Huijbergen
Huijbergen is een dorp in de gemeente Woensdrecht (provincie Noord-Brabant, Nederland). Het dorp telde op 1 januari 2005 ongeveer 2180 inwoners.
Ligging: 10 kilometer ten zuidoosten van Bergen op Zoom: 18 kilometer ten zuidwesten van Roosendaal; 25 kilometer ten noorden van Antwerpen.
Tot eind 1996 was Huijbergen een zelfstandige gemeente. In het kader van grote herindelingen in Noord-Brabant werd het toen toegevoegd aan de gemeente Woensdrecht. De gemeente Huijbergen had een oppervlakte van 10,64 km².
In de voormalige gemeente liggen de kernen Huijbergen en Eiland.
Inhoud |
[bewerk] Ethymologie van de naam Huijbergen
De plaats Huijbergen is officieel sinds 1263 bekend. De plaatsnaam Huijbergen is mogelijk afgeleid van het woord hoi (Germaans hoi voor waterig gebied). Bergen duidt op een heuvelachtige gebied.
[bewerk] Landschap van Huijbergen
Huijbergen ligt in de Zoom van Brabant. Een hooggelegen zandgebied dat gekenmerkt wordt door de aanwezigheid van een uitgebreid duinencomplex met overwegend dennenbossen (Grove Den en Zeeden) en plaatselijk zandverstuivingen, heidevelden en vennen. Deze natuurgebieden nemen ruim de helft van de voormalige gemeente in. het overige deel bestaat uit bebouwing, weilanden en akkers. 2 kilometer ten noorden van het dorp ligt de Wouwse Plantage (Gemeente Roosendaal), een fraai landgoed met beukenlanen waarin nog een barokke sterrebosstructuur te ontdekken valt. Direct ten zuiden ligt het Grenspark De Zoom / Kalmthoutse Heide, een van Nederlandse Nationale Parken dat doorloopt tot Kalmthout in België. Direct ten westen van het dorp Huijbergen ligt een landduinenrij die als een boog (parabool) rondom het dorp loopt. Deze heuvels zijn 25 tot 34,7 meter hoog. De Nootjesberg, Bremberg (of Tiesteberg), Heksenberg en Pilberg (of Burgemeestersduin) zijn al van verre zichtbaar.
[bewerk] Korte geschiedenis van Huijbergen
De geschiedenis van Huijbergen wordt gedomineerd door de Wilhelmieten van het klooster Bazeldonk uit 's-Hertogenbosch. Het gebied van het dorp Huijbergen werd door Elisabeth, de opvolgster van Hendrik IV (overleden in 1268) geschonken aan voornoemde orde in 1277.
De Wilhelmieten hadden door de eeuwen heen veel grensgeschillen met de Abdij van Tongerlo (België) die de aangrenzende gebieden van Essen en Kalmthout in bezit had. De grens tussen Tongerlo en het Markizaat van Bergen op Zoom bleek dwars door Huijbergen te lopen. Het Wilhelmietenklooster lag, met uitzondering van de kapel, geheel op Tongerloos gebied. Pas bij de vorming van de provincies Antwerpen en Noord-Brabant (Koninkrijk der Verenigde Nederlanden) is de grens gecorrigeerd. Alle door de Wilhelmieten ontgonnen gronden zijn bij Noord-Brabant gevoegd. Hierdoor heeft de grens bij Huijbergen een wat grillig verloop, als het ware in een boog om het dorp heen. Bij de afsplitsing van België (1830) is deze grens de staatsgrens geworden waardoor Huijbergen, anders dan bijvoorbeeld Putte, geheel in Nederland ligt.
Na het vertrek van de laatste Wilhelmiet in 1847 gingen alle rechten naar de kloosterorde Christelijke Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis van de Allerheiligste Maagd en Moeder Gods Maria (kortweg: "Broeders van Huijbergen"). Zij begonnen met een weeshuis dat later uitgroeide tot een bekend internaat, genaamd 'Ste. Marie'.
Nadat een groot deel van het klooster en andere markante gebouwen als de dorpskerk van Huijbergen in 1944 verwoest waren door terugtrekkende Duitsers is een nieuw kloostercomplex gebouwd. Van het oude Wilhelmietenklooster rest slechts het poortgebouw, thans Wilhelmietenmuseum. Het internaat werd in de periode 1970-1980 gefaseerd gesloten. Enkele gebouwen werden gesloopt. De Broeders van Huijbergen hebben een nieuw Moederhuis gekregen aan de Boomstraat. Het oude kloostergebouw is omgevormd in appartementen.
