Kardoen
| Kardoen | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Soort | ||||||||||||
| Cynara cardunculus | ||||||||||||
 |
De kardoen (Cynara cardunculus) is een distel, die verwant is aan de artisjok. Het is een overblijvende, tot twee meter hoge distelachtige, wollig behaarde heester met dikke, vlezige, gegroefde stengels. De bladeren zijn tot 50 cm lang en 35 cm breed, stevig, veervormig gelobd en in omtrek eivormig tot lineair-lancetvormig. De toppen van de bladeren zijn bezet met 1,5 - 3 cm lange, starre, gelige doornen. De onderste bladeren zijn gesteeld en de bovenste bladeren zijn zittend, donkergoen, aan de bovenkant met een kort vilt bedekt en aan de onderkant witviltig behaard. De wilde soort heeft stengels, die bezet zijn met veel stekels. Er zijn cultivars ontwikkeld, die minder stekels hebben.
De kardoen bloeit van augustus tot september. De bloemen groeien met meerderen eindstandig aan de stengels. Ze zijn 4,5 - 6 cm lang en 4 - 5,5 cm breed en eivormig. De bloemkleur is blauw, lila of wittig. De schutbladen zijn eivormig-lancetvormig, en aan de punten doornig. De vruchten zijn 6 - 8 mm lange dopvruchten met 2,5 - 4 mm lange, veerachtige pluimen.
De kardoen heeft een lang, koel groeiseizoen (circa zes maanden) nodig, maar de plant is wel vorstgevoelig. De individuele planten moeten ver uit elkaar worden geplant, omdat ze veel ruimte nodig hebben om te groeien. Hierdoor is de plant minder economisch rendabel, waardoor hij vaak alleen in gebieden wordt geteeld waar hij ook veel wordt gegeten.
Van de kardoen worden de bloemknoppen en vooral de vezelige bladstelen gegeten. De beste bereidingswijze is blancheren omdat dan veel van de smaak blijft behouden. Hij smaakt bitter en ook een beetje zoet, de smaak doet denken aan de smaak van de artisjok. Vroeg geoogste planten smaken zoeter en later geoogste planten smaken bitterder.
Een deel van de plant kan ook gebruikt worden als stremsel voor vegetarische kazen.
De kardoen kan in België en Nederland vanaf april onder glas worden gezaaid en vanaf mei in de vollegrond. De bladsteel wordt een paar weken voor de oogst omwikkeld met zwart folie om hem te bleken. De bloemen kunnen als snijbloem in een vaas worden gezet.
De kardoen is afkomstig uit het Middellandse Zeegebied. De plant werd al vanaf de vierde eeuw voor Christus door de Romeinen en de Grieken gegeten. In Zuid-Europa wordt de plant vandaag de dag nog steeds veel gegeten.
De kardoen is verwilderd in veel landen, waar het een lastig onkruid vormt. Hij komt verwilderd voor op de Argentijnse pampa’s, in Californië en Australië, waar hij door zijn aanpassing aan het droge klimaat goed gedijd.
