Miss Universe
Miss Universe is een internationale missverkiezing, die bestaat sinds 1952.
Inhoud |
[bewerk] Algemeen
De Miss Universe verkiezing is een jaarlijkse schoonheidswedstrijd die voor het eerst werd gehouden in 1952. De verkiezingen zijn de Amerikaanse tegenhanger van de Britse Miss World verkiezingen, die sinds 1951 gehouden worden. Van 1952 tot 1960 werd de verkiezing georganiseerd in het Californische Long Beach. Daarna verhuisde de verkiezing naar Miami Beach in Florida, gaststad van 1960 tot 1972.
In 1972 werd de verkiezing voor het eerst buiten de VS georganiseerd: Puerto Rico mocht de internationale schoonheden verwelkomen. De daaropvolgende jaren zou de verkiezing veel landen bezoeken: Griekenland (1973), Filipijnen (1974, 1994), El Salvador (1975), Hongkong (1976), Dominicaanse Republiek (1977), Mexico (1978, 1989, 1993), Australië (1979), Zuid-Korea (1980), Peru (1982), Panama (1986, 2003), Singapore (1987), Taiwan (1988), Thailand (1992, 2005), Namibië (1995), Hawaii (1998), Trinidad & Tobago (1999), Cyprus (2000), Puerto Rico (2001, 2002), Ecuador (2004).
Wat ooit begon als een kleinschalige verkiezing met slechts 40 meisjes in bikini, groeide uit tot een evenement van wereldklasse. Sinds 1960 wordt de verkiezing uitgezonden op de televisie. De rol van de bikini's werd al vrij snel beperkt, in verband met de vrouwonvriendelijke allure. Schoonheid alleen was ook niet meer voldoende, de dames moesten meer in hun mars hebben: een universitaire graad, een topsportcarrière of een andere opvallende eigenschap.
In 1996 kwamen de rechten van de Miss Universe verkiezing in handen van de schatrijke Amerikaanse zakenman Donald Trump. Sindsdien is de tanende belangstelling weer flink opgekrikt en blijft het programma onverminderd populair in vele delen van de wereld, waarbij voornamelijk het Amerikaanse continent en Azië als grote afzetmarkten gelden. In Europa is de, sinds de jaren 80, tanende belangstelling nooit echt hersteld. Alleen de Oost-Europese landen zenden de verkiezing nog uit.
[bewerk] Politiek
Ook in de wereld van de missverkiezingen speelt de politiek een grote rol. Al vanaf de eerste Miss Universe verkiezing (1952) kan de organisatie rekenen op felle kritiek van feministen. Zij vinden de verkiezingen ouderwets, vrouwonvriendelijk en discriminerend.
Kritiek kwam er ook uit de niet-Westerse wereld. De overwinning van de Libanese Georgina Rizk in 1971, werd in de Arabische wereld voornamelijk met misgenoegen verwelkomd. Marokko, dat in 1976 haar debuut zou maken op de verkiezingen, moest onder druk van de Arabische wereld haar kandidate terugtrekken, omwille van het negatieve imago dat dergelijke verkiezingen in de Arabische wereld had.
Ook Azië leverde grote kritiek op de Miss Universe verkiezingen. Men klaagde over het feit dat alleen Westerse, blanke missen wonnen. Die kritiek was niet onterecht en het duurde 9 jaar tot een niet-Westerse miss de verkiezing won (de Japanse Akiko Kojima in 1959). De Japanse overwinning werd in het Westen slecht verdragen, gezien het recente oorlogsverleden van het eilandenrijk.
De heftigste, en zeker niet onterechte, kritiek kwam echter uit Europa en Afrika. Beide werelddelen laakten het onvermogen van de Amerikaanse organisatie om donkere winnaressen aan te duiden. Dit had waarschijnlijk alles te maken met de Amerikaanse segregatie van de jaren 50 en 60. Grote consternatie ontstond er in 1968, toen een zwarte miss, Anne Marie Braafheid uit Curaçao, onverdiend tweede eindigde terwijl zij haar directe rivale (de blanke Martha Maria Cordeiro Vasconcellos uit Brazilië) op alle vlakken de baas was. Dit leidde tot een massale klachtenstroom uit heel de wereld. Zwarte Amerikaanse soldaten in Vietnam dreigden hun werk neer te leggen. Het voorval leidde zelfs tot vragen in het Amerikaanse congres. Het zou uiteindelijk tot 1977 duren eer een donkere miss (Janelle Commissiong uit Trinidad & Tobago) met de titel aan de haal ging. Elf van de 54 winnaressen zijn niet-blank.
