Jnana-Yoga
Jnana-yoga kan het best worden vertaald als: "de weg naar het directe inzicht". Deze weg is voornamelijk filosofisch van aard, maar wel met een wat ander doel dan we in het westen meestal onder filosofie verstaan.
[bewerk] Vier middelen
Jnana-yoga leert dat er vier middelen zijn om redding te vinden:
- Viveka - Onderscheidend vermogen: Het is mogelijk het verschil te onderkennen tussen dat wat echt en eeuwig is (Brahman) en dat wat onecht en tijdelijk is (al het andere)
- Vairagya - Bevrijding van passie: Door inzicht in de aard van het tijdelijke wordt men langzaam in staat om elke gerichte passie "los te laten".
- Shad-sampat - De zes deugden: Rust (beheersen van de geest), Dama (beheersen van de zintuigen), Uparati (het loslaten van activiteiten die op persoonlijke verlangens berusten), Titiksha (volharding), Shraddha (geloof), Samadhana (perfekte concentratie).
- Mumukshutva - Intens verlangen naar bevrijding van tijdelijke beperkingen.
[bewerk] Doel
Jnana-Yoga is een rigoureuze manier van denken die als doel heeft het bewustzijn los te maken van letterlijk elk onderwerp waar het zich mee bezig zou kunnen houden, zodat het uiteindelijk op een schouwende, meditatieve wijze bij zichzelf stil blijft staan of in zichzelf blijft rusten. Dat zou, volgens deze filosofie, het moment zijn waarop men zich plotseling het diepste wezen van het goddelijke kan realiseren:
- Zuiver bewustzijn is aan het goddelijke gelijk.
- In wezen is het louter gelukzaligheid.
- In waarheid bestaat er niets anders dan dat.
Dit plotselinge realiseren van de aard van het diepste wezen noemt men "een moment van verlichting".
Bijna altijd zou dit in eerste instantie een korte flits zijn die al snel weer wegebt. Daar zou men dan wel een grote spirituele zekerheid aan overhouden, en een zeer levendige motivatie om met deze vorm van yoga door te gaan.
Volgens deze filosofie is de wereld, inclusief een eventuele scheppergod, inclusief andere goden, engelen of demonen, inclusief hemelen en hellen, allemaal Maya. Maya is een geheimzinnige, onverklaarbare kracht die het bewustzijn kan betoveren zodat het vergeet wat het in werkelijkheid is. Het is door Maya dat we dwalen door duizenden incarnaties in vele verschillende werelden.
Jnana Yoga beoogt deze zwerftocht te beëindigen en het bewustzijn weer geheel en al in zichzelf te laten rusten, zodat het de oorspronkelijke aard hervindt op zo'n manier dat het zich nooit meer zal laten betoveren, en alle oude illusies of intenties geheel en al achter zich kan laten. Waarbij men dan zou beseffen:
- Het leek alsof er gebeurtenissen plaatsvonden die een bepaalde betekenis hadden, en het leek alsof de wil daarop reageerde op velerlei wijzen, maar in feite betekende dat alles niets, omdat alles eenvoudig "is", en alles nooit meer of minder is dan "te zijn".
- En het is dit "zijn" dat goddelijk is.
Voor zover we dan nog als mens in een wereld leven wordt dit verblijf intentieloos, waardoor we steeds precies zo handelen als binnen een situatie het beste is. Ons handelen wordt als de ademhaling en wordt niet langer door persoonlijke, vertekenende bedoelingen gekleurd.
Ook in India zelf is deze filosofie niet erg geliefd.
Een belangrijk boek over dit onderwerp is de oude Indische tekst "Ashtavakra Gita", die ook wel "Ashtavakra Samhita" genoemd wordt, een klassieke Indiase tekst uit waarschijnlijk de 2e eeuw voor Christus. De Ashtavakra Samhita bestaat uit een dialoog tussen de wijze Ashtavakra en zijn leerling, koning Janaka. In twintig hoofdstukken met korte teksten, meestal van maar drie of vier regels (sloka's), wordt de essentie van de advaita filosofie weergegeven.
Een belangrijke verspreider van deze manier van denken in Nederland was Wolter Keers. Hij refereerde daarbij voortdurend aan zijn Indische voorbeelden,Ramana Maharshi,Sri Nisargadatta Maharaj en Krishna Menon. Van Wolter Keers, overleden in 1985, is een boek uitgegeven met commentaren op de eerste twee hoofdstukken van de "Ashtavakra Gita", getiteld "Vrij zijn".
[bewerk] Externe links
| {{{afb_links}}} | Hindoeïsme | {{{afb_rechts}}} |  |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
