Drs. P

Heinz Hermann Polzer (24 augustus 1919), beter bekend onder zijn pseudoniem Drs. P, is een formeel Zwitserse liedschrijver en zanger van Nederlandstalige liedjes, dichter en tekstschrijver.

Drs. P is vooral bekend geworden met nummers als Dodenrit ("Trojka hier, trojka daar"), De veerpont ('Heen en weer...'), Het Trapportaal, Knolraap en lof, schorseneren en prei en De zusters Karamazov ("tante Constance en tante Mathilde").

Zijn bijdrage aan de beschrijving en ontwikkeling van de versleer leidde na jarenlange studie en innovatieve creativiteit in 2000 tot een standaardwerk van wetenschappelijke allure: Versvormen, Leesbaar handboek.

Inhoud 1 Biografie 2 Artiest 3 Muziek & lyriek 4 Drs. P op TV 5 Discografie 5.1 Albums 5.2 Singles 5.3 Andere bekende liederen 5.4 DVD 6 Bibliografie [1] 6.1 Poëzie 6.2 Proza (verhalend) 6.3 Proza (belerend) 7 Prijzen 8 Noten 9 Externe links

[bewerk] Biografie

Heinz Polzer werd geboren in Thun (Zwitserland), als zoon van een Nederlandse moeder en een Oostenrijkse vader. In zijn derde levensjaar, na de scheiding van zijn ouders, verhuisde hij met zijn moeder naar Nederland. Hoewel hij vrijwel zijn hele leven in Nederland heeft gewoond, en hij 'tot in de haarvaten' verweven is met de Nederlandse taal, heeft Polzer altijd zijn Zwitserse nationaliteit aangehouden. Gevraagd naar de reden waarom hij nooit de Nederlandse nationaliteit heeft aangevraagd antwoordde Polzer dat hij de Zwitserse nationaliteit "leuk" vond en hij geen noodzaak zag van nationaliteit te veranderen. Dit betekende wel dat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn oproep ontving voor het vervullen van zijn militaire dienstplicht in het (neutrale) Zwitserland. Hij werd ingedeeld bij de geneeskundige troepen.

Na de oorlog was hij barpianist, vertaler en copywriter. Vanaf 1964 ging hij optreden met eigen liedjes, zichzelf begeleidend op de piano.

Heinz Polzer is gehuwd. Zijn vrouw Mieke heeft er altijd naar gestreefd een onbekende te blijven.

[bewerk] Artiest

De artiestennaam "Drs. P", bedacht door Willem Duys, verwijst naar de academische graad van doctorandus (afgekort: drs.) in de economie, die Polzer aan de Nederlandse Economische Hogeschool (nu Erasmus Universiteit) behaalde. Zijn studentenjaren vielen in de bezettingstijd, en zijn schrijfsels over "de kwajongens Ben en Dolf" (Benito Mussolini en Adolf Hitler) brachten hem in het gevang. De studentenvereniging waar Drs. P destijds lid van was, het Rotterdamsch Studenten Corps, moest er zelfs zijn deuren voor sluiten.

Nota bene: Drs. P schrijft men mèt punt achter Drs maar zónder punt achter P, "Drs. P" dus.

Het bekendste lied van Drs. P is wellicht het lied Dodenrit, dat verhaalt over de fatale tocht van een gezin naar Omsk, waarbij de gezinsleden, achtervolgd door hongerige wolven, één voor één worden opgeofferd om tijd te rekken; maar helaas: Omsk is een mooie stad, maar net iets te ver weg.

Zelfs Drs. P wordt geparodieerd. Zo heeft Mike Boddé een aantal liedjes in zijn stijl uitgebracht.

Heinz Polzer gebruikte de volgende pseudoniemen: Drs. P, een kindervriend, Drs. S, Geo Staad, Coos Neetebeem, Kirsten Wiedeman, Wilson Hode, Lars Brahe, M. de Gans, Henry van Kol, Cyriel P. Licentiaat, Henry Smith, Ludwig Otto Stadtherr en Alois Mückenspucker.

[bewerk] Muziek & lyriek

Hij staat bekend om zijn stem die lichtelijk onzuiver klinkt. Net zo kenmerkend zijn de doordachte en poëtische teksten met vele grappige vondsten. Zijn optredens waren karakteristiek door een wat statige en tegelijkertijd studentikoze stijl. Hij gaf tot 1996 optredens in het land.