[bewerk] België & Nederland
De twee laaglanden hebben een lange doch verschillende geschiedenis bij de Miss Universe verkiezing. In tegenstelling tot in Nederland, hebben missverkiezingen in België van meet af aan op grote belangstelling mogen rekenen. De jaarlijkse Miss België verkiezing is een groots televisieevenement en ook de internationale missverkiezingen blijven er onverminderd populair. In Nederland heeft de interesse voor missverkiezingen, ondanks enkele grote successen, nooit sterk geleefd. De verkiezingen zijn vrij snel door de feministische lobby, gesteund door een breed spectrum aan politici en de Nederlandse bevolking, in het verdomhoekje gedrukt.
[bewerk] België
België doet al mee sinds 1952. Het land heeft nog nooit gewonnen, maar wel enkele halve finalisten (SF) en finalisten (F) voortgebracht:
- 1955 - Nicole de Mayer (SF)
- 1956 - Lucienne Auquier (SF)
- 1959 - Hélène Savigny (SF)
- 1972 - Anne Marie Roger (SF)
- 1978 - Françoise Moens (SF)
- 1981 - Dominique van Eeckhoudt (F - 5de)
- 1992 - Anke Van Dermeersch (F - 6de)
Anke Van Dermeersch is advocate en prominent lid van de Vlaamse partij Vlaams Belang (voorheen Vlaams Blok).
[bewerk] Nederland
Nederland doet mee sinds 1956. Het land heeft één keer gewonnen (1989) en een aantal halve finalisten (HF) en finalisten (F) voortgebracht:
- 1958 - Corinne Rotschäfer (HF)
- 1965 - Anja Christina Maria Schuit (F - 5de)
- 1966 - Margo Domen (HF)
- 1967 - Irene van Campenhout (HF)
- 1977 - Ineke Berends (HF)
- 1978 - Karen Ingrid Gustafsson (HF)
- 1981 - Ingrid Johanna Maria Schouten (HF)
- 1984 - Nancy Neede (HF)
- 1989 - Angela Visser (Miss Universe)
- 1991 - Paulien Huizinga (F - 2de)
- 1992 - Vivian Jansen (F - 5de)
- 2002 - Kim Kötter (HF - 10de)
Overige Nederlandse deelneemsters zijn:
- 1993 - Angelique van Zalen
- 1994 - Irene van der Laar
- 1995 - Chantal van Woensel
- 1996 - Marja de Graaf
- 1997 - geen deelname
- 1998 - Jaqueline Rotteveel
- 1999 - geen deelname
- 2000 - Chantal van Roessel
- 2001 - Reshma Roopram
- 2003 - Tessa Brix
- 2004 - Lindsay Grace Pronk
- 2005 - Sharita Sopacua
- 2006 - geen deelname
Corinne Rotschäfer (1958) was in 1957 reeds Miss Europa geworden en deed in 1959 mee met de Miss World verkiezing die ze won. Ineke Berends (1977) werd enkele maanden later tweede bij de Miss World verkiezing van 1977. Ingrid Schouten (1981) is de zus van de bekende Nederlandse cabaretier Tineke Schouten. Angela Visser, Miss Universe 1989, vertegenwoordigde Nederland in 1988 bij de Miss World verkiezing, daar haalde ze de halve finale niet. De tiende plek van Kim Kötter (2002) werd pas 5 maanden na de Miss Universe 2002 verkiezing een feit, toen de oorspronkelijke winnares (Oksana Fedorova, Rusland) werd onttroond en opgevolgd door de nummer twee van dat jaar (Justine Pasek, Panama); iedere miss schoof hierdoor een plek omhoog in de einduitslag.
[bewerk] Korte feiten
Hofleverancier van de Miss Universe verkiezing zijn de Verenigde Staten, met 7 winnaressen (1954, 1956, 1960, 1967, 1980, 1995, 1997). Ook Venezuela (1979, 1981, 1986, 1996), Puerto Rico (1970, 1985, 1993, 2001, 2006) & Zweden (1955, 1966, 1984) deden het goed bij de verkiezing.
