Kragujevac
Kragujevac (Крагујевац) (ongeveer 211.580 inwoners) is een stad in Servië en de belangrijkste stad van de regio Sumadija. Het ligt aan de rivier de Lepenica op 44.02° noorderbreedte, 20.92° oosterlengte. Kragujevac staat bekend om zijn wapens, munitie en autofabriek Zastava, die Yugo auto's fabriceert. De universiteit van Kragujevac bevindt zich ook in deze stad. De eerste universiteit van Servië werd in 1838 in deze stad gesticht, alsmede het eerste gymnasium printerij, theater en militaire school. Gedurende de periode van 1818 tot 1839 n. Chr. was Kragujevac de hoofdstad van een deel van Servië, toen de Servische prins Milos Obrenovic aan de macht was.
Kragujevac heeft een veelbewogen geschiedenis gekend, soms met zeer ernstige gevolgen. De stad werd voor zover bekend het eerst genoemd in Ottomaanse documenten uit de 15e eeuw n. Chr., als "dorp Kragujevdza" (de naam is afkomstig van de griffioen - "kraguj" in het Servisch). Kragujevac heeft zeer zware tijden gekend, waarvan de ergste waarschijnlijk de massamoord op mannen en een aantal schoolkinderen tijdens de Tweede Wereldoorlog was, toen Nazi's 7000 mensen doodschoten op 21 oktober 1941, als wraak op een aanval van de partizanen op Duitse soldaten, 50 mensen tegen een gewonden, en honderd per gedode soldaat. Onder de vermoorde mensen was een hele generatie schooljongens die rechtstreeks uit de school was gehaald. Het monument voor de vermoorde schoolkinderen is een symbool van de stad. Deze gruweldaad heeft het gedicht geïnspireerd dat Krvava bajka heet, wat bloederig sprookje betekent en is geschreven door Desanka Maksimovic, een bekend dichtster uit het voormalige Joegoslavië.
De architectuur van Kragujevac is bijzonder, het toont de samensmelting van twee lijnrecht tegenover elkaar staande stijlen - traditioneel Turks (vandaag de dag bijna volledig verdwenen) en 19e eeuwse Duitse stijl. Moderne inzichten zijn niet aan de stad voorbijgegaan, maar waren sterk beïnvloed door de architectonische ideeën van het communistische sociaal realisme.
