Kasteel Montfort (Utrecht)
Kasteel Montfort bij het Utrechtse Montfoort, werd in 1163 door Bisschop Godefried van Rhenen gebouwd ter verdediging van het Sticht tegen de Hollanders. Alleen een deel van de voorburcht staat er nog.
[bewerk] Bouwkundig
Het kasteel is in 1672 door binnengevallen Fransen troepen van Lodewijk IV opgeblazen en niet meer opgebouwd. Wat overgebleven is, is de fraaie toegangspoort met twee zware ronde torens. Deze geeft toegang tot het binnenplein van de ommuurde voorburcht. Het eigenlijke kasteelterrein bevindt zich onder de provinciale weg.
[bewerk] Eigenaren/Bezitters
In 1163 begint haar geschiedenis, als burcht van de bisschop van het Sticht. Het kasteel werd in zijn naam bewoond door een burggraaf, die als familienaam sinds die tijd Van Montfort droeg. Het was een erfelijke functie, die na het uitsterven in 1260, overging via het huwelijk van Alix van Montfoort naar haar man Ridder Boudewijn van Renderode. Hun enige dochter Alix huwde met Roelant de Roover, die in 1270 ook de hoge heerlijkheid van Montfoort erbij kocht van de bisschop. Vanaf dat moment noemden ze zich eveneens Burggraaf en Van Montfoort, maar gingen ook behoren tot de tegenstanders van de bisschoppen. Kort voor 1300 hielp Sweder van Montfort de stad Utrecht de bisschop gevangen te nemen. In 1301 vochten ze tegen zijn opvolger in de slag bij Hogewoert waar de bisschop sneuvelde. In 1353 kreeg een Sweder het weer aan de stok met een bisschop, die vervolgens zijn kasteel innam en hem dwong de hoge heerlijkheid terug te geven. Bij een opvolgingstwist van de bisschop steunden ze de juiste partij waardoor ze in 1430 de hoge heerlijkheid weer terugkregen. Keizer Karel V kocht uiteindelijk dit in 1545 van de laatste (Jan) de Roover van Montfoort, die in 1580 stierf. Zijn zwager F.P. de Merode verkocht Montfoort in 1648 aan de Staten van Utrecht. Door de staten van Utrecht was het kasteel in 1688 voor lange tijd in bruikleen gegeven aan de stad Montfoort. De stad verpachtte het geheel aan burgemeesters. In 1833 werd er een kostschool in gevestigd. In 1859 werden de Dienst der Domeinen eigenaar van het terrein en kwam er een gevangenis voor meisjes, later een Rijks Tuchtschool voor meisjes, later genaamd een rijksopvoedingsgesticht. In 1968 werd de gemeente Montfoort weer eigenaar en kwam er na de herindeling van 1989 een nieuw stadskantoor te staan. Er is nu (2006) een restaurant en zalencentrum in gevestigd.
