidentieel systeem, wat betekent dat de president zeer machtig is. De huidige president is oud-generaal Susilo Bambang Yudhoyono, de tweede man is Jusuf Kalla. SBY (Es-bee-jee) zoals hij genoemd wordt, was minister tijdens de regering-Wahid, en de regering-Megawati. Hij is alom bekend vanwege zijn harde reactie tegen de terroristische aanslagen op Bali in 2002. Zijn partij is de PD (Partai Demokrat).

Lijst van presidenten van Indonesië

Naam	Sinds	Tot	Partij
1. Soekarno	17 augustus 1945	12 maart 1967	PNI
2. Soeharto	12 maart 1967	21 mei 1998	Golkar
3. Habibie	21 mei 1998	20 oktober 1999	Golkar
4. Abdurrahman Wahid (Gus Dur)	20 oktober 1999	23 juli 2001	PKB
5. Megawati Soekarnoputri	23 juli 2001	20 oktober 2004	PDI-P
6. Susilo Bambang Yudhoyono	20 oktober 2004	heden	Golkar

De functie van minister-president bestaat sinds 1959 niet meer.

[bewerk] Justitie

De rechterlijke macht bestaat uit het Hoog Gerechtshof de Mahkamah Agung welke de hoogste rechterlijke instantie is en het Constitutioneel hof de Mahkamah Konstitusi, welke toeziet op het handhaven van de grondwet. Ook heeft Indonesië een Algemene Rekenkamer, de Badan Pemeriksa Keuangan, welke toeziet op de financiën.

[bewerk] Bestuursniveaus

De Republiek Indonesië is, net als Nederland een eenheidsstaat wat betekent dat bijna alle belangrijke beslissingen op nationaal niveau genomen worden. Daardoor zijn de provinciale besturen van minder belang. Echter ook op provinciaal en regionaal niveau, zijn er volksvertegenwoordigingen. Op provinciaal niveau de DPRD 1 (Dewan Perwakilan Rakyat Daerah Tingkat 1) en op regionaal niveau de DPRD 2 (Dewan Perwakilan Rakyat Daerah Tingkat 2). Net als de president, worden ook de gouverneurs en regenten in 2004 voor het eerst direct verkozen. Voorheen werden zij door de president benoemd. Het lijkt erop dat de provincies Atjeh, tegenwoordig Nanggroe Aceh Darussalam, en Papua meer autonomie krijgen dan de andere provincies, maar dit is nog in een vroeg stadium van ontwikkeling.