Ik ben enorm gefascineerd door de talige diversiteit die deze wereld rijk is. Een verscheidenheid die vergelijkbaar is met de biologische. De erfelijkheidsleer van de laatste decennia heeft er voor gezorgd dat het begrip 'mensenras' steeds holler en holler is gaan klinken. Mensen delen voor 99.99% hetzelfde DNA. Een doorn in het oog van liefhebbers van etnisch denken. Inderdaad, de grootste verschillen tussen mensen worden voor het overgrote gedeelte bepaald door hoe ze gebekt zijn, niet door hoe ze in elkaar steken. En die verschillen zijn niet gering: Het Portugees verschilt bijvoorbeeld van het Tibetaans zoals een zwaluw verschilt van een vlinder. Het Pools en Tsjechisch hebben dan weer veel onderlinge overeenkomsten zoals er zijn tussen een luipaard en een jaguar. De grote verschillen tussen mensen bevinden zich onder hun hersenpan.
Sommige talen zijn qua struktuur het bizarre voorbij: De supercomplexe phonologie van het hottentots, de surrealisctische rijkdom aan werkwoordsvormen van Noord-Amerikaanse indianentalen of het Kaukasische Tabasarran, dat met zijn 48 naamvallen zelfs de meest doorwinterde polyglot de boom in jaagt.
De Science-fiction wereld heeft zich aan een brok exolinguistiek gewaagd en hiebij zagen kunsttalen zoals het Klingon en Volcan het levenslicht. Hierbij trachte men zo veel mogelijk af te wijken van (bekende) aardse talen. Maar bij nader inzien had men voor hetzelfde geld het Groenlandse inuit of het Burushaski kunnen kiezen. Wie zou het gemerkt hebben? Onlangs vond ik op een website sound-files met voorbeelden van het gesproken Nivkh, een paleosiberische taal. Hierbij vergeleken kilnkt het Klingon nog vrij menselijk. Op taalkundig vlag zijn er (in vergelijking tot westerse talen) op deze wereld genoeg vreemde eenden in de bijt. We hoeven het echt niet te ver te gaan zoeken. Linguisten hebben aan deze planeet nog zeker een paar eeuwen een vette kluif.
De frustratie van sommige polyglotten is het feit dat ze in dit korte mensenbestaan zich maar een klein gedeeltje van die rijk gevulde talentafel verorberd krijgen. Misschien is het beter van talen te proeven, ze niet in hun totaliteit eigen te maken. Op die manier wordt je nooit meertalig in de volle zin van het woord, maar je ziet wel een stukje meer van de wereld.
