Kurt Atterberg

Kurt Magnus Atterberg (Göteborg, Zweden, 12 december 1887 - Stockholm, 15 februari 1974) was een Zweeds componist, dirigent en Muziekcriticus.

Inhoud 1 Leven 2 Composities 2.1 Werken voor orkest 2.2 Concerten met orkest 2.3 Werken voor harmonieorkest 2.4 Kamermuziek 2.5 Vocaalmuziek met orkest of instrumenten 2.6 Werken voor koor 2.7 Cantates en geestelijke muziek 2.8 Toneelmuziek 2.9 Werken voor piano 2.10 Werken voor orgel 3 Registraties

[bewerk] Leven

In Göteborg kreeg Atterberg celloles. Hij volgde een uitgebreide opleiding aan het Koninklijke Instituut voor technologie in Stockholm en gradueerde in 1912 tot ingenieur. Vervolgens kreeg hij in 1912 een baan bij het Koninklijk Zweedse Octrooibureau en werd in 1936 zelfs leider van een afdeling van het bureau. Tot 1968 werkte hij daar.

Hij had van 1910 tot 1911 aan het conservatorium te Stockholm in de compositie- en instrumentatieklas van Andreas Hallen gestudeerd. Als componist was hij vooral een autodidact. Van 1916 tot 1922 was hij dirigent aan het Koninklijk Dramatisch Theater te Stockholm. Hij behoorde tot de stichters van de Zweedse Vereniging van Componisten en was van 1924 tot 1943 voorzitter en bestuurder van deze vereniging; in 1947 werd hij erevoorzitter. Verder was hij van 1940 tot 1953 secretaris van de Koninklijke Zweedse Muziek-Akademie en bestuurslid van de Zweedse zustervereniging van de BUMA van 1924 tot 1943. Van 1919 tot 1957 was hij ook muziekcriticus voor het dagblad Stockholmstidningen.

In zijn compositorisch werk valt vooral het romantische element op. Zijn opera's zijn meestal van het podium verdwenen maar zijn symfonieën worden regelmatig uitgevoerd.

[bewerk] Composities

[bewerk] Werken voor orkest

• 1909-1911 1e Symfonie h-kl.t. opus 3
• 1909-1911 2e Symfonie F-gr.t. opus 6
• 1910 (Concert-)Ouverture a-kl.t. voor orkest, opus 4
• 1913 Suite nr 1 "Orientale"
• 1914-1916 3e Symfonie - (Västkustbilder) "Schilderijen van de westkust", opus 10
• 1915 Suite nr 2 "Fem stycken" voor kamerorkest
• 1917 Suite nr 3 voor viool, altviool en strijkorkest, opus 19 Nr. 1
• 1918 4e Symfonie - "Sinfonia piccola" g-kl.t. (byggd på svenska folkmotiv) opus 14
• 1919-1922 5e Symfonie - "Sinfonia funèbre" d-kl.t. opus 20
• 1921/1936 Stormen-suite nr 1 Svit ur Stormen voor orkest, opus 18
  1. Preludium: Stormen
  2. Ferdinand och Miranda
  3. På den förtrollade ön
  4. Ariel sjunger och dansar
  5. Bröllopsmusik
• 1923 Suite nr 5 "Barocco" opus 23 voor fluit, hobo, klarinet en strijkers
• 1925 Rondeau retrospectif voor orkest, opus 26
• 1925 Suite nr 6 "Orientalisk legend" opus 30 voor fluit, hobo, klarinet, percussie, piano en strijkorkest
• 1926 Suite nr 7 opus 29 voor strijkorkest
• 1927-1928 6e Symfonie - "Dollarsymfonie" C-gr.t. opus 31
• 1929 Älven - från fjällen till havet (The River - from the Mountains to the Sea) symfonisch gedicht voor orkest, opus 33
  1. Through mountains and forests
  2. The great lake
  3. The waterfalls
  4. The quiet, wide stream
  5. The harbour
  6. View from the mountains over the sea
  7. Out to the sea
• 1931 Suite nr 8 "Suite pastorale in modo antico" opus 34 voor klein orkest
• 1933 En värmlandsrapsodi naar Zweedse volksmotieven vanuit de regio van Gösta Berling, opus 36
• 1935 Ballade und Passacaglia über ein Thema im schwedischen Volkston voor orkest, opus 38
• 1939-1940 Rondeau caracteristique voor orkest, opus 42
• 1940 Konsertuvertyr i populär stil voor orkest, opus 41
• 1941 Aladdin - vijf stukken uit Aladdin voor orkest, opus 43
  1. Sagostaden
  2. Dans
  3. Marsch
  4. Aria
  5. Dansorgie
• 1941 Aladdin - Förspel "Perpetuum mobile orientale" voor orkest, opus 44
• 1942 7e Symfonie - "Sinfonia romantica" opus 45
• 1944 Suite nr 9 "Suite drammatica" opus 47 voor kamerorkest
• 1944 8e Symfonie e-kl.t. (på svenska folkmotiv) opus 48
• 1950 Indian tunes voor orkest, opus 51
• 1955-1956 9e Symfonie - "Sinfonia visionaria" opus 54, voor solisten, koor en orkest
• 1957 Svensk sommarfest voor kamerorkest
• 1958 Ballad zonder woord voor orkest, opus 56
• 1962 Vittorioso voor orkest, opus 58
• 1964-1965 Stormen-suite nr 2 voor orkest, opus 59

