Degoe
| Degoe IUCN-status: Veilig |
|||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
|
|||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Octodon degus Molina, 1782 |
Inhoud |
[bewerk] 1. De herkomst van de degoe.
De degoe (Octodon degus) is een knaagdier uit Chili, Degoes zijn halverwege de 18de eeuw ontdekt in het Andes-gebergte in Chili dat zich bevindt in Zuid-Amerika. Men dacht eerst dat het om een soort eekhoornfamilie ging, later bleek dat het familie was van de uit Chili afkomstige cavia. In eerste instantie werden de Degoes geïmporteerd om in dierentuinen te houden, rond 20ste eeuw werden ze naar laboratoria gebracht om onderzoeken te doen naar het gedrag van het dier en omdat degoes erg gevoelig zijn voor diabetes sprak het dus voor zich dat de degoes ook gebruikt werden voor onderzoeken naar deze ziekte en om het medicijn te vinden. vanaf 1985 worden degoes verkocht als huisdier. In Chili worden degoes gezien als een plaag, dit komt omdat de degoes in grote groepen leven en alle gewassen van het land vraten. Ze leven in de vrije natuur in groepen op de rotsen, waar ze graag klimmen en klauteren; hiervoor zijn ze uitstekend uitgerust.
[bewerk] 2. Ziektes en aandoeningen
Ziekte: Diabetes (suikerziekte) Symptomen - veel water drinken - staar. Hoe te voorkomen/genezen: Suikerziekte is niet te genezen, maar wellicht wel te voorkomen. De degoe mag weinig suikers en vetten eten. Degoes met suikerziekte worden vaak niet oud. Witte ogen kunnen niet alleen ontstaan door diabetes maar ook door ouderdom. Veel degoes krijgen staar op oudere leeftijd.
Aandoening: Afgebroken staart Symptomen: - de staart van de degoe heeft losgelaten. Hoe te voorkomen/genezen: Als iemand aan de staart van een degoe trekt of deze komt klem te zitten, dan kan de degoe zijn staart los laten. Dit is in de natuur een overlevingsmechanisme. Na het losgooien van zijn staart vreet hij deze aan. De staart groeit nooit meer aan.
Aandoening: Aandoeningen aan de tanden Symptomen: - de tanden zijn afgebroken. - de tanden zijn te lang en in de kaak gegroeid (de degoe kan niet meer eten). - de tanden zijn wit (i.p.v. oranje). Hoe te voorkomen/genezen: -Als de tanden zijn afgebroken is dit in de regel niet zo'n probleem, omdat de tanden groeien. -Als de tanden in de onderkaak zijn gegroeid moet daar zo snel mogelijk wat aan
gedaan worden omdat de degoe dan niet meer kan eten. Te lange tanden kunnen veroorzaakt worden doordat de tanden niet recht boven elkaar in de mond staan, of doordat de degoe niet genoeg knaagmogelijkheden in zijn/haar kooi heeft.
-Als de tanden van de degoe wit zijn heeft deze een mondziekte waar niets aan te
doen is. Je degoe zal dan niet lang meer leven. Je kunt mondziektes voorkomen door te zorgen dat je degoes steeds vers en schoon water krijgen en door kalkrijke voeding en een mineralenblok..
De degoe is voor weinig ziekten echt gevoelig. De meest voorkomende aandoeningen bij degoes zijn:
-Infectie van de voorste luchtwegen (te behandelen met *Baytril). -longontsteking (te behandelen met Baytril). -diabetes (suikerziekte). Zo nodig te behandelen met insuline -diabetes- of ouderdomsglaucoom (staar). -darmstoornissen. -hartfalen. -doorgroeiende tanden (regelmatig knippen en voldoende knaagmateriaal aanbieden). -shock (o.a. te voorkomen door het vermijden van stress) -zwaarlijvig. Te herstellen door het consequent aanhouden van een dieet (arm aan suikers en vetten). -oververhitting (o.a. te voorkomen door de omgevingstemperatuur beneden de 28 graden te houden en de degoes de gehele dag over hun zandbad te laten beschikken). -Afgebroken staart.
