Invorderingswet
De Invorderingswet 1990 is de wet waarin de invordering van belastingen wordt geregeld. Dit houdt het traject in dat loopt vanaf het "definitief worden" van de belastingschuld, tot het einde hiervan. Een belastingschuld wordt definitief opeisbaar als er een definitieve aanslag is opgelegd, en bezwaar en beroep hiertegen niet meer mogelijk zijn. De Invorderingswet kent weliswaar rechtsmiddelen, maar daarmee kan niet meer tegen de hoogte van de belastingschuld worden opgekomen, slechts tegen de manier waarop deze geïnd wordt.
Er zijn verschillende manieren waarop een belastingschuld kan eindigen of teniet gaan:
- Door betaling (al dan niet vrijwillig);
- Door kwijtschelding;
- Door oninbaar lijden;
- Door verjaring;
Als een belasting vrijwillig wordt betaald, is er niets aan de hand. Als de belastingplichtige dit niet kan of niet wil, dan kan de fiscus een aantal instrumenten inzetten. Zijn positie is veel sterker dan die van een gewone crediteur, want:
- De fiscus hoeft niet naar de rechter om een executoriale titel te halen. Er kan dus zonder vonnis beslag worden gelegd, en tot executoriale verkoop en verhaal worden overgegaan. Een gewone schuldeiser zal wel eerst naar de rechter moeten.
- De fiscus heeft altijd een voorrecht. Dit betekent een voorrangspositie ten opzichte van andere schuldeisers die, al dan niet met een bijzonder recht (bijvoorbeeld pand) verhaal zoeken op hetzelfde goed;
- De fiscus heeft ook een voorrecht in faillissement.
Oninbaar lijden en kwijtschelding zijn instrumenten waarbij men zonder betalen van de belastingschuld afkomt. Vaak zijn het situaties waarin het niet redelijk is alsnog de hele belastingschuld op te eisen, of waarin de schuld onnodig hoog is opgelopen door mensen die hun kop in het zand hebben gestoken. Dit komt niet vaak voor, en de situatie zal echt wel heel ernistig moeten zijn voor een belastingschuld wordt kwijtgescholden.
Verjaring komt praktisch niet voor. Gebeurt het een enkele keer wel, dan stuurt de fiscus de persoon of het bedrijf een brief waarin vriendelijk wordt gevraagd de belasting toch te betalen. De schuld is dan niet meer afdwingbaar, het is slechts een natuurlijke verbintenis.
