Herodes Atticus
Herodes Atticus (° Marathon, 101 – † aldaar, 177), met zijn volledige naam Lucius Vibullius Hipparchus Tiberius Claudius Atticus Herodes, was een Grieks-Romeins schrijver, redenaar, politicus, kunstverzamelaar en -beschermer uit de 2e eeuw na Chr.
Hij genoot zijn opleiding te Athene en bekleedde daar ook verschillende ereambten. Als literator behandelde hij allerlei filosofische onderwerpen, en was hij een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de zgn. tweede sofistiek, maar hij was ook leraar in welsprekendheid te Athene, en later te Rome, waar hij in 143, onder keizer Antoninus Pius het consulaat bekleedde. Onder zijn oudleerlingen rekende hij o.m. Aulus Gellius en Aelius Aristides. Hij werd ook ingeschakeld als huisleraar van de toekomstige keizers Marcus Aurelius en Lucius Verus.
Hij stond in hoog aanzien en was schatrijk. Van zijn vader erfde hij een immens fortuin, dat deze, een staatsambtenaar onder keizer Antoninus Pius, waarschijnlijk toevallig als goudschat had gevonden. Naar verluidt was hij zo eerlijk zijn vondst te melden aan de keizer, die hem als beloning de schat liet behouden. Herodes Atticus gebruikte het fortuin van zijn vader om er overal in Griekenland grote verfraaiingswerken mee uit te voeren. In haast alle grote Griekse cultuurcentra vindt men nog de resten van gebouwen die hij heeft laten oprichten:
- in Athene bouwde hij het marmeren Stadion van de Panathenaeën en het nog steeds naar hem genoemde Odeion van Herodes Atticus aan de voet van de Akropolis
- in Olympia liet hij een waterleiding aanleggen en een prachtig Nymphaeum (bronhuis)
- te Corinthe bouwde hij een theater
- te Delphi verfaaide hij o.m. het Stadion van de Pythische Spelen.
Herodes' privéleven verliep niet helemaal rimpelloos. Verschillende van zijn familieleden en naaste vrienden stierven jong. Toen ook zijn vrouw Regilla in penibele omstandigheden overleed, werd hij ervan beschuldigd haar verwaarloosd te hebben. Als reactie poogde hij haar nagedachtenis vooralsnog te eren met de bouw van verschillende monumenten. Ook met de stad Athene schijnt hij in een juridische kwestie verwikkeld te zijn geweest, waarbij keizer Marcus Aurelius in zijn voordeel tussenbeide kwam.
Herodes Atticus bezat een villa in de buurt van zijn geboorteplaats Marathon: beelden en andere archeologische vondsten daarvan afkomstig bevinden zich in een plaatselijk museum. Van zijn geschriften is een rede, Perì politeías (d.i. "Over de politiek"), bewaard (al wordt de authenticiteit daarvan betwist!) en, in een Latijnse vertaling van Aulus Gellius, een polemiek tegen de Stoicijnen.