- Baytril is een antibiotica.
[bewerk] 3. Het gedrag.
Van zich zelf zijn degoes erg sociale en nieuwsgierige beestjes. Een degoe die individueel gehouden wordt zal al snel gebreken ontwikkelen daarom moet je ze voldoende aandacht geven. Degoes zijn snel geïnteresseerd, als ze bijvoorbeeld iets zien wat ze nog niet kennen komen ze toch even een kijkje nemen hoe eng ze het eigenlijk vinden. Degoes zijn heel erg actief, grotendeels van de dag zijn ze bezig met spelen, de degoe is dus een dagactief dier, vooral ’s morgens en ’s avonds zijn ze behoorlijk actief. In de middag doen ze soms een dutje en ’s nachts ook. De degoe kan heel goed klimmen, springen en zich door de kleinste gaatjes worstelen én ze zijn hartstikke snel. Als degoes de mogelijkheid hebben om te graven doen ze dit zeker, in deze kuilen leggen ze dan soms voedsel voor ‘’slechtere’’ tijden. Ze zoeken verder graag warme, donkere plekjes op.
Degoes zijn aardig vernielzuchtige dieren en maken alles stuk als ze het in hun pootjes krijgen dit is heel belangrijk omdat hun tanden altijd blijven doorgroeien en om te voorkomen dat de onderkaak niet vastgroeit moeten ze dus blijven knagen, bijvoorbeeld een takje of een toiletrol. Sommige spullen gebruiken ze om hun nest mee te maken. In de natuur maken degoes ook heuvels met allerlei dingen, dit zouden vooral de degoemannen doen. Het is nog niet officieel maar volgens onderzoekers is het zo dat de degoe met de grootste hoop de hoogste positie krijgt. De degoe vecht in het wild dus niet veel met elkaar omdat ze een ander manier hebben om aanzien te krijgen. gevangenschap zullen ze sneller een keer gaan vechten omdat ze dan niet de mogelijkheden hebben die ze wel in het wild hebben.
Degoes maken naar elkaar toe vaak allerlei geluidjes, dit doen ze soms ook tegen de vaste verzorger, deze piepjes dienen als een communicatiemiddel. Hier heb ik een klein schema gemaakt met wat de geluidjes betekenen.
'Zacht piepgeluidje Ze laten de ander merken dat ze elkaar lief vinden. Een mannetje doet
dit vaak om aan te geven dat hij wil paren.
Een harde gil Dit geluid maken ze alleen als ze ergens van schrikken. Vaak
reageren andere degoes hier ook op door heel stil te blijven zitten of hard weg te rennen en zich te verstoppen.
Harde piepgeluid Hiermee maken ze duidelijk dat ze chagrijnig zijn, als ze zich bezeren
of gestoord worden bij een handeling.
Als je word gebeten door een degoe, heeft het vaak niks te maken met agressie, een degoe is over het algemeen heel vriendelijk maar als hij dan toch bijt is dit uit nieuwsgierigheid of hij wordt in het nauw gedreven. Een degoe is niet zo tam als een ander knaagdier en je kunt er dus niet zo mee knuffelen als met een konijn. Toch als je ze regelmatig aandacht geeft, rustig aait etc. zijn het hele leuke huisdieren.
3.1 Het samen zetten van degoes.
Als je degoes die geen bloedverwanten van elkaar zijn bij elkaar wil zetten, kun je dit het beste doen op zo jong mogelijke leeftijd ze weten dan niet beter en hebben het gevoel dat ze familie zijn. Als je ze niet op jonge leeftijd bij elkaar heb kunne zetten dan moet je ze apart in twee kooien zetten, deze zet je tegen elkaar zodat ze elkaar kunnen zien, horen en ruiken. Na een tijdje kan je ze bij elkaar zetten, maar je moet er dan wel opletten dat het echt goed gaat. Dat ze een in het begin elkaar niet echt mogen en territoriaal gedrag vertonen is niet zo’n ramp maar het moet niet op een gevecht uitlopen. Vaak gaat het tussen twee mannetjes niet goed en vooral niet wanneer er een aantal vrouwtjes bij zijn, een vrouwtje en mannetje gaat vaak wel goed en tussen twee vrouwtjes lukt het eigenlijk ook wel goed.
