Enter (Overijssel)
Enter (Nedersaksisch: Eanter) is een dorp in het westen van Twente in Overijssel. Het ligt in de gemeente Wierden, tussen Almelo, Goor, Bornerbroek en Rijssen en telt ongeveer 7500 inwoners.
Inhoud |
[bewerk] Historie
De geschiedenis van Enter gaat terug tot ongeveer het jaar 1200, toen de naam Enter voor het eerst in de geschriften voorkwam.
In Enter werden vroeger vooral ganzen gedreven en klompen gemaakt. Verder was Enter in de 18e en 19e eeuw het centrum van de bouw van zompen (schepen).
Talrijke gebouwen en huizen zijn in de afgelopen jaren afgebroken om nieuwbouw mogelijk te maken.
[bewerk] Gebouwde omgeving
Het dorp Enter is in de laatste jaren in omvang en inwonertal gegroeid.
Lange tijd bestond het dorp, grofweg, uit een rij huizen langs de Dorpsstraat en de verschillende uitvalswegen naar Goor, Rijssen en Wierden. Een verschijnsel dat in de geografie lintbebouwing wordt genoemd. Rondom de kern strekten weilanden zich uit. In later tijd, zo rond 1940, is men begonnen met de uitbreiding van het dorp rondom de oude kern. Dit gebeurde veelal met rijtjeswoningen. Rond 1975 ontstond een tweede bouwgolf die het dorp grotendeels heeft uitgebreid tot de huidige grootte.
De nieuwbouwwijk "de Goorens" strekt zich vanuit Enter uit in de richting van Goor en Bornerbroek. De wijk de Goorens is rond 1980 in korte tijd gebouwd. Veel straten in deze wijk zijn vernoemd naar oude boerenhoeves in de omgeving van Enter: Erve Smedinck, Erve Effinck, enzovoort.
Nieuwbouwplan "de Akkers", een project dat de bouw van ongeveer 100 woningen omvat, is nagenoeg afgerond.
Binnenkort zal worden begonnen met de bouw van nieuwbouwwijk "de Berghorst" aan de noordkant van het dorp, richting Wierden. Deze nieuwbouwwijk is een van de projecten van de gemeente Wierden om de bouwachterstand die in de loop der jaren in ontstaan weg te werken.
Ook in het centrum van het dorp, voornamelijk in de omgeving van de Dorpsstraat, wordt veel gemoderniseerd. Oude panden worden afgebroken om nieuwbouw, soms ook hoogbouw, te realiseren, vaak met plaats voor winkelpanden.
[bewerk] Bevolking
[bewerk] Godsdienst
In Enter wonen, in vergelijking met een deel van de omliggende plaatsen veel Rooms-Katholieken en niet-kerkelijken.
Het katholicisme wordt namelijk vooral in het oosten van Twente aangehangen. Er is sprake van enige mate van onkerkelijkheid.
Andere geloven dan Rooms-katholicisme en protestantisme zijn nauwelijks vertegenwoordigd, doordat er slechts weinig allochtonen in Enter wonen.
Er zijn diverse kerken in het dorp:
- een Rooms katholieke,
- een Gereformeerde,
- een Nederlands Hervormde,
- een kerk van de Gereformeerde Gemeenten.
De Gereformeerde kerk en de Hervormde kerk hebben zich op 1 mei 2004 aangesloten bij de Protestantse Kerk in Nederland (PKN).
[bewerk] Tradities
Zoals in veel plaatsen in Twente en de Achterhoek heeft de autochtone bevolking in Enter bijnamen zoals Broeze (familie Velten), Timmerjans (Schuitemaker), Saaltink (ook familie Velten, andere tak), Boone (familie Roetgerink), Pöppen (familie Mekenkamp) en Knibbelhein (Hein Waanders). Een opvallend verschil met veel andere plaatsen is, dat de bijnamen in Enter niet altijd zijn gekoppeld aan de naam van de boerderij waar de familie woonde. Sterker nog, veelal is dit juist niet het geval. De bijnamen, vaak scheldnamen genoemd, zijn regelmatig ontstaan naar aanleiding van een opvallend uiterlijk kenmerk of opvallend gedrag van een ver familielid.
Enkele oorspronkelijke bewoners (voornamelijk ouderen) kennen alleen de bijnaam en niet de echte naam. Dit is typerend voor dorpen in deze regio.
De traditie van het klompenmaken wordt in Enter nog altijd in stand gehouden. Enter wordt daarom ook vaak het "Klompendorp" genoemd. 's Zomers zijn er vaak open dagen, waarop de klompenmakers hun ambacht laten zien.
