Franco-Vlaamse School
De Franco-Vlaamse School, vroeger Nederlandse School genoemd, is een stijlrichting van polyfone vocale muziek in de 15e- en 16e eeuw.
Inhoud |
[bewerk] Algemeen
De meeste componisten die tot de Franco-Vlaamse School gerekend worden, komen uit de Lage Landen, voornamelijk uit Brabant, Vlaanderen en Henegouwen, in de 15e- en 16e-eeuw een cultureel middelpunt in Europa. Veel componisten uit de Franco-Vlaamse School trokken naar Italië, Duitsland en Spanje waar ze een belangrijke invloed op de ontwikkeling van de muziek hadden.
Muzikaal gezien begint het tijdperk der Nederlanders met de waarneming van de terts en de sext in als reine intervallen (in de middeleeuwen werden alleen het octaaf en de kwint als rein beschouwd). Het tijdperk der Nederlanders eindigt met het concilie van Trente waar een goede verstaanbaarheid van de kerkmuziek geeist werd, waaraan de polyfone composities uiteraard niet voldeden.
[bewerk] Indeling
Binnen de Franco-Vlaamse School worden vaak vijf perioden onderscheiden.
[bewerk] Eerste Generatie of Eerste Nederlandse School
Deze periode wordt ook de Bourgondische School genoemd. De muziek uit deze periode wordt gekenmerkt door isoritmiek en het toenemend belang van de vierstemmigheid. De mis wordt een autonome muzikale vorm. Belangrijke componisten uit de Bourgondische School zijn:
[bewerk] Tweede Generatie of Tweede Nederlandse School
Belangrijke componisten uit deze periode zijn:
- Antoine Busnois
- Johannes Ockeghem
[bewerk] Derde Generatie of Derde Nederlandse School
Vanaf de derde generatie trokken veel componisten naar Italië. Muzikaal wordt de gelijkwaardigheid van alle stemmen nagestreefd. Belangrijke componisten uit deze periode zijn:
[bewerk] Vierde Generatie of Vierde Nederlandse School
In de Vierde Nederlandse School verdringen de vijf- en zesstemmigheid de vierstemmigheid. De majeur- en mineurtoonsoorten en de klassieke harmonieleer met regels voor het opheffen van dissonante klanken komen op. Belangrijke componisten uit deze periode zijn:
- Nicolas Gombert
- Adriaan Willaert
- Jacobus Clemens non Papa
[bewerk] Vijfde Generatie of Vijfde Nederlandse School
In de tweede helft van de 16e-eeuw is de Franco/Vlaamse stijl over geheel Europa verbreid en niet meer aan de Nederlanden gebonden. Belangrijke componisten uit deze periode zijn:
- Orlando di Lasso
- Philippe de Monte
- Giovanni Pierluigi da Palestrina
Ook de vocale muziek van Jan Pieterszoon Sweelinck kan nog tot de late Nederlandse School gerekend worden, hoewel Sweelinck duidelijk later leefde.
