Kiesgerechtigde
Een kiesgerechtigde is iemand die het recht heeft om te kiezen. Er wordt hierbij onderscheid gemaakt tussen actief kiesrecht en passief kiesrecht. Actief kiesrecht is het recht om te stemmen, passief kiesrecht het recht om gekozen te worden. Meestal heeft iemand met actief kiesrecht ook passief kiesrecht, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. Zo kregen vrouwen in Nederland in 1917 passief kiesrecht en pas twee jaar later actief kiesrecht.
In Nederland en België zijn in principe alle meerderjarige burgers kiesgerechtigd voor politieke verkiezingen.
In een klein aantal gevallen is het kiesrecht een stemplicht, zoals bijvoorbeeld in de deelstaten en Het Gemenebest van Australië.
Buiten de politiek zijn financiële leden van burgerlijke organisaties, zowel als leden van commerciële commissariaten kiesgerechtigd bij de keuze van bestuurders, directies en beleid.
[bewerk] Politieke verkiezingen in Nederland
In Nederland heeft iedere in Nederland wonende burger met de Nederlandse nationaliteit die op de dag van de verkiezingen 18 jaar of ouder is kiesrecht. Op deze regel geldt een aantal uitzonderingen:
- De rechter mag iemand het kiesrecht ontnemen;
- De rechter mag bepalen dat iemand geestelijk niet staat is te stemmen
Verder geldt dat kiezers die op de dag van de verkiezingen in de gevangenis zitten, alleen door middel van een machtiging mogen stemmen.
Voor lokale verkiezingen is de Nederlandse nationaliteit geen eis: iedere volwassene die vijf jaar of langer legaal in Nederland woont heeft kiesrecht. Verder hebben in het buitenland wonende Nederlanders kiesrecht, mits zij tenminste tien jaar in Nederland hebben gewoond.
De kiesplicht is in Nederland in de jaren '70 van de 20e eeuw afgeschaft.
Tegenwoordig gaan er stemmen op om de kiesgerechtigde leeftijd naar 16 jaar te verlagen, om zo de jongeren meer bij de politiek te betrekken. De D66'er Alexander Pechtold zet zich hier voor in[1]. In de Tweede Kamer is er nog niet veel animo voor dit plan.