[bewerk] Volksaard en spraak
De Enternaren houden ervan zich af te zetten tegen wat gebruikelijk is en zijn dan ook trots op hun dialect, hun feesten en op de cultuur in het dorp in het algemeen.
De bewoners worden vaak gekscherend als "dwarsliggers" betiteld.
Het dialect in Enter wijkt duidelijk af van dat van omliggende plaatsen.
[bewerk] Politiek
De kiezers in Enter stemmen over het algemeen genomen wat progressiever en linkser dan de de kiezers in de omliggende plaatsen. Het contrast met het conservatieve Rijssen is dan ook groot.
Voor informatie over de gemeentepolitiek, zie Wierden.
[bewerk] Voorzieningen
[bewerk] Winkels
In het centrum van Enter zijn allerlei soorten winkels te vinden, waaronder de kledingzaak van de familie Roetgerink (die landelijke bekendheid heeft), andere modezaken, drie supermarkten, drogisterijen, boekwinkels, elektronicawinkels en plantenzaken. Enter is op winkelgebied, feitelijk gezien, dan ook onafhankelijk van andere plaatsen.
[bewerk] Onderwijs
Het dorp beschikt over 4 basisscholen; De Wegwijzer, de Roerganger, de Mariaschool en de Jozefschool. Daarnaast is er de Ypeloschool, gelegen in de buurtschap Ypelo in het buitengebied van Enter.
[bewerk] Gezondheidszorg
In Enter zijn huisartsen, kraam- en thuishulp, bejaardenzorg en apotheek aanwezig.
[bewerk] Begraafplaatsen
Het dorp telt drie begraafplaatsen waarvan er twee inmiddels vol of niet meer in gebruik zijn. De nieuwe gemeentelijke begraafplaats is gesitueerd in het buitengebied van Enter en is geschikt voor standaard- en crematiegraven.
[bewerk] Culturele voorzieningen
Enter kent een aantal jaarlijks terugkerende evenementen, zoals een paardenmarkt en een kermis. Wekelijks is er een markt op het oude dorpsplein in het centrum van het dorp.
Zomers zijn er de regionaal bekende "Gengelavonden". Dit zijn avonden waarop landelijke kooplui hun waar in het centrum van het dorp in gezellig aandoende sfeer te koop aanbieden.
Enter heeft diverse culturele gezelschappen: een toneelgroep, verschillende koren, muziekverenigingen, artistieke werkgroepen en een creatief centrum: 't Zumpke. Regelmatig vindt er een concert of toneeluitvoering plaats.
[bewerk] Voorzieningen op het gebied van sport
Gymnastiekvereniging Raduga biedt sport variërend van jazzdans tot turnen op het hoogste niveau. De clubs Enter Vooruit en s.v. Enter bieden de mogelijkheid tot voetballen.
Daarnaast is er een tennisvereniging, volleybalvereniging, postduivenclub en vele andere sportverenigingen. In het buitengebied van Enter kan men ook heel goed zelfstandig wandelen.
[bewerk] Economie
[bewerk] Toerisme
Het dorp biedt verschillende mogelijkheden voor toerisme en er zijn in het dorp ook verscheidene overnachtingsmogelijkheden te vinden. Ook is er een museum, waar bijzondere klompen en een oude zomp te zien zijn en tevens zijn er fietsroutes gerealiseerd in de omgeving van "de Lee". De Lee is een parkachtig gebied met veel water en groen. Ook zijn er rondvaarten te maken op de traditionele "Zomp".
De grootste uit één stuk hout vervaardigde klomp is in Enter te vinden. Het klompenmuseum en het zompenmuseum zijn het bekijken waard, evenals de oude Hervormde Kerk, het dorpsplein en de typische Twentse bouwstijl die je overal in het dorp tegenkomt.
[bewerk] Industrie
Enter ligt, met een eigen afrit, gunstig ten opzichte van de A1 (Amsterdam-Hengelo) en de N347 (Rijssen-Goor). Veel nationaal- en internationaal georiënteerde bedrijven willen zich vestigen op industrieterrein "de Vonder". Dit industrieterrein heeft via de A1 een goede verbinding met Duitsland. Er bestaan plannen om het industrieterrein verder uit te breiden richting de N347.
[bewerk] Bekende Enternaren
- Folkert Velten (voetballer Heracles Almelo)
- Hennie Stamsnijder (wielrenner)
- Bert Boom (wielrenner)
- Erik Braamhaar (scheidsrechter)
[bewerk] Externe link
|
|
 |
|---|---|
| Dorpen: Wierden | Enter | |
| Buurtschappen: Hoge Hexel | Notter | Zuna | Rectum | Ypelo | |
