Paushuize
Het Paushuize, gebouwd in het begin van de zestiende eeuw, is een belangrijk monumentaal pand in de stad Utrecht.
Het Paushuize is gelegen aan het Pausdam, vlak bij de Domtoren, en maakt deel uit van de historische binnenstad van Utrecht. Het huis heeft zijn naam te danken aan de enige Nederlandse paus, Adrianus VI. Deze liet dit huis bouwen vanuit de gedachte ooit terug te keren naar Utrecht. Paus Adrianus VI heeft het pand echter nooit gezien.
Van de panden die in Utrecht als paleis hebben gediend voor kerkelijke en wereldlijke hoogwaardigheidsbekleders valt Paushuize zonder twijfel het meest in het oog. Het huis maakte deel uit van de immuniteit van de Pieterskerk en is later gebruikt door koning Lodewijk Napoleon. Ook De Nederlandsche Bank heeft het pand in gebruik gehad. Jarenlang was de griffie van de provincie Utrecht er gevestigd. De Provinciale Staten van Utrecht vergaderden er. Tegenwoordig wordt Paushuize als faculteitsgebouw van de Universiteit Utrecht gebruikt (Faculteit der Rechtsgeleerdheid) en als representatieve ruimte voor de stad en provincie.
De bijzondere architectuur van het Paushuize — de afwisseling van rode baksteen met lichtere speklagen van natuursteen en een markante trapgevel — maakt dit een Renaissancehuis met Gotische invloeden. In de gevel aan de Kromme Nieuwegracht is een beeld van Christus Salvator aangebracht. Adrianus VI was namelijk kanunnik van het Utrechtse Oudmunsterkapittel, dat officieel Salvatorkapittel heette. Het Paushuize heeft een schitterend interieur waaruit blijkt dat het ooit heeft gediend als paleis. Er zijn een viertal salons waarvan er drie aan elkaar geschakeld kunnen worden.
