Jan Arends
strelende hand
doet
mij ook pijn.
(uit: Nagelaten gedichten, 1975)
Jan Arends (13 februari 1925, Den Haag – 21 januari 1974, Amsterdam) was een Nederlands schrijver en dichter.
Jan Arends werd in 1972 op slag beroemd door de verhalenbundel Keefman, een onbarmhartige beschrijving van het leven van een man die voortdurend botst met de buitenwereld en behandelende psychiaters. In zekere zin was dit een beschrijving van zijn eigen leven; zeker zeven jaren bracht hij door in klinieken om zich er te laten behandelen voor zijn alcoholverslaving en voor zijn onrustige geest.
Die onrustige geest openbaarde zich vaak in querulantengedrag. Arends voelde zich door collega-schrijvers niet serieus genomen en liet dat op hoge toon merken. Ooit liet hij zich ontvallen dat hij eigenlijk recht had op de Nobelprijs. Zijn opstelling maakte hem tot een markante (zie: eufemisme) figuur in de literaire wereld. Dit imago werd nog eens versterkt door de openhartige wijze waarop hij verslag deed van zijn belevenissen als huisknecht voor welgestelde dames (door Arends als 'wijven' aangeduid). Hij putte er seksuele voldoening uit om door deze 'wijven' te worden gecommandeerd. Wanneer zijn werkgeefster na verloop van tijd medelijden voor Arends ging opvatten, nam hij ontslag.
Arends debuteerde in 1955 in het blad Maatstaf met het verhaal Lente/Herfst, tien jaar later gevolgd door Gedichten, welke bundel werd samengesteld voor Remco Campert. In 1975 verscheen zijn verhalenbundel Ik had een strohoed en een wandelstok.
Op de dag dat zijn nieuwe bundel Lunchpauzegedichten verscheen, maakte hij een dodelijke sprong uit het raam van zijn Amsterdamse flat.
Voor zijn kleine oeuvre zou hij in 1973 de Multatuliprijs krijgen. Toen Arends het raam uitsprong was het juryrapport nog niet gereed. Aangezien het doel van de prijs was 'het stimuleren van de scheppende kunst' , zag men af van een postume uitreiking.
[bewerk] Bibliografie
- 1955 - Lente/Herfst (verhaal, maatstafdeeltje; 14)
- 1965 - Gedichten (poëzie)
- 1972 - Keefman (verhalen)
- 1974 - Lunchpauzegedichten (poëzie)
- 1974 - Ik had een strohoed en een wandelstok (verhalen)
- 1975 - Nagelaten gedichten (poëzie, postuum)
- 1984 - Verzameld werk (verhalen, poëzie, postuum. Bevat ook alle verspreide en ongepubliceerde gedichten.)
