Ogham (alfabet)
Het Ogham-alfabet diende vroeger om in Eiland-Keltische talen te schrijven. Het is ook wel Ogam of Ogum genoemd.
Het is een lineair schrift met 25 letters. Men noemt het naar enkele van de eerste paar letters ook wel beth luis nion.
Ogham gebruikte men vooral om in stenen of hout te kerven. Stenen met Ogham-tekens zijn overal op de Britse Eilanden nog te vinden, met name op Ierland en in Schotland.
Het schrift werd meestal van onder naar boven gekerfd, en ook wel eens van rechts naar links. In sommige gevallen is een Ogham-inscriptie in beide richtingen te lezen, met een andere tekst in beide gevallen.
Een moderne autoriteit op dit gebied is Michael Everson.
Ogham is waarschijnlijk vernoemd naar twintig heilige druïde-bomen, waarvan we de namen in het Ogham-alfabet hieronder terug vinden. Er bestond ook een Ogham-kalender van dertien maanden, die onder de Kelten in gebruik was. Een oudere theorie, dat Ogham vernoemd is naar de vroeg-Keltische godin Ogma, wordt nu niet langer geloofd.
De oorsprong van Ogham is onbekend: volgens een 15de-eeuws geschrift, The Book of Ballymote, was Ogham oorspronkelijk een geheime gebarentaal van de druïden, maar dit wordt tegenwoordig betwijfeld aangezien er geen andere referenties zijn gevonden.
Men kan vaak ogham-inscripties vinden op oude Ierse en Welshe grafstenen, vaak ook naast dezelfde tekst in het Romaanse alfabet.
[bewerk] Het Ogham-alfabet van spatie tot omgekeerde veer
De Ogham-tekens zijn in Unicode vastgelegd als U-1680 t/m 169F volgens onderstaande tabel:
| 168- | Nederlandse naam | 169- | Nederlandse naam |
|---|---|---|---|
| 0 | OGHAM SPATIE | 0 | OGHAM LETTER AILM |
| 1 | OGHAM LETTER BEITH | 1 | OGHAM LETTER ONN |
| 2 | OGHAM LETTER LUIS | 2 | OGHAM LETTER UR |
| 3 | OGHAM LETTER FEARN | 3 | OGHAM LETTER EADHADH |
| 4 | OGHAM LETTER SAIL | 4 | OGHAM LETTER IODHADH |
| 5 | OGHAM LETTER NION | 5 | OGHAM LETTER EABHADH |
| 6 | OGHAM LETTER UATH | 6 | OGHAM LETTER OR |
| 7 | OGHAM LETTER DAIR | 7 | OGHAM LETTER UILLEANN |
| 8 | OGHAM LETTER TINNE | 8 | OGHAM LETTER IFIN |
| 9 | OGHAM LETTER COLL | 9 | OGHAM LETTER EAMHANCHOLL |
| A | OGHAM LETTER CEIRT | A | OGHAM LETTER PEITH |
| B | OGHAM LETTER MUIN | B | OGHAM VEER |
| C | OGHAM LETTER GORT | C | OGHAM OMGEKEERDE VEER |
| D | OGHAM LETTER NGEADAL | D | (Deze ruimte vrij laten) |
| E | OGHAM LETTER STRAIF | E | (Deze ruimte vrij laten) |
| F | OGHAM LETTER RUIS | F | (Deze ruimte vrij laten) |
