Niccolò Piccinni

Niccolò Piccini (ook: Niccolò Vito Piccini, maar eigenlijk: Nicola Vincenzo Marcello Antonio Giacomo Piccinni) (Bari, 16 januari 1728 – Passy, bij Parijs, 7 mei 1800) was een Italiaans componist.

Piccinni was een leerling van Leonardo Leo en Francesco Durante aan het Conservatorio di Sant' Onofrio in Napels en debuteerde in 1755 met Le Donne Dispettose. Dit was de eerste van zijn 127 opera’s op zowel Italiaanse als Franse libretti. In zijn tijd was hij zeer succesvol.

[bewerk] Leven en werken

Piccinni vervulde een belangrijke rol in de ontwikkeling van de opera buffa, waarin hij plaats inruimde voor het sentiment. Europese vermaardheid verwierf hij met de opera buffa La cecchina ossia la buona Figliuola, die in 1760 in Rome in première ging. Vanaf 1776 verbleef hij voornamelijk in Parijs, waar hij zijn eerste Franse opera, Roland (1778), componeerde. Hij verwierf daar onverwacht veel aanhang uit de kringen die zich verzetten tegen de revolutionaire denkbeelden ten aanzien van de opera van Christoph Willibald Gluck (1714-1787). Na het uitbreken van de Franse Revolutie keerde Piccinni naar Napels terug, waar hij – net als in Parijs – in politieke moeilijkheden raakte. In 1798 vestigde hij zich opnieuw in Parijs.

Het conservatorium van Bari noemt zich: Conservatorio di Musica "Niccolo' Piccinni" - Bari. In Bari is verder een straat naar hem vernoemd "Via Piccinni" en de plaatselijke opera draagt zijn naam. Een volledige werklijst is te vinden in Rivista musicale italiana, viii. 75.

[bewerk] Piccinni versus Gluck

In Parijs ontstond een krachtmeting tussen Piccinni en de grote Christoph Willibald Gluck (1714-1787), vanwege diens terugkeer naar de idealen van de vroege barok-opera. Er ontstond een dispuut tussen de zogenaamde Gluckisten en Piccinnisten over de vraag of de Franse danwel de Italiaanse operavorm te preferen was. De Gluckisten verdedigden de Franse opera, de Piccinnisten de Italiaanse belcanto opera. Gluck en Piccinni zelf zochten de twist niet op. Beide meesters stonden er in zekere zin buiten en waardeerden elkaars werk. De strijd werd voornamelijk gestreden tussen hun aanhangers voor wie patriottistische motieven niet vreemd waren, waardoor ze elkaar letterlijk naar het leven stonden. Beiden schreven een Iphigenie en Tauride, wat in het voordeel van Gluck uitviel.

[bewerk] Composities

[bewerk] Werken voor orkest

Concert in D-groot, voor fluit en orkest
1. Spiritoso
2. Andante maestoso
3. Allegro con brio
Giove piacevole nella reggia di Partenope
Sinfonia in D-groot
1. Allegro assai
2. Andante con moto
3. Allegro presto
Sinfonia in G

[bewerk] Werken voor harmonieorkest

1799 Hymene e l’Hymen pour la célébration des mariages, voor twee zangsolisten en harmonieorkest - tekst: Pierre-Louis Ginguené
Ouverture uit de opera «La Buona Figliuola»

[bewerk] Missen, Cantates, Oratoria en geestelijke muziek

Salve Regina
Dixit Dominum

[bewerk] Toneelwerken (selectie)

