God zij met ons
De spreuk God zij met ons is een bekend randschrift van munten. Dit randschrift staat op het Nederlandse 1-guldenstuk, rijksdaalder, vijfje, zilveren tientje en het zilveren vijftigje en tegenwoordig het Nederlandse 2-eurostuk.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Met de komst van de nieuwe Muntwet in 1816 worden munten niet meer afgewerkt met een kabelrand maar met een randschrift. Ook in de tijd van Lodewijk Napoleon was het idee voor een randschrift al geopperd, maar verder dan een paar proefslagen is het toen niet gekomen. In de nieuwe Muntwet staat: Gemelde stukken zullen gemunt worden in den ring met een rand van ingedrukte letters, bevattende de woorden: God zij met ons. Tussen de woorden worden sterretjes gezet. Minister Six van Oterleek vertelde in zijn toelichting aan Koning Willem I dat voor het randschrift wordt gekozen om: het sieraad der stukken te bevorderen en het besnoeyen moeylijker te maken.
[bewerk] Acceptatie van de spreuk en de toekomst
De kleine afmetingen van met name het tientje en de halve gulden maken een korte spreuk noodzakelijk. Vandaar het voorstel van Van Swinden om een afkorting te gebruiken van de Latijnse spreuk: Si Deus nobiscum quis contra nos (Nederlands: Zo God met ons is, wie zal tegen ons zijn?, Rom. 8:31). Met de spreuk God zij met ons voldeed hij aan twee belangrijke voorwaarden. Allereerst moesten de tekens op de nieuwe munten in het Nederlands zijn gesteld. Ook aan de andere voorwaarde, het voortzetten van een traditie, kwam hij tegemoet. De lange spreuk was immers al te zien op de munten van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Daarnaast was Six van Oterleek zijn mening over de spreuk: een heilige die elk rechtgeaard ingezetene des Ryks, en voor het Land, en voor den persoon van Uwe Majesteit hartgrondig uitboezemt.
[bewerk] God niet langer met ons?
In april 1953 verschijnen er berichten in de krant dat de spreuk God zij met ons voortaan niet meer op de nieuwe guldens en rijksdaalders zal verschijnen. Het nieuws zorgt in heel Nederland voor ophef; met name katholiek Nederland wil tot actie overgaan om de tekst te redden. Als snel blijken de berichten op een fout te berusten.
[bewerk] De Euro
Tegenwoordig is het Nederlandse 2 eurostuk nog de enige circulatiemunt waar GOD ZIJ MET ONS op staat; op de andere munten is geen ruimte. Op de speciale Nederlandse eurouitgiften (herdenkingmunten) zoals de Jubileummunt Beatrix, de Geboortemunt, het Vincent van Gogh vijfje, de Koninkrijksmunt, het Vredes vijfje, de Huwelijksmunt en de Europamunt staat de spreuk ook.
