Jacob Mossel

Jacob Mossel (Enkhuizen, 28 november 1704, - Batavia, 15 mei 1761) was voor de Vereenigde Oostindische Compagnie gouverneur-generaal van Nederlands-Indië van 1750 tot 1761.

Jacob Mossel maakte carrière van lichtmatroos tot gouverneur-generaal van Nederlands-Indië. Op 15-jarige leeftijd vertrok hij als lichtmatroos op het fluitschip de Haringthuyn naar Indië. Omdat zijn familie een wapenschild had kreeg hij een voorkeurspositie en werd hij door Mr. Dirk van Cloon aangenomen als "matroos aan de pen" aan de kust van Coromandel (1721). Op 30 maart 1730 trouwde hij met Adriana Appels, de 14-jarige stiefdochter van gouverneur Adriaan van Pla. Jacob Mossel werkte zich uiteindelijk op tot gouverneur en directeur van de Coromandelkust (1738). In 1740 kreeg hij de titel extra-ordinaris Raad van Indië en in 1742 werd hij in Batavia lid van de Raad van Indië. In 1745 werd hij de eerste directeur van de Amfioensociëteit, een organisatie in eigendom van een aantal VOC-ambtenaren die het alleenrecht kreeg op de handel in opium in het klein. In 1747 werd hij benoemd tot directeur-generaal (tweede bewindvoerder van Indië) en in 1750 volgde hij van Imhoff na diens dood op als gouverneur-generaal van Nederlands-Indië. Deze functie vervulde hij tot het jaar van overlijden (1761).

Jacob Mossel bestuurde Indië in een periode dat het steeds slechter ging met de VOC. De VOC boette aan macht in door expansie van de Engelse East India Company en had last van corruptie en zelfverrijking door VOC-ambtenaren. Ook Jacob Mossel heeft daaraan meegedaan, zijn grote vermogen heeft hij in ieder geval niet uit zijn officiële inkomen kunnen vergaren. Hij voerde bezuinigingen door en staakte de strijd in Bantam door te erkennen dat zijn voorganger verkeerd had gehandeld. Maar in de strijd om Bengalen verloor Mossel het van de Engelsen. De maatregelen die hij nam om de corruptie tegen te gaan waren niet erg effectief. Om overdreven pracht en praal uit te bannen vaardigde hij in 1754 een reglement uit waarin exact stond voorgeschreven welke uiterlijke rijkdom ambtenaren mochten vertonen. Dat varieerde van het aantal knoopsgaten tot aan de grootte van het huis. Het reglement gold echter niet voor hemzelf. Nadat hij in 1761 aan een slopende ziekte was overleden werd hij met veel uiterlijk vertoon begraven.