Paradijskraanvogel
| Paradijskraanvogel IUCN-status: Kwetsbaar |
||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Paradijskraanvogel |
||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Soort | ||||||||||||
| Anthropoides paradiseus (Lichtenstein, 1793) |
De paradijskraanvogel (Anthropoides paradiseus; ook wel Grus paradisea of Anthropoides paradisea), die ook wel bekend staat als Stanleykraanvogel, is een grote vogel uit de familie van de kraanvogels. Het is de nationale vogel van Zuid-Afrika.
De paradijskraanvogel kan iets groter dan een meter worden en is vaal licht grijs van kleur met een wit kroontje, een roze snavel en met lange donker grijze vleugelveren, die tot aan de grond komen. De paradijskraanvogel is grond gebonden.
Paradijskraanvogels leven zowel in waterrijke groene heuvels en dalen als op hogergelegen vlakten. Ze leven op zaden en insecten en brengen weinig tijd in het water door.
Van de 15 soorten kraanvogels, is de paradijskraanvogel de minst wijd verbreide van allemaal. Alhoewel het in zijn oorspronkelijke leefgebied nog een veelgeziene vogel is, trad er rond 1980 een plotselinge terugval in aantallen in. Er zijn nu nog zo'n 10.000 tot 20.000 paradijskraanvogels over en ze zijn inmiddels aangeduid als bedreigde diersoort.
In de laatste twintig jaar is de paradijskraanvogel grotendeels verdwenen uit de Oost-Kaap, Lesotho, en Swaziland. De aantallen in de noordelijke provincies Vrijstaat, KwaZoeloe-Natal, Limpopo, Gauteng, Mpumalanga en Noordwest zijn afgenomen met 90%. Het grootste deel van de overgebleven populatie bevindt zich in oostelijk en zuidelijk Zuid-Afrika, met een kleine aparte groep in Etosha Pan in noordelijk Namibië. Zo nu en dan worden geïsoleerd broedende paartjes gevonden in de vijf buurlanden.
De grootste oorzaken van de plotselinge terugval van het aantal paradijskraanvogels zijn de toename van de menselijke bevolking, de vervanging van graslanden door commerciële plantages en vergiftiging. Dit laatste gebeurt zowel opzettelijk, ter bescherming van de gewassen, als per ongeluk door gif bedoeld voor andere dieren, of als bijeffect van het bespuiten van de gewassen.
De Zuid-Afrikaanse regering heeft wettelijke bescherming versneld doorgevoerd. Andere beschermingsmaatregelen richten zich op onderzoek, beheer van het leefgebied, voorlichting en het verwerven van hulp van landeigenaren.
