Hoepel

Een hoepel is een cirkelvormig voorwerp dat op verschillende manieren wordt toegepast.

Inhoud

1 Technische toepassingen
2 Kleding
3 Kinderspel
4 Diversen
5 Literatuur
6 Geschiedenis
7 Trivia

[bewerk] Technische toepassingen

Een stalen hoepel wordt gebruikt voor de versterking van een houten vat, bijvoorbeeld om bier in te vervoeren. De hoepel houdt dan de losse duigen bij elkaar. Hoepels worden ook gebruikt om een fuik in model te houden.

[bewerk] Kleding

Een hoepel, of liever meerdere hoepels onder elkaar werden toegepast in hoepelrokken die in de tweede helft van de 19e eeuw werden gedragen. In de 21ste eeuw worden hoepels nog wel toegepast in trouwjurken.

[bewerk] Kinderspel

Een kunststof hoepel, ook wel hoelahoep genoemd wordt gebruikt door kinderen om rond hun middel rond te draaien. Traditioneel wordt de hoelahoep gespeeld door meisjes. De kunst daarbij is de hoepel draaiende te houden zonder deze aan te raken. Ervaren hoepelaarsters kunnen de hoepel ook om hun nek laten draaien, of meerdere tegelijk in beweging houden.

Detail van een schilderij van Pieter Bruegel de Oude

Een veel oudere vorm van hoepelen is de hoepel verticaal over de grond te laten rollen, deze telkens een zetje gevend met een stokje terwijl het kind erachteraan rent. Deze vorm wordt in Westerse landen bij aanwezigheid van geavanceerder speelgoed nauwelijks meer gespeeld. Ervaren spelers kunnen de hoepel zeer lang laten rollen en kunnen er verschillende trucs mee uithalen.

[bewerk] Diversen

Een hoepel wordt ook gebruikt als attribuut bij ritmische gymnastiek, maar ook in een circus worden bij de dressuur hoepels gebruikt.

[bewerk] Literatuur

In de Almanak voor de beschaafde jeugd voor het jaar 1799 wordt het hoepelspel beschreven als een zinvolle oefening:

De hoepel.

De ronde hoepel wenteld rasch;

Hier komen slagen wel te pas,

En los en vlug en ievrig rennen,

En recht en rad en vaardig mennen;

Maar slaat ge in 't wild, en bij de gis,

Dan loopt de hoepel scheef en mis:

Moet vaardigheid de vreugd vermeêren?

Dan moet men zo het kunstje leren,

Dat gij geen tijd met vallen spilt;

Dan rust uw hoepel als gij 't wilt.

De Nederlandse schrijver Jan Luyken gebruikte in zijn gedicht de hoepel als allegorie voor het leven, dat slechts voortgaat als het ook geslagen wordt:

De Hoepel.

Dryft steeds u zelfs ten goeden aan,

Zo zult gy deugd en vreugd begaan.

Als 't Hoepeltje niet wierd gedreeven,

Dan zouw zyn loop zich haast begeeven:

Zo moet het mensch'lyk leven voort;

Van kinds af, in zyn oude dagen,

Met minder en met meerder slagen,

Indien 't zal komen daar het hoord.

Ganymedes met een liefdesgeschenk (de haan) en een hoepel

[bewerk] Geschiedenis

Oorspronkelijk werden de hoepels om mee te spelen van licht materiaal gemaakt, bijvoorbeeld van riet of bamboe. In het oude Egypte werd 3000 jaar geleden al gehoepeld. Het hoepelen met een stokje stamt uit de klassieke oudheid, zoals blijkt uit Grieks aardewerk van ca. 500 voor Chr. Hippokrates beval hoepelen aan om gezonder te worden.

De term hoela werd aan de hoepel toegevoegd in het Engels (hula hoop), toen aan het begin van de 18e eeuw zeelieden Hawaï bezochten en het huipwiegende hoola dansen verbonden met de hoepel.

Omdat hoela-hoepen in verband werd gebracht met hartklachten raakte het spel in onbruik. In 1957 werd de hoela hoep opnieuw uitgevonden door twee pas afgestudeerden, Richard Knerr en Arthur "Spud" Melin. Het hoelahoepen werd al snel een rage, het bedrijf Wham-O verkocht meer dan 100 miljoen exemplaren in twee jaar.