Kobaltblauw
Kobaltblauw is een pigment met een intens blauwe en zuivere kleur. Het is kostbaar maar tevens uitzonderlijk stabiel. De chemische samenstelling is kobalt(II) oxide - aluminium oxide, CoO · Al2O3.
De naam kobalt komt van het woord kobold, een ondergrondse kwelgeest, waarvan men dacht dat hij vindplaatsen van zilvererts verontreinigde.
In olieverf moet de kleur niet te veel met olie worden vermengd. Door vergeling van de olie kan de kleur een groenige zweem krijgen en gaat de oorspronkelijke kleur wat verloren.
[bewerk] Geschiedenis
Kobaltzouten werden vanaf 1500 voor Chr. reeds in Egypte gebruikt. Ook in China heeft men gebruik aangetroffen, met name tijdens de Tang-Dynastie (618-906). Het werd daar voor het kleuren van aardewerk gebruikt.
Een pigment gebaseerd op kobaltblauw werd in het westen al sinds de Middeleeuwen gewonnen uit blauw gekleurd glas (smalt). De ontdekking van het element kobalt wordt toegeschreven aan George Brandt (1694-1768). Hij was de eerste die aantoonde dat kobalt de bron van de kleur blauw in het glas was, hetgeen men voor die tijd toeschreef aan het element bismut, dat vaak samen met kobalt wordt aangetroffen. In 1777 troffen Gahn en Wenzel kobaltaluminaat aan bij hun onderzoek naar kobaltverbindingen. Zij ontdekten de stof tijdens experimenten met solderen. De kleur werd voor het eerst commercieel gemaakt rond 1803 of 1804, op basis van een productiemethode van Thénard.
Gedurende de 19e eeuw werd kobaltblauw vooral geproduceerd door het Noorse Blaafarveværket (70-80 % van de wereldproductie). Dit bedrijf werd geleid door de Pruissische industrieel Benjamin Wegner. Het benodigde kobalterts werd uit de plaatselijke mijn aldaar gewonnen.
De grote Franse impressionistische schilders zoals Claude Monet en Auguste Renoir gebruikten de kleur zeer graag. Naast kobaltblauw pasten zij ook kobaltviolet toe.
Sinds 1937 is de onderste baan van de Nederlandse vlag kobaltblauw. In de periode daarvoor werd een donkerblauwe kleur gebruikt.
Tegenwoordig wordt kobaltblauw ook voor het drukken van bankbiljetten gebruikt, omdat het fotochemisch makkelijk te herkennen is.