Toen Miss Colombia, Luz Marina Zuluaga (1958) de verkiezing won, kreeg ze van haar natie een huis, een postzegel en een levenslange belastingvrijstelling. De laatste twee Amerikaanse winnaressen voldeden niet aan de geijkte Miss USA criteria: ze waren respectievelijk zwart (Chelsi Smith, 1995) en Hawaiiaans (Brook Lee, 1997). In de geschiedenis heeft slechts één Miss Universe haar troon moeten afstaan: de Russische Oxana Fedorova (2002) werd ontslagen wegens het niet nakomen van haar verplichtingen. De nummer 2 (Justine Pasek, Panama) werd de nieuwe Miss Universe.
Na haar overwinning moet Miss Universe 1 jaar lang werken voor de Miss Universe organisatie. Hiervoor krijgt zij ca. 100.000 Amerikaanse dollars aan salaris en tevens 1 jaar kost en inwoning in New York, een kroon ter waarde van 120.000 Amerikaanse dollars, een vakantiehuis in Mexico ter waarde van 100.000 Amerikaanse dollars, sieraden ter waarde van 50.000 Amerikaanse dollars, een studiebeurs, een jaar lang gratis make-up en vliegreizen. Miss Universe zet zich tijdens haar regeringsjaar in voor veel liefdadigheidsprojecten; haar voornaamste taak is wereldwijde educatie over AIDS en AIDS-preventie. Ze reist daartoe vele landen, gemiddeld 15 per jaar, af om toespraken te geven en om verschillende evenementen bij te wonen.
[bewerk] Populariteit
Hoewel de aandacht voor de verkiezingen in Europa, met uitzondering van enkele Zuid- en Oost-Europese landen, momenteel minimaal is, blijft de Miss Universe verkiezing ongekend populair in Latijns-Amerika, Noord-Amerika en Azië. De grootste verkiezingen op nationaal niveau zijn Miss USA, Miss Venezuela, Miss India, Miss Colombia, Miss Puerto Rico, Miss Filipijnen & Miss Frankrijk. Zij vaardigen alle hun winnaressen af naar de Miss Universe verkiezing.
Miss-verkiezingen zijn in veel landen een groot commercieel product. De Miss Colombia verkiezing is één van de belangrijkste evenementen voor de Colombianen; scholen gaan zelfs dicht tijdens de finale van Miss Colombia. De Miss Venezuela verkiezing is niet alleen in Venezuela, maar in geheel Latijns-Amerika een kijkcijferkanon; het is één van de grootste kijkcijfersuccessen voor de Venezolaanse televisiemaatschappij Venevision. De winnares van Miss Venezuela wordt ruim een half jaar professioneel voorbereid, inclusief plastisch chirurgische ingrepen en tandheelkundige verbeteringen. De Binibining Pilipinas (Miss Filipijnen) wordt een aantal weken in Colombia voorbereid op de Miss Universe verkiezing. Miss India krijgt een aantal maanden speciale praat-, loop-, houdings- & etiquettelessen en wordt met behulp van yoga mentaal voorbereid op haar internationale verkiezing.
Al deze investeringen hebben geleid tot goede resultaten. Venezuela (4 winnaressen), de Filipijnen (2), India (2) en Colombia (1) zijn samen goed voor bijna 20% van alle winnaressen. Recent hebben andere landen hun voorbeeld dan ook gevolgd. Sinds 1999 organiseert Lupita Jones (de Mexicaanse Miss Universe van 1991) met veel succes Nuestra Belleza Mexico (de Miss Mexico verkiezing) en dat heeft het land al drie maal een halve finaliste bij Miss Universe opgeleverd. Ook Peru, Bolivia, Spanje, de Dominicaanse Republiek, Brazilië en Canada bieden hun winnaressen sinds kort een speciaal trainigsprogramma aan ter voorbereiding op de Miss Universe verkiezing. Dat leverde de Dominicaanse Republiek (2003) en Canada (2005) al een Miss Universe op.
[bewerk] Televisie
De verkiezing van Miss Universe wordt jaarlijks wereldwijd uitgezonden via onder andere NBC, Venevision, Sony TV en Star TV. In België zendt Kanaal 2 de verkiezing jaarlijks uit. In Nederland zonden Veronica (tot 1994), RTL 5 (1995), SBS6 (1996, 1997, 1998) en Fox TV (2000) de Miss Universe-verkiezing uit, maar sinds 2001 wordt de verkiezing niet meer op de Nederlandse tv vertoond.
