Misogynie

Misogynie is een ander woord voor vrouwenhaat. Het komt van het Grieks misein (haten) en gyne (vrouw). Het is de tegenhanger van misandrie of mannenhaat. Beide kunnen omschreven worden als ergere vormen van seksisme of genderisme, die op één lijn kunnen gesteld worden met racisme of antisemitisme. Er bestaat anderzijds ook zoiets als gynefobie of angst voor vrouwen.

[bewerk] Vormen van misogynie

In de eerste plaats kan misogynie een persoonlijke houding zijn, een haat of misprijzen voor vrouwen, hetzij uitdrukkelijk en open, hetzij meer subtiel.

Ook culturen kunnen als dusdanig misogyn genoemd worden, de conservatieve vormen van de islam bijvoorbeeld, omdat vrouwen letterlijk weggestopt worden. Sommige mensen stellen zelfs dat de westerse cultuur misogyn is, omdat in de westerse wereld de stelling "sex sells" vaak wordt toegepast. Daardoor zijn overal slanke dames te zien, dit schept een schoonheidsideaal voor vrouwen, waar veel vrouwen niet aan voldoen. Dit heeft uiteraard ook als oorzaak, dat de gemiddelde mens steeds zwaarlijviger wordt. Ook een achterstelling van de vrouwen in het burgerlijk recht, zoals extreem tot uiting kwam in de code Napoleon of nog bestaat in de Arabische landen en in het kerkelijk recht, wordt vaak als misogyn geduid.

[bewerk] Misogynie in de filosofie en de religie

Er wordt beweerd dat de apostel Paulus meende dat vrouwen in de kerk zouden moeten zwijgen, waardoor de vrouw in de geschiedenis vaak is geminacht door de kerk(1 Kor. 14:34). In 1 Kor 11:5-12 laat de bijbel echter zien dat Paulus meent dat vrouwen dezelfde rechten hebben vanuit haar positie naast de man. Paulus bestreed in 1Kor.14 de wanorde, ook die van het achterstellen van vrouwen. 1Kor14:36 is tenslotte gericht aan mannen (Griekse vorm) en dus tegen misogynie.

Sommige vormen van Hindoeisme miskennen de zelfstandigheid van vrouwen, die in het verleden zo ver kon gaan dat de vrouw samen met haar overleden man gecremeerd werd (sati). Ook de Sharia verleent de vrouw minder rechten dan de man.

In middeleeuws Europa was het niet ongewoon dat vrouwen leidinggevende functies hadden, zie bijvoorbeeld de verschillende landvoogdessen in de Nederlanden. In sommige gebieden zoals het abdijvorstendom Thorn moest het staatshoofd een vrouw zijn. Het waren eerder de critici van deze maatschappij die argumenteerden tegen de leidinggevende rol van vrouwen, zo bijvoorbeeld de protestantse hervormers als Luther of John Knox.

Bij Schopenhauer vinden wij de subtiele redenering: "de Rede is vrouwelijk van aard, zij kan enkel geven nadat zij gekregen heeft". Nietzsche schreef dat elke hogere vorm van beschaving een strictere controle van vrouwen impliceerde (Jenseits von Gut und Böse, 7:238). Ook Aristoteles, Machiavelli, Jean-Jacques Rousseau, Napoleon en eigenlijk de hele Franse revolutie stonden afkerig tegenover vrouwen in de politiek. De Déclaration des Droits de l’Homme et des Citoyens van 1789 is eigenlijk te vertalen als de "verklaring van de rechten van de man en de burger". Aan de andere kant moet gezegd worden dat filosofen als Pythagoras, John Stuart Mill, Friedrich Engels, Dostojevski and Henry George het feminisme steunden.