Hechtenis
Hechtenis kan verschillende vormen kennen. Een ervan is het (tijdelijk) vastzitten wanneer iemand wordt verdacht voor een misdrijf, wat we kennen als voorlopige hechtenis. Een andere vorm is de vervangende hechtenis die kan volgen wanneer men een taakstraf of een door de rechter opgelegde, strafrechtelijke boete niet betaald. Tenslotte kennen we de hechtenis als straf.
Inhoud |
[bewerk] Voorlopige hechtenis
Wanneer de officier van justitie vindt dat een verdachte langer moet worden vastgehouden, zal hij de rechter-commissaris vragen om een ‘bevel tot bewaring’ af te geven. Wanneer de rechter-commissaris het verzoek van de officier van justitie toewijst dan geeft hij een bevel tot bewaring. Dit is het begin van een voorlopige hechtenis.
Deze hechtenis vindt plaats in een huis van bewaring of op het politiebureau; in dit laatste geval heet dat preventief zitten. De bewaring duurt maximaal veertien dagen en kan niet door de rechter-commissaris worden verlengd. Voorlopige hechtenis is alleen mogelijk wanneer er tegen de verdachte zwaarwegende bezwaren bestaan. Tevens moet de verdachte een misdrijf hebben begaan waarop wettelijk een straf van 4 jaren of meer is gesteld. (art. 67 lid 1 sub a wetboek van Strafvordering). Enkele uitzonderingen waarbij de "4-jaarsregel" niet geldt zijn geregeld in art. 67 lid 1 sub b wetboek van Strafvordering
[bewerk] Gevangenhouding
Na veertien dagen eindigt de inbewaringstelling. Vindt de officier van justitie dat de verdachte langer in voorlopige hechtenis moet blijven, dan zal hij de raadkamer van de rechtbank om een bevel tot gevangenhouding vragen. De verdachte wordt wel in de gelegenheid gesteld om zijn mening te geven. Het hieruit volgende bevel tot gevangenhouding geldt voor een periode variërend van 30 tot 90 dagen. In geval de raadkamer van de rechtbank een bevel geeft voor een periode van 30 of 60 dagen, kan dit (telkens) worden verlengd, nadat de strafzaak van de verdachte weer is beoordeeld door de raadkamer van de rechtbank, totdat de verdachte in totaal de volledige 90 dagen van de gevangenhouding in hechtenis heeft doorgebracht. Binnen deze termijn moet de strafzaak van de verdachte door de rechtbank zijn behandeld. Dat hoeft nog geen inhoudelijke behandeling te zijn: vaak zij er een of meer pro forma zittingen waar de zaak wordt aangehouden en daarmee automatisch de voorlopige hechtenis wordt verlengd. In principe zou men zo dus levenslang vast kunnen zitten, ware het niet dat het daar nooit toe zal komen
[bewerk] Beëindiging
De voorlopige hechtenis, de bewaring en gevangenhouding bij elkaar kunnen tussentijds beëindigd worden, waardoor de verdachte vrij komt. Een schorsing van de voorlopige hechtenis kan ook, maar kan later weer worden teruggedraaid, bijvoorbeeld wanneer een verdachte zich niet aan de voorwaarden heeft gehouden die aan de schorsing verbonden waren.
[bewerk] Vervangende hechtenis
Dit kan plaatsvinden na oplegging van boete en taakstraf. Kan men de boete uiteindelijk niet betalen en is het ook niet mogelijk om de boete te verhalen op bezittingen van de veroordeelde, dan wordt deze ingesloten voor minstens één dag en maximaal één jaar. In principe zit men voor elke €50 één dag vast. En met elke dag dat men vastzit, neemt het nog resterende bedrag dus met €50 af. Een soortgelijk systeem kennen we als de taakstraf niet naar behoren is uitgevoerd. Ook hier geldt het minimum van één dag, maar éen maximum van acht maanden. De rekenregel is als volgt: 2 uur taakstraf wordt vervangen door 1 dag vervangende hechtenis, 60 uur taakstraf wordt vervangen door 1 maand vervangende hechtenis.
[bewerk] Hechtenis
De rechter kan deze straf opleggen bij een veroordeling voor een overtreding en voor bepaalde misdrijven zoals dood door schuld. Het minimum bedraagt 1 dag terwijl het maximum 1 jaar is. Bij strafverzwarende omstandigheden is het maximum 1 jaar en 4 maanden. Deze straf wordt nauwelijks gebruikt: 0,1% van de in 2004 door de rechter opgelegde sancties betrof de oplegging van hechtenis.
