Duizendguldenkruid
| Duizendguldenkruid | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Echt duizendguldenkruid (Centaurium erythraea) |
||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||
|
||||||||||
| Geslacht | ||||||||||
| Centaurium |
Duizendguldenkruid (Centaurium) (oude naam Erythraea) is een geslacht van ongeveer 50 soorten een of tweejarige planten in de gentiaanfamilie. Het geslacht is ondergebracht in de tribus Chironieae, subtribus Chironiinae.
Het geslacht werd mogelijk genoemd naar de centaurus Chiron uit de Griekse mythologie. Deze was beroemd om zijn kennis van geneeskundige kruiden en behandelde zijn wonden met het kruid. Een andere verklaring van de naam is afgeleid van het latijnse centum (= honderd) en aurum (= Goud).
Inhoud |
[bewerk] Gebruik
[bewerk] Medisch
 |
Gelieve de aanwijzingen bij medische lemma's in acht te nemen. |
Vroeger werd het kruid gebruikt als middel tegen maag- en leverkwalen.
[bewerk] Toverkruid
Volgens oud volksgeloof zou het kruid bescherming bieden tegen boze geesten. Ook zou het dragen van het kruid in de beurs, zorgen dat deze nooit leeg geraakte.[1]
[bewerk] Kenmerken
De een of tweejarige kruidachtige planten worden tot 50 cm hoog. De grondbladeren vormen bij veel soorten een roset. De gaafrandige bladeren aan de holle stengel zijn steeds kruislings tegenoverstaand. De zacht tot stevig roze gekleurde bloemen zijn los trosvormig gegroepeerd. De voornaamste bloeiperiode loopt van juni tot september. De uit vijf kroonblaadjes samengestelde bloemen openen zich bij zonneschijn.
[bewerk] Verspreiding
Duizendguldenkruid komt overwegend op zonnige, vochtige plaatsen voor, in duinen, bosranden en weiden, maar ook op vochtige hellingen in de gebergten van middden- en Zuid-Europa tot op hoogten van 15000 meter. Dit warmteminnende geslacht is over heel Europa verspreid. Ook Noord-Amerika kent een aantal soorten, die in Europa niet voorkomen.
In Noord-Amerika wordt het Europese Echte Duizendguldenkruid als artsenijplant verbouwd en is daar deels als Neophyt ingeburgerd. In Noord-Afrika en Zuidoost-Europa worden planten ook in het wild geoogst.
[bewerk] Taxonomie
In België en nederland komen de volgende soorten in het wild voor:
| Fraai duizendguldenkruid | Centaurium pulchellum | |
| Echt duizendguldenkruid | Centaurium erythraea |  |
| Strandduizendguldenkruid | Centaurium littorale |
Hiernaast komen o.a. voor:
- Centaurium calycosum (Buckley) Fernald
- Centaurium exaltatum Rafin.
- Centaurium muhlenbergii (Griseb.) Wight
- Centaurium pulchellum (Sw.) Druce
- Centaurium spicatum (L.) Fernald
- Centaurium texense (Grieseb.) Fernald
[bewerk] Gebruik
Planten in dit geslacht bevatten vaak bitterstoffen, die medicinaal gebruikt worden als eetlustopwekkend middel, tegen anorexia en tegen spijsverteringskwalen.
Het kruid bevat naast verschillende bitterstoffen ook Glycoside, Flavonoïde, Etherische olien, Valeriaanzuur en Xanthone.
In grote delen van midden- en Noordwest Europa, waaronder Nederland en Duitsland, is Duizendguldenkruid beschermd.
[bewerk] Referenties
- ↑ Hüsstege G. (1976). Zakflora voor bos en heide. Helmond/Antwerpen: Uitgeverij Helmond/Standaard Uitgeverij.
- Gentian Research Network
- http://www.awl.ch/heilpflanzen/centaurium_minus/ Korte info over zwitserse postzegels 2003
- http://www.flora.garganoverde.com/centaurium_erythraea/centaurium_erythraea.htm – informatieve, italiaanse site
- http://www.nabu.de/m05/m05_10/02229.html geneeskundige planten 2004, duitstalig
- http://www.nhv-theophrastus.de/heilpflanze_2004/tausendgueldenkraut.doc geneeskundige planten 2004