[bewerk] 4. De huisvesting.
Wat moet er sowieso allemaal gebeuren als je een degoe of wat voor dier dan ook in huis neemt.
Dagelijks :
-Waterbakje of waterfles schoonmaken en opnieuw met vers drinkwater vullen. -Geef hem voldoende aandacht / laat ze even rond lopen. -Voederbakje en drinkflesje leegmaken en vullen met nieuw vers voer en water. (als het nodig is schoonmaken) -Kijk of er geen tekenen van ziekte en wonden zijn.
Wekelijks:
-Bodembedekking verwijderen en vervangen.
Een kooi voor een degoe kan je niet maken van bijvoorbeeld hard plastic, dit zouden ze uiteindelijk kapot bijten. Waar je wel een kooi van kan maken/kopen bestaat uit metaal of glas. Hier komen een aantal na- en voordelen tussen en glazen en metalen kooi.
voordelen voor een metalen kooi zijn: -Het kan er minder warm worden dan in een glazen kooi.
-De degoe kan er vaak aan de zijkant uitgehaald worden.
-De luchtcirculatie is beter.
-Ze kunnen klimmen.
nadelen voor een metalen kooi zijn: -Er komt veel rommel naast de kooi.
-Er kan aan het tralie geknagen worden.
-Het tralie is lastig schoon te maken.
-De kooi is niet tochtvrij.
voordelen voor een glazen bak zijn: -De kooi is vrijwel tochtvrij.
-Er komt geen rommel buiten de kooi.
-Glas is makkelijk schoon te maken.
nadelen voor en glazen bak zijn: -Het openen van de kooi kan lawaai veroorzaken.
-Je kan alleen van boven benaderen (roofdier).
-Er is kans op krassen op het glas.
-Het is soms lastig om een drinkfles te bevestigen.
-Glas kan absoluut niet in de zon staan. (verhitting)
Degoes zijn best bewegelijk en daarom hebben ze behoorlijk wat ruimte nodig. De kooi moet vooral hoog zijn, minimaal vijftig centimeter. Een voordeel van een grote degoe kooi is dat de degoes zich fijner voelen omdat ze genoeg ruimte hebben om te klauteren en even alleen te zijn. Zelf kan je ze ook veel meer zien bewegen en als je uitbreiding wil van het aantal dieren in de kooi kan dat gemakkelijk. Wat hoort er in een kooi thuis; een voederbak moet aanwezig zijn net zoals een drinkflesje, de voerbak moet wel zwaar genoeg zijn zodat ze het niet kunnen omgooien. Het waterflesje moet eigenlijk van glas zijn zodat ze het niet kapot kunnen bijten. Verder moet je er voor zorgen dat er in de kooi genoeg klimmogelijkheden zijn, zoals trapjes en takken. Ook moeten er voldoende dingen zijn om te kunnen knagen, zoals een knaagsteen en takjes van wilgenbomen en fruitbomen. Ook moet er een nestkastje in de kooi aanwezig zijn omdat degoes zich graag in donkere plekjes schuilen. Er moet ook echt een rad in de kooi aanwezig zijn omdat ze graag rennen en zo hun energie kwijt kunnen.4.1 Bodembedekking.Degoes hebben gevoelig longen, dus de bodembedekking mag niet stoffig zijn. Doordat de degoe erg bewegelijk is laat hij alles opwaaien, stro of zaagsel is al te stoffig voor degoes.Behalve dat er stof tussen het zaagsel zit, is het gemaakt van naaldhout dat Abietinezuur bevat. Dit tast o