Inanna
Inanna was een Sumerische godin wier cultus een hoogtepunt kent rond 2500 v. Chr. Zij stamde af van de godin Nammu, (die haar grootmoeder was, en wier cultus haar hoogtepunt rond 3500 v. Chr. kende). Haar vader was An of Anu, god van het uitspansel. Ze was godin van de wijsheid, de liefde en de erotiek, maar ook van de oorlog en de dood.
Inhoud |
[bewerk] Mythologie
Inanna maakte een reis naar de onderwereld, omdat ze de troon probeerde over te nemen van haar zus Eresjkilgal die heerste over de onderwereld. Ze moest bij zeven poorten telkens iets afgeven, waardoor ze steeds naakter en kwetsbaarder werd. Uiteindelijk werd ze gedood door haar zus. Haar lichaam werd rottend aan een pin aan de wand gehangen, hetgeen symbool staat voor het sterven van de vruchtbaarheid van de aarde. Haar dienares kwam haar echter helpen, en Inanna kon de onderwereld verlaten als ze een menselijke plaatsvervanger achterliet. Dat werd haar echtgenoot koning Dumuzi, die niet had gerouwd om haar dood maar het er integendeel goed van had genomen. Deze mythe is verwant met die van Cybele en Attis, van Aphrodite en Adonis, van Osiris en Isis, van Christus en Maria — allemaal verhalen van een jonge god die moet sterven en een (Moeder) godin die rouwt.
[bewerk] Symboliek
De mythe van Inanna wordt soms gezien als een verhaal over de rijping van een aanvankelijk wispelturige vrouw. Haar reis wordt opgevat als een levensreis die iedereen moet maken: het leven gaat gepaard met teleurstelling, depressie, lijden, verandering en keuzes maken. Maar ook wordt er gefeest, gelachen en lief gehad. In veel afbeeldingen van Inanna is dit zichtbaar.
Inanna werd ook vaak symbolisch afgebeeld als een strijdende leeuwin. Dit en andere bijhorende symbolen wijzen volgens sommigen, waaronder Sir James Frazer en de Lithouwse archeologe Marija Gimbutas, op de aanwezigheid van een cultus van de Moedergodin, verwant aan die van de Egyptische Isis of Hator. (De Leeuwenpoort is in Egypte in feite een Leeuwinnenpoort.) Inanna is ook symbool van de maan. Het feit dat zij drie dagen in de duistere onderwereld doorbrengt verwijst naar de drie dagen waar de maan duister is alvorens opnieuw te gaan toenemen.
Een andere symboliek is die van het graan dat eerst in de duisternis moet liggen om te kiemen en dan weer in een volgende cyclus tot leven te komen.
Inanna wordt tegenwoordig ook gezien als een godin die symbool staat voor een meer zelfstandige positie van de vrouw dan belangrijke vrouwen in het Jodendom, het christendom en de Islam dat doen. Feministen identificeren zich liever met Inanna, dan met minder zelfstandige vrouwen als Eva of Maria.
[bewerk] Cultus
Langs de rivieren de Tigris en de Eufraat worden nog veel tempels gevonden die ter verering van Inanna zijn opgericht. De tempel bij Uruk (Bijbelse Erech) is daarvan de grootste. Deze 5000 jaar oude tempel werd regelmatig herbouwd. Men vond er een beeld van een vrouwenhoofd. Ook de bekende vaas van Uruk (nu in het museum in Bagdad) toont reliëfs die op een Moedergodincultus duiden (aan de godin gewijde bossen, mannen die landvruchten aanbrengen, geiten).
De Soemerische tempelvrouwen heetten Naditu. Zij waren betrokken bij zakelijke activiteiten en bezaten onroerend goed in eigen naam. Er waren ook veel schrijfsters bij. Volgens het Gilgamesh epos wordt de schrijfkunst oorspronkelijk aan de Godin toegewezen. In de tempel van Innana in Erech zijn de vroegste tabletten met schrift gevonden, daterend uit 3200 v. Chr.. Daar woonden veel Naditu vrouwen.
Volgens archeoloog Stephen Langdon was de cultus van Innana nauw verbonden met slangenverering (zoals die van de Slangengodin van Kreta). Hij beweerde dat Nina een slangengodin was, die ook als profetes en dromenuitlegster werd vereerd. Een gebed op een kleitablet aan haar gericht luidt: "O Nina van de riten van de geestelijkheid, Vrouwe van de waardevolle beslissingen, de Profetes van de Godheden zijt Gij".
[bewerk] Literatuur
- Frazer, James, (1890), The Golden Bough, Penguin Classics, nederlandse vertaling (selectie): ‘De Gouden Tak’
- Neumann, Erich. (1991). The Great Mother. Bollingen; Repr/7th edition. Princeton University Press, Princeton, NJ. ISBN 0-691-01780-8.
- Baringa, Anna & Cashford, Jules The myth of the Godess – evolution of an image
- Balter, Michael The Goddess and the Bull, Free Press, (2005).
- Brown, Dan De Da Vinci Code (2005)
- Stone, Merlin Eens was God als Vrouw belichaamd (1979), Servire Katwijk, ISBN 9060775821
- Walker, Barbara G. The Woman's Encyclopedia of Myths and Secrets (1986), Harper & Row, Londen, ISBN 006250925X
- Heydecker, Joe J. Die Schwestern der Venus; Die Frau in den Mythen und Religionen, München 1994
- Patai, Raphael The Hebrew Goddess (1967), derde editie (1990) Wayne State University Press, ISBN 0-8143-2271-9
[bewerk] Zie ook
- Ishtar, de Akkadische tegenhanger van Inanna
- Nammu voorloopster van Innana als Moedergodin
