Jan Baptista van Helmont
Jan Baptista van Helmont (Brussel, 12 januari 1580 (volgens de Gregoriaanse kalender) - Vilvoorde, 30 december 1644) was een Vlaams alchemist, fysioloog en arts.
Van Helmont geloofde steevast in de Steen der Wijzen en schreef over een stelsel van bovenaardse wezens die het menselijk lichaam bestierden. Toch was hij een man met opmerkelijke gaven van observatie. Hij was de eerste die onderkende dat er verschillende gassen bestonden. Hij vond het woord "gas" uit (afgeleid van het Griekse woord chaos) en merkte op dat spiritus sylvestre, de wilde geest die vrijkwam bij het verbranden van houtskool, hetzelfde gas was (koolstofdioxide) als dat wat vrij kwam bij vergisting van most. Hij was ook de eerste die probeerde chemische principes toe te passen op de gezondheidszorg, bijvoorbeeld door maagzuur met alkali te behandelen.
Hij toonde als eerste experimenteel aan dat een plant niet groeit door het omzetten van de aarde waar hij in wortelt. Van Helmont deed dit door de droge aarde te wegen waarmee hij een boom in een pot plantte, en vijf jaar later de boom en de gedroogde aarde opnieuw afzonderlijk te wegen. Maar hij trok hieruit de verkeerde conclusie: dat de boom alleen door omzetten van water was gegroeid.
Van Helmont stond door dit alles met één been in de alchemie en diens ongebreidelde metafysische speculaties, en met het andere in de scheikunde. Zijn verzamelde werken werden in 1648 uitgegeven.
