François Henri de Montmorency-Bouteville
François Henri de Montmorency-Bouteville, hertog van Piney-Luxembourg (8 januari 1628 - 4 januari 1695), vaak genoemd als Maréchal de Luxembourg, was een beroemd Franse Maarschalk, kameraad en opvolger van Louis II de Bourbon-Condé.
Inhoud |
[bewerk] Vroege jaren
François Henri de Montmorency-Bouteville werd geboren in Parijs. Zijn vader, comte de Montmorency-Bouteville, werd zes maanden vóór zijn geboorte geëxecuteerd voor het doden van marquis de Beuvron in een duel. Zijn tante, Charlotte de Montmorency, prinses van Condé, nam hem onder haar hoede en voedde hem op samen met haar zoon, duc d'Enghien. Samen met zijn neef streed hij in La Fronde.
Daarvan teruggekeerd trouwde hij de rijkste erfgename van Frankrijk, Madeleine de Luxemburg-Piney, prinses de Tingry en werd hij daarmee hertog van Luxemburg.
[bewerk] Devolutieoorlog en de Hollandse Oorlog
Bij het openen van de Devolutieoorlog (1667-68), hadden Condé, en bijgevolg Luxemburg, geen commando, maar tijdens de tweede campagne diende hij als luitenant van Condé in de verovering van Franche-Comté. Tijdens de onrustige vredesjaren volgden cultiveerde Luxemburg de gunsten van Louvois, en in 1672 (het Rampjaar) kreeg hij het commando tegen de Nederlanders, versloeg hij prins Willem III in Woerden en verwoestte Holland, en in 1673 maakte hij zijn beroemde terugtocht van Utrecht tot Maastricht met slechts 20.000 man tegenover een overmacht van 70.000, een prestatie die hem een gedegen reputatie bezorgde.
In 1674 werd hij benoemd tot kapitein van de gardes du corps, en in 1675 Maarschalk van Frankrijk. In 1676 werd hij aan het hoofd geplaatst van het leger van de Rijn, maar hij slaagde er niet in om de hertog van Lotharingen van Philipsburg weg te houden. In 1677 bestormde hij Valenciennes; en in 1678 versloeg hij - volgens de Franse bronnen - de Prins van Oranje, die hem bij de slag bij Saint Denis na de ondertekening van de Vrede van Nijmegen aanviel. Zijn reputatie was nu gevestigd en dat bracht hem in confict met minister van Defensie Louvois.
[bewerk] Negenjarige Oorlog
Toen de oorlog van 1688 uitbrak, erkenden de koning en Louvois dat Luxembourg de enige geschikte man was om aan de Prins van Oranje het hoofd te bieden, en hij kreeg het bevel over het leger van Vlaanderen. Op 1 Juli, 1690 bevocht hij een grote overwinning op vorst George Frederik van Waldeck in de Slag bij Fleurus. In het volgende jaar beval hij het leger dat in Leuze op 18 september 1691 overwon.
Opnieuw in de volgende campagne behandelde hij de Belegering van de koning van Namen, en versloeg William in de Slag bij Steenkerke in 1692; en op 29 juli 1693, won hij zijn grootste overwinning over zijn oude tegenstander in Neerwinden. Na deze bloedige slag kreeg hij de bijnaam "le tapissier de Nôtre Dame" vanwege de gekleurde vaandels van verslagen tegenstanders die hij in de kathedraal bracht. Hij werd feestelijk ingehaald in Parijs door iedereen behalve door de koning, die niet veel ophad met een aanhanger van de Condés.
[bewerk] Dood
Na terugkeer in Versailles voor de winter werd hij ziek, en stierf. In zijn laatste ogenblikken werd hij bijgestaan door de beroemde jezuïet Bourdaloue, die over zijn dood zei, "ik zou niet wensen zijn leven te hebben geleid, maar wel om zijn dood te sterven." De moraal van Luxemburg werd tijdens zijn leven niet hoog aangeslagen. Maar als veldheer was hij een goede leerling van Condé, en in de hitte van de strijd kon hij een geïnspireerd leider zijn waartegen het enthousiasme van Willem III en het vakmanschap van de engelse en nederlandse troepen vaak niet opgewassen was.
Ook kon hij gevat uit de hoek komen. Toen hij hoorde dat zijn eeuwige tegenstander Willem van hem had gezegd "ik kan maar nooit die vervloekte bochelaar verslaan" moet hij gezegd hebben: "Hoe weet hij dat ik een bult heb ? Hij heeft mijn rug nog nooit gezien !" Hij liet vier zonen na, waarvan de jongste maarschalk van Frankrijk was als Marechal de Montmorency.
(bron: Engelse Wikipedia)
