Jeroen van Merwijk
Jeroen van Merwijk (Bilthoven, 11 juli 1955) is een Nederlandse cabaretier, kunstschilder en liedjesschrijver.
Inhoud |
[bewerk] Biografie
Na een studie Nederlands in Amsterdam en Utrecht, waar hij na zijn kandidaats mee stopte, studeerde Van Merwijk aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunst in Den Haag, bij de sectie schilderkunst. Hier studeerde in 1983 cum laude af. Vanaf 1978 werkte Van Merwijk voor de KRO-radio, en werkte mee met programma's als 'Schoolradio' .
In 1985 richt hij samen met Cees Rutgers, de cabaretgroep Meester Cornelis op. Na het eerste programma De Gymnasiast (1986) hield Rutgers ermee op. In 1987 staat Van Merwijk solo op het podium met Van ouwehoer tot troubadour.
In 1988 doet Van Merwijk mee aan het Amsterdams Kleinkunst Festival, met het lied 'Zuid Afrika'. Hij eindigt naar eigen zeggen rond de 81ste plaats. Hij verkoopt het nummer aan Karin Bloemen, die er een swingend Zuid-Afrikaans arrangement onder zet en van het nummer een groot succes maakt: ze treedt er onder mee op voor Nelson Mandela. Van Merwijks naam als teksschrijver is gemaakt.
Tussen 1992 en 1995 werkt Van Merwijk mee aan het cabaret van het VARA-radioprogramma Spijkers met Koppen, waarvoor hij onder andere het liedje Bedankt voor die Bloemen schrijft. In 1993 heeft hij de gezongen column Wat een Week bij het VARA-televisie programma Zappelin.
In 1994 zegt Van Merwijk het theater gedag met het programma Van Merwijk legt het nog één Keer uit. Het is een zeer cynisch programma met nummers als Alle Mannen moeten dood, dat een flink aantal bezoekers het theater deed verlaten. Hij keert echter in 1996 terug met Het Podiumbeest is terug.
Tussen 1996 en 1997 maakt Van Merwijk samen met Bavo Galama het 'licht satirische' KRO-radio programma Radio Magnolia. In 1999 brak Van Merwijk met Galama door naar de grotere zalen met het programma De omgekeerde wereld.
Tussen 2001 en 2003 maakt Van Merwijk twee series van Mannen voor Vrouwen bij de RVU samen met Erik van Muiswinkel, Justus van Oel, Bert Klunder, Joep van Deudekom, Diederik van Vleuten, Beau van Erven Dorens en Hans Dorrestijn. In dit programma proberen deze mannen aan een publiek vol vrouwen duidelijk te maken hoe de man in elkaar steekt. Van Merwijk redigeerde van het cursus-boek Mannen voor Vrouwen.
Hierop volgt de serie Beter van Niet bij de RVU tussen 2003 en 2005. In deze serie probeert Erik van Muiswinkel, als God de Vader uit te leggen aan de mensen, wat de originele bedoeling van de schepping is. Eerst schrijft Van Merwijk alleen teksten en zit hij in het publiek, in het tweede seizoen krijgt hij een sprekende rol: Van Merwijk kruipt in de rol van de Heilige Geest, God's sidekick.
Vanaf 2004 tot medio 2005 was Van Merwijk vaste columnist in het Utrechts Nieuwsblad, de eerste columns zijn in 2005 gebundeld in het boekje Dit lees je Nooit.
Naast zijn theaterwerk is Van Merwijk beeldend kunstenaar en onder de naam Malfet maakt hij schilderijen in acryl, die hij regelmatig exposeert. Zo ontving hij na een tentoonstelling in het World Trade Centers Association in Washington zelfs een lovende recensie in The Washington Post. Malfet illustreerde ook de boekjes die Van Merwijk schreef.
In 2005 richtte Van Merwijk, met een aantal anderen de aspirant-omroep NEE (Nieuw Elitair Elan) op, dat hoogstaande programma's moet gaan maken.
Het huidige programma van Van Merwijk is Dat kunnen alleen de hele groten.
Voor zijn lied Dat vinden jongens leuk ontving Van Merwijk in 2006 de Annie M.G. Schmidtprijs, de prijs voor het beste lied uit een theaterprogramma.
[bewerk] Trivia
- Van Merwijk is één van een tweeling.
[bewerk] Werk
[bewerk] Thematiek
Van Merwijks werk bestaat voor namelijk uit liedjes. Alle liedjes worden gekenmerkt door Van Merwijks cynische humor en zijn taalgevoel. Deze zijn grofweg in te delen in drie soorten nummers: onzinliedjes, ironische liedjes, en gevoelige liedjes. Onzinliedjes zijn liedjes als Roltraplied uit Een AVRO lid is ook een mens, met teksten als:
"Och was ik maar in een roltrap geboren/Nu eens een matje/Dan weer een tree/Echt het gevoel ergens bij te horen/Egalité en fraternité"
Dit zijn vaak hele vrolijk, onschuldige liedjes, vol verwondering over de wereld. Het programma Geef mij mijn sperma terug is bijna geheel aan dit soort liedjes gewijd. Het programma Een AVRO-lid is ook een mens zit ook vol met dit soort liedjes. Van Merwijk noemt dit programma zelf een ode aan het leven.