[bewerk] Concerten met orkest

• 1909 Rhapsodie opus 1 voor piano en orkest
• 1913 Concert voor viool e-kl.t. en orkest, opus 7
• 1922 Concert voor cello c-kl.t. en orkest, opus 21
• 1926 Concert voor hoorn A-gr.t. en orkest, opus 28
• 1935 Concert voor piano si b-kl.t. en orkest, opus 37
• 1959-1960 Dubbelconcert voor viool en cello en strijkorkest, opus 57

[bewerk] Werken voor harmonieorkest

• 1914-1915 Per Svinaherde - Prinsens frieri
• 1934-1938 Marcia trionfale della bella Lucia
• 1938 Kungahyllning voor harmonieorkest, opus 40
• 1973 De fåvitska jungfrurna Rapsodie voor harmonieorkest (Arr.: Gösta Morberg)
• Bäckahästen - Midsommardanser opus 24
• Marche solenelle
• Polonaise solennele
• Concerto per violino, violoncello e banda

[bewerk] Kamermuziek

• 1905 Reverence à Bach voor twee celli
• 1920 Suite nr 4 "Suite chinoise" opus 19 Nr.2 voor strijkkwartet
• 1925 Sonata voor hoorn en pianoforte, opus 27b
• 1944 Variationer och fuga - över ett tema med lustig text (Bellman) voor strijkkwartet, opus 46
• 1950 Sorgmarch - "Hans Maj:t Gustav V in memoriam" voor hoornkwartet

[bewerk] Vocaalmuziek met orkest of instrumenten

• 1911-1913 Det är sabbatsdag i bygden voor bariton en orkest, opus 5 - tekst: Olof Thunman
• 1913-1914 Svarta svanor - Sång voor bariton of sopraan en orkest - tekst: Carl Snoilsky
• 1917 Härvard Harpolekare - Tre sånger voor bariton en orkest, opus 12

[bewerk] Werken voor koor

• 1917 Ave maris stella voor gemengd koor
• 1925 Sången koorballade voor sopraansolo, altsolo (ad lib), gemengd koor orkest, piano en vibrafoon, opus 25, op tekst van Olof Thunman
• Biskop Thomas' frihetssång voor gemengd koor

[bewerk] Cantates en geestelijke muziek

• 1914 Requiem cantate, voor gemengd koor, orgel en orkest, opus 8, op tekst van Gustav Schlyter
• 1919 Järnbäraland voor alt, bariton, gemengd koor en orkest, opus 16, op tekst van Hugo Tigerschiöld
• 1928 Sverige (Zweden) voor gemengd koor en orkest, opus 32, op tekst vanAxel Juel
• 1928 Sångens land voor gemengd koor en orkest, opus 32, op tekst van Ture Rangström

[bewerk] Toneelmuziek

• 1919 Härvard Harpolekare opera, 2 acte, op. 12
• 1920 De fåvitska jungfrurna - naar Matthäus 25:1-13 pantomimeballet, 1 bedrijf, voor piano, opus 17
• 1923-1924 Bäckahästen (Wagenpaard) opera voor solisten, gemengd koor en orkest, opus 24 - libretto: Anders Österling
• 1929-1934 Fanal - Flammendes Land opera, 3 bedrijven, voor 14 solisten, gemengd koor, verteller en orkest, opus 35 - libretto: Oscar Ritter Ignaz Michael Welleminsky
• 1937-1941 Alladin sprookjes-opera, 3 bedrijven, voor 9 solisten, gemengd koor, orkest en piano, opus 43 - libretto: Bruno Hardt-Warden en Ignaz Michael Welleminsky naar het sprookje uit 1001 nacht
• 1946-1947 Stormen - De Storm opera, voor solisten, koor en orkest, opus 49 - libretto: William Shakespeare

[bewerk] Werken voor piano

• 1925 Rondeau retrospectif voor 4-handige piano, opus 26
• 1917 Syster Beatrice - Valse "Fantome" voor piano
• Höstballader - Herbstballaden - Ballades d'automne voor piano, opus 15 (I. = h-kl.t. en II = c-kl.t.)

[bewerk] Werken voor orgel

• 1916 Marche solennelle - Bröllopsmarsch voor orgel
• 1917 Preludium och fuga voor orgel

[bewerk] Registraties

Het Duitse CD label CPO heeft alle symfonieën opgenomen plus het pianoconcert.

• CPO 999 639-2 (symfonieën no. 1 en 4)
• CPO 999 565-2 (symfonieën no. 2 en 5)
• CPO 999 640-2 (symfonieën no. 3 en 6)
• CPO 999 641-2 (symfonieën no. 7 en 8)
• CPO 999 913-2 (symfonie no. 9 en Älven - symfonisch gedicht)
• CPO 999 732-2 (Piano concert; Rhapsodie; Ballade en Passacaglia)

Opnames van de suites voor orkest komen ook op de markt.
Het Zweedse CD label Sterling heeft enkele symfonieën opgenomen en een opname van het vioolconcert. Deze opnames zijn technisch niet altijd van goede kwaliteit.