Ook verschenen een groot aantal grammofoonplaten (Singles en LP's: (zie externe links voor zijn discografie). Een van eerste LP's was "Drs. LP" (CNR 1965), met een tiental door hemzelf gezongen liedjes in een bijzonder arrangement (Ruud Bos), waaronder "De gezusters Karamazov", "Café-Chantant", "Goud...goud!", "Harde Smart", en "Het trapportaal".

Van zijn hand zijn vele dichtbundels verschenen en boeken over het 'dichten'. Hij introduceerde de versvorm ollekebolleke in Nederland. Hij schreef teksten voor het KRO-radioprogramma "Kruis of Munt" dat handelde over land- en tuinbouw. Hieraan is onder meer het lied Knolraap en lof, schorseneren en prei ontsproten.

In 1999 verscheen een verzamelbundel samengesteld door Ivo de Wijs met de naam Tante Constance en tante Mathilde, een verwijzing naar het nummer De gezusters Karamazov. In het VPRO-kinderprogramma Villa Achterwerk is in het onderdeel "Drs. P op teevee" een aantal liederen van Drs. P voorzien van nieuwe filmpjes met Wil van der Meer in de rol van Drs. P.

[bewerk] Drs. P op TV

Drs. P debuteerde op 44-jarige leeftijd in 1964 in zwart/wit op televisie in het AVRO-programma Voor de Vuist Weg van Willem Duys, met het lied Het trapportaal. Zes jaar later pas, verscheen hij weer op tv in het KRO-magazine Verslag op Dinsdag , waarin hij buiten, voor de poort van de voormalige Veemarkt te Amsterdam, optrad tezamen met de Zingende Tramconductrice en de Zingende Straatveger -een look-alike van Toon Hermans, die daardoor later een baan als portier van het Theater Carré kon verwerven. De maker van het filmpje Theo Uittenbogaard, vergezelde met cameraman Jan de Bont Drs. P in de trein, vijf jaar later, voor het VPRO-programma 'Het Gat van Nederland' naar Brussel (België), waar de doctorandus een praline kocht in de Galerie de la Reine en een fameus danslokaal bezocht in de Rue de Catherine. Deze bijdrage was kortheidshalve getiteld: 'P. te B.' Ten slotte informeerde Uittenbogaard bij Drs. P voor de RVU-serie Mooie Woorden in 1995 naar de tegenstelling tussen smartlap en levenslied in de aflevering getiteld: 'Kromme tenen. Echte tranen'. Overigens trad de Drs. talloze malen op in televisieprogramma's, meestal als zanger en begeleider van zijn eigen teksten.

In oktober 2006 werd de eerste documentaire vertoond die over Drs. P gemaakt werd. De titel was Niet van talent gespeend door regisseur Frank van Osch bij AVRO's Close Up. Later werd dezelfde documentaire ook vertoond in enkele filmtheaters. Op 12 oktober 2006 verscheen de documentaire met aanvullend livemateriaal, interviews en videoclips op DVD.

[bewerk] Discografie

[bewerk] Albums

• Heinz Polzer zingt uit het Zangboekje voor Bijzienden (door een kindervriend) (ep, 1957)
• Ripspiqué (ep, 1962)
• Het hart eener deerne (ep, 1963)
• Het trapportaal (ep, 1964)
• Drs. lp (lp, 1965)
• Zingt allen mee met Drs. P (lp, 1973)
• Over land en zee met Drs. P (lp, 1974)
• Een flitsende soirée met Drs. P (lp, 1975)
• 4 nummers op 'De gelaatstrek van het lied' (dubbel-lp, 1977)
• De wilde orchidee/De stille odyssee (dubbel-lp, 1977)
• Romantiek voor twee (met het Resistentie Orkest) (lp, 1978)
• Per pont & slee met Drs. P (verzamel-lp, 1978)
• Hoep hoep hiezee voor Drs. P (lp, 1987)
• Het praatcafé van Drs. P (cd, 1990)
• Drs. P Compilé sur cd (dubbel cd, 1991)
• En petit commité (met Amsterdams Philharmonisch Trio) (cd, 1992)
• Tante Constance en Tante Mathilde (bij het boek) (cd, 1999)
• Tante Constance en Tante Mathilde (2 cd's, 1 met Drs. P, 1 met andere artiesten die nummers van hem zingen) (2000)

[bewerk] Singles

• Het hart eener deerne/Harde smart (1965)
• Het speelgoedmannetje/De badkuip van de burgemeester (1968)
• Onze nicht in Dn Haag/In het huis der schande (1968)
• De veerpont/Los Pompadores (top-40 notering, 1973)
• Dodenrit/Dixieland (top-40 notering, 1974)
• O wat leuk/Helderziende (1975)
• Grand prix/De liefde (1976)
• Hart/Oor (1976)
• Orgaan/Harten (met het Resistentie Orkest) (1978)
• Goederenlied/Keep on going (met Jules de Corte) (1981)
• Een miljoen/Blues voor Sobrijn (met Casey and the pressuregroup) (1983)
• Op rijm/Op zoek (bij boek 'Het rijmschap compleet') (1984)
• Knolraap en lof, schorseneren en prei/Olijf/Het land is moe (1987)
• Folklore/Sport en spel (1990)

[bewerk] Andere bekende liederen

• Het trapportaal
• Sneker café
• De zusters Karamazov

[bewerk] DVD

• Niet van talent gespeend (2006) – dubbel-dvd met optredens van Drs.P en vele anderen die zijn werk uitvoeren (van 1964 tot 1993), een interview met Karel van de Graaf (1992), hoogtepunten uit een live-optreden in het Werftheater te Utrecht (1995) en de documentaire Niet van talent gespeend door Frank van Osch (2006).
• Rita, Sue and Bob too (1986) – dvd van Britse zedenkomedie met Engelstalige uitvoering van Wat heb je gedaan, Daan? nl. We're having a gangbang, we're having a ball.

[bewerk] Bibliografie ^[1]

[bewerk] Poëzie

• Lees- en zangboekje voor belangstellenden door een kindervriend (1953)
• Ollekebolleke (1974) – met Pieter Nieuwint en Ivo de Wijs
• Ons knutselhoekje. Dartelen met versvormen (1975)
• Potverdriedubbeltjes. Zestig verschillende dichtwerkjes (1975) – met Pieter Nieuwint en Ivo de Wijs
• Middelpracht en eeuwse praal (1975)
• Ollekebollekes. Nieuwe verzameling (1976) – met Ivo de Wijs en Pieter Nieuwint
• Beknopte bijzondere natuurkunde van den gezonden mensch (1976)
• Het geheim van het bestaan. Tekst & commentaar (1977) – verzamelde teksten
• Grink (1979)
• Antarctica (1980)
• Zwitserse sonnetten (1980)
• Historische flitsen (1980)
• Herenspraak. Vier dozijn sonnetten (1980) – met Paul Lemmens
• Dat lentebal. 33 Balladetten (1983) – met Paul Lemmens
• Tuindersliedboek (1983)
• Antwoord uit Leiden (1984)
• Dartele dactylus. Ollekebollekes . Nieuwste verzameling (1984) – met Ivo de Wijs, Jean Pierre Rawie en Driek van Wissen
• Tientallen elftallen (1985)
• Letterkundig verskwartet, 4 x 12 versvormen (1985) – met Paul Lemmens, Driek van Wissen en Jacob Steege
• Literair assortiment, 4 x 25 genres op rijm (1985) – met Paul Lemmens, Driek van Wissen en Jacob Steege
• Meconium blues (1986)
• Weelde & feestgedruis. De beste gedichten van Drs. P (1986) – samengesteld en ingeleid door Paul Lemmens (ps. van Cees van der Pluijm)
• Heen en weer. Honderd liedteksten (1986) – samengesteld en ingeleid door Ivo de Wijs
• Eerste klas retour (1988)
• Nieuwe vergezichten. Dertien fonkelnieuwe versvormen (1989) – met Paul Lemmens
• Esmeralda of De macht van het woord (1989)
• Magnifikat (1989)
• Flor fina. Negentien balladen (1989) – voor La Paz sigarenfabriek
• Het scheepje van den kannibaal (1990)
• Aquarium (1991)
• Oudheidkunde/Zwitserse sonnetten (1993)
• Lyriana, poems and songs in English/Poésie et chansons en Français/Gedichte und Lieder auf Deutsch (1993)
• Boeiende lectuur (1994)
• Bejaard melkvee (1995)
• Souvenir de Paris (1996)
• Curieuze voorvallen (1996)
• Dozijnen onzijnen (1998)
• Tante Constance en Tante Mathilde (1999) – Liedteksten verzameld door Ivo de Wijs
• Wis- en natuurlyriek (met Marjolein Kool) (2000)
• Grabbelton (2001)
• De Odyssee van Drs. P (2002) ISBN 9038814100
• Mijn reis met Dante door de Hel (2003)
• Toenemend feestgedruis (2004) – Verzamelde gedichten, samengesteld, ingeleid en toegelicht door Cees van der Pluijm
• 3 x 3 + 2 (2006)

[bewerk] Proza (verhalend)

• Zeden en onzeden (1965)
• Des vondelings wraak (1966)
• Verschrikkelijke, vermakelijke, verderfelijke, kunstminnelijke en soortgelijke kaarten (1967)
• Humor uit Engeland en Amerika (1968)
• Allerlei ontucht (1972)
• Notes on notes (1972)
• Honderd uitsnijdbare, onvindbare, genietbare, verzendbare kaarten (1977)
• Broeders, ontwaakt! (1977) – Iglo
• Nieuw! (1978)
• Dan Teal - Het Maanvirus (1981) – stripboek met Johnn Bakker (onder pseudoniem Geo Staad); eerder verschenen als vervolgverhaal in stripweekblad Pep, jaargang 1970 nummer 46 t/m jaargang 1971 nummer 13.
• Prachtig leesboek (1981)
• Gewoon maar geniaal (1981)
• Fabelmensen (1989)
• Boeiende lectuur (1994)
• Bredevoort boekenstad (1994)
• Terra incognita (1995)
• Hendrik Heen en Willem Weer (1997) – uitgave PTT
• Sven de Bevrijder (2005) – (en Drie levens van Blekebeen door Kees Stip), in keerboekuitgave
• Heinde en verre (2005)

[bewerk] Proza (belerend)

• Maak thuis uw eigen tekst (1975)
• Ons knutselhoekje, dartelen met versvormen (1975)
• Plezierdichten (1979)
• Het rijmschap (1982) – met Ivo de Wijs
• Handboek voor plezierdichters (1983)
• Het rijmschap compleet: en nog meer lief en leed (1984) – met Ivo de Wijs
• Apollo in stofjas. Over elf Nederlandse rijmwoordenboeken en rijmende bastaardwoorden (van voorbeelden voorzien) met bijdragen van Drs. P en Ivo de Wijs (1985)
• Versvormen. Leesbaar handboek (2000) – sterk uitgebreide, vernieuwde en verbeterde editie van Handboek voor plezierdichters

[bewerk] Prijzen

• 1979 - De Nieuwe Clercke-Pico Bello-prijs voor zijn verdiensten voor de Nederlandse literatuur
• 1986 - Kees Stip-prijs voor zijn gehele oeuvre op het gebied van het 'light verse'
• 1986 - Cestoda-prijs
• 1991 - Gouden Harp, nadat hij in 1973 de Zilveren Harp voor veelbelovend talent had geweigerd
• 1997 - Blijvend Applaus Prijs
• 2000 - Tollens-prijs voor zijn verdiensten voor het Nederlandse lied en de Nederlandse taal

[bewerk] Noten

1. ^  Deze bibliografie is afkomstig van deze website: [2].

[bewerk] Externe links

• Drs. P - Info en audio (door Max van Velzen)
• "Drs P op TeeVee" - nummers van Drs. P, met W. v/d Meer als drs. P
• Drs. P bij het NPS-radioprogramma Kunststof (25 december 2001; RealAudio)
• NOVA bij Drs. P (ter gelegenheid van zijn 85e verjaardag; 23 augustus 2004; Real)
• Drs. P op Schrijversinfo
• Website gewijd aan Drs. P door Henk Tappel
• Discografie van Drs. P bij het Nationaal Pop Instituut