Dierproef
Dierproeven zijn experimenten die worden uitgevoerd op levende dieren (proefdieren), meestal om meer te weten te komen over de effecten van een geneeskundige behandeling of een medicament waarvan men de hoop of de verwachting heeft dat deze ook bij mensen nuttig zou kunnen zijn. Ook kunnen dierproeven voor psychologische onderzoek worden gebruikt, waarbij via doolhoven, sensorische prikkels (elektrische schokken, lichtjes, voedselgeur, geluidstonen e.a.) het instinctmatige leergedrag van de dieren kan worden vergeleken met dat van de mens (zie: leerpsychologie, behaviourisme).
Alle potentiële geneesmiddelen worden eerst getest op dieren (meestal te beginnen met laboratoriummuizen of -ratten) om de giftigheid ervan te bepalen. Pas als deze tests naar tevredenheid uitvallen kan worden overwogen om mensen willens en wetens aan het middel bloot te stellen.
Een garantie dat een middel dat bij dieren onschadelijk blijkt, dit bij mensen ook zal zijn is er echter niet: het metabolisme van mens en proefdier kan voor dit middel best blijken te verschillen. (Thalidomide is b.v. bij ratten veel minder teratogeen dan bij mensen) De diersoorten die meestal het best de mens benaderen zijn de mensapen, met name de chimpansee.
Sommige mensen hebben ethische en morele bezwaren tegen dierproeven: de dieren moeten deze proeven lijdzaam ondergaan, ze kunnen zich niet verweren. De bezwaren worden des te sterker naarmate er alternatieven beschikbaar zijn waarbij geen dierenleed wordt veroorzaakt (bijvoorbeeld mutatie-experimenten op bacteriekolonies in plaats van muizen) en naarmate de proefdieren hoger ontwikkeld zijn (slakken en muizen versus katten, honden en apen). De Europese, Nederlandse en Belgische wetgeving verbiedt het gebruik van dieren als er alternatieve methoden bestaan.
Er blijven echter experimenten over die vooralsnog alleen op dieren gedaan lijken te kunnen worden. Bijvoorbeeld in het kader van de ontwikkeling van een vaccin tegen aids. Afhankelijk van het te verwachten nut zien meer of minder mensen dierproeven als gerechtvaardigd. Organisaties als Proefdiervrij en de Partij voor de Dieren delen dit standpunt niet.
Zie ook: Vivisectie