Ironische liedjes zijn liedjes als Weg met de Natuur uit Geef mij mijn sperma terug met teksten als:
"Weg met de natuur/Weg met de bossen, bomen, struiken/Zeekomkomers, alikruiken/Weg met de natuur/Als kiespijn kan ik kikkers missen/Ik heb schijt aan paling/De wal om met bedreigde vissen/Maling aan de ooievaarsgeboortedaling"
Dit zijn vaak vrolijke klinkende liedjes, waarmee Van Merwijk ironisch de ondergang van de maatschappij, de natuur of de mensheid bezingt. In deze liedjes blijkt ook vaak Van Merwijks elitisme en zijn dédain voor mensen, die bijvoorbeeld luid telefoneren zijn.
Gevoelige liedjes zijn liedjes als "Nog altijd ben je dood" uit Jeroen van Merwijk legt het nog een keer uit, met teksten als:
"Nog altijd ben je dood/Nog altijd is er sinds jij dood bent nooit iets leuks op de TV/Nog steeds is elk bloot te bloot/Een rondvaartboot te rondvaartboot/En ben jij dood voor twee"
Van Merwijk kan gevoelig zingen over het gemis van zijn overleden vader en de liefde voor zijn vriendin. In de programma's na Jeroen van Merwijk legt het nog één keer uit zitten meer van dit soort nummers.
[bewerk] Theater
Van Merwijk heeft de volgende theater-programma's gespeeld:
- De Gymnasiast (1986; met Cees Rutgers)
- Van ouwehoer tot troubadour (1987)
- Geef mij mijn sperma terug (1989)
- Een AVRO-lid is ook een mens (1992)
- Van Merwijk legt het nog één keer uit (1994)
- Het podiumbeest is terug (1996)
- Van Merwijk werkt (1998)
- Twee artiest voor één geld (1998; met Harrie Jekkers)
- De omgekeerde wereld (1999; met Bavo Galama)
- Uw betrouwbare partner in cabaret (2001)
- West Side Story (2003; verteller)
- Ik ben blij dat ik mezelf niet ben (2003)
- Dat kunnen alleen de hele groten (2005)
[bewerk] CD's
Van Merwijk heeft de volgende CD's uitgebracht. Deze worden alleen maar verkocht door Van Merwijk zelf, na zijn theater programma's:
- Geef mij mijn sperma terug (registratie van gelijknamig programma; 1992)
- Van Merwijk goes the Blauwe Zaal (registratie van Een AVRO-lid is ook maar een mens, 1994)
- Van Merwijk legt het nog één keer uit (registratie van gelijknamig programma; 1996)
- Zelfportret met elektrische gitaar (registratie van Het podiumbeest is terug, 1998)
- Ik ben een vrouw (liedjes uit Uw betrouwbare partner in cabaret, 2002)
[bewerk] Boeken
Van Merwijk heeft de volgende boeken uitgebracht:
- Knap stom. Over nitwits & allesweters (1991)
- Zelf kinderen nemen: een basiscursus voor beginners (1995)
- Wat zijn de vrouwen groot (1999; liedteksten)
- Mannen voor Vrouwen (2003; naar aanleiding van het televisie programma Mannen voor Vrouwen)
- Dit lees je nooit (2005; gebundelde columns uit het Utrechts Nieuwsblad)
[bewerk] Televisie
Van Merwijk heeft aan de volgende televisie-programma's mee gewerkt:
- De familie Bakkus (1990; mede-scenarist)
- Zapp (1993; VARA; gezongen column Wat een Week)
- Ik zie een ster (1996; gastrol Peter Maat)
- Aardige mensen (1997-1998; KRO)
- Mannen voor Vrouwen (2001-2003; RVU; presentatie)
- Beter van niet (2003-2005; RVU; teksschrijver en als rol H. de Geest in de tweede serie; met Erik van Muiswinkel)
[bewerk] Radio
Van Merwijk heeft aan de volgende radio-programma's mee gewerkt:
- Gort en watergruwel (KRO; medewerker)
- Schoolradio (KRO; medewerker)
- Krachtvoer (KRO; medewerker)
- Nieuwsbox (KRO; medewerker)
- De Krijsende Tafel (KRO; medewerker)
- Ratel (KRO; medewerker)
- Het punt (1991; AVRO; verslaggever en presentator)
- Spijkers met koppen (1992-1995; VARA; cabaret)
- Radio Magnolia (1996-1997; KRO; als Yoris van Asperen; met Bavo Galama)
- Podium (1996-1998; NPS; presentator)
[bewerk] Liedjesschrijver
Van Merwijk heeft voor de volgende liedjes geschreven voor anderen geschreven:
- Zuid Afrika (voor Karin Bloemen)
- De Treinen (voor Harrie Jekkers)
- De Straatnaambordjesblues (geschreven met Harrie Jekkers)
- Wat zijn de Vrouwen groot (voor Hans Dorrestijn)
- Ja, ja het is wat (Adèle Bloemendaal)
[bewerk] Tentoonstellingen
Van Merwijk is ook zeer verdienstelijk kunstschilder, onder het pseudoniem Malfet, heeft hij de volgende tentoonstelling gehad:
- Christenhonden (2002; olieverfschilderijen; in Pulchri Studio, Den Haag)
- Niet bestaande dieren (2003)