1754 Le donne dispettose (ook: Le trame per amore; La massara spiritosa)
1755 Il curioso del suo proprio danno, opera
1755 Le gelosie (ook: Le gelosie, o Le nozze in confusione)
1756 Zenobia, opera
1757 Farnace (in samenwerking met Perez)
1757 L'amante ridicolo, opera (ook: L'amante ridicolo e deluso; L'amante deluso)
1757 La schiava seria (ook: Die Sklavinn)
1757 Caio Mario
1757 Nitteti (in samenwerking met Cocchi)
1758 Alessandro nell'Indie, opera, 3 actes - libretto: Pietro Metastasio
1758 Gli uccellatori
1758 Madama Arrighetta, opera (ook: Petiton; Monsieur Petiton)
1758 La scaltra letterata, opera (ook: La scaltra spiritosa)
1759 Siroe rè di Persia
1759 Ciro riconosciuto
1760 La cecchina ossia La buona figliuola opera - libretto: Carlo Goldoni
1760 L'Origille
1760 Il rè pastore
1760 La furba burlata, opera (ook: I furbi burlati)
1760 Le beffe giovevoli
1761 Le vicende della sorte, opera (ook: Le vicende del caso ossia della sorte; Der Gluekswechsel)
1761 La schiavitù per amore, opera
1761 Olimpiade
1761 Tigrane, opera (ook: Farnaspe)
1761 Demofoonte
1761 La buona figliuola maritata, opera (ook: La baronessa riconosciuta e maritata; Cecchina maritata)
1761 Il curioso imprudente, opera (naar rev.: Il curioso del suo proprio danno) (in samenwerking met Sacchini)
1761 Lo stravagante
1761 L'astuto balordo
1761-1762 L'astrologa, opera
1762 Amor senza malizia
1762 Artaserse
1762 Le avventure di Ridolfo
1762 La bella verità
1762 Antigono
1762 Il Cavaliere per Amore, opera (ook: Il fumo villano) (in samenwerking met Ottani)
1763 Le donne vendicate, opera in twee bedrijven (ook: Il vago disprezzato; Le fat méprisé)
1763 Le contadine bizzarre opera (ook: La sciocchezza in amore; Le contadine astute; Le villanelle astute)
1764 Gli stravaganti, ossia La schiava riconosciuta, opera (ook: La schiava; Gli stravaganti, ossia I matrimoni alla moda; L'esclave ou Le marin généreux; Die Ausschweifenden)
1764 La villeggiatura, opera (naar de rev.: Le donne vendicate)
1764 Il parrucchiere
1764 L'incognita perseguitata
1764 L'equivoco
1764 La donna vana
1764 Il nuovo Orlando
1765 Il Barone di Torreforte, opera in 2 actes
1765 Il finto astrologo
1765 L'orfana insidiata, opera (in samenwerking met Astarita)
1766 La Pescatrici ovvero L'Erede riconosciuta, opera (ook: La pescatrice innocente)
1766 La baronessa di Montecupo
1766 L'incostante, opera (ook: Il volubile; La capricciosa)
1766 La fiammetta generosa, opera (in samenwerking met Anfossi)
1766 La molinarella, opera (ook: Il cavaliere Ergasto; La molinara)
1766 Il gran Cid, opera (ook: Il Cid)
1766-1767 La francese maligna
1767 La notte critica
1767 La finta baronessa
1767 Mazzina, Acetone e Dindimento
1767 La direttrice prudente, opera (ook: La prudente ingegnosa)
1768 Olimpiade
1768 Li napoletani in America
1768 La locandiera di spirito
1769 Lo sposo burlato
1769 L'innocenza riconosciuta
1769 La finta ciarlatana ossia Il vecchio credulo
1769 Demetrio
1769 Gli sposi perseguitati
1770 Didone abbandonata
1770 Cesare in Egitto, opera (ook: Cesare e Cleopatra)
1770 La donna di spirito
1770 Il regno della luna, opera (ook: Il mondo della luna)
1770 Gelosia per gelosia
1770 Don Chisciotte
1770 Il finto pazzo per amore
1770 Catone in Utica
1770 L'olandese in Italia
1771 Antigono
1771 La donna di bell'umore
1771 La Corsala
1771-1772 Le finte Gemelle, opera (ook: Le due finte gemelle; Le germane in equivoco)
1772 L'americano, opera (ook: L'americano incivilito; L'americano ingentilito)
1772 L'astratto, ovvero Il giocator fortunato, opera (ook: Il giocator fanatico per il lotto)
1772 Le trame zingaresche
1772 Artaserse
1772 Ipermestra
1772 Scipione in Cartagena
1773 La sposa collerica
1773 Le quattro nazioni o La vedova scaltra
1773 Il vagabondo fortunato
1774 Gli amanti mascherati
1775 L'ignorante astuto
1775 Enea in Cuma
1775 Il sordo
1775 I viaggiatori
1775 La contessina
1776 Radamisto
1777 Vittorina
1778 Roland, opera
1778 Phaon
1779 Il vago disprezzato
1780 Atys
1781 Iphigénie en Tauride, opera
1781 Adèle de Ponthieu
1782 Didon, opera
1783 Le dormeur éveillé
1783 Le faux Lord, opera
1784 Diane et Endymion, opera (in samenwerking met Espic)
1784 Lucette
1785 Adèle de Ponthieu
1785 Penelope, opera
1787 Clytemnestre
1792 La serva onorata
1793 Le trame in maschera
1793 Ercole al Termedonte, opera (ook: La disfatta delle Amazzoni)
1793 La Griselda
1794 Il servo padrone ossia L'amor perfetto
I Decemviri
Il finto turco

Piccinni schreef ook enkele klavecimbelwerken en oratoria.

[bewerk] Publicaties

Pierre-Louis Ginguené: Notice sur la vie et les ouvrages de Niccolo Piccinni. Parijs, 1801.
M. Liggett: A Biography of Piccinni and a Critical Study of his ‘La Didone’ and ‘Didon’, diss., 1977
J. Rushton: Introduction to N. Piccinni, 1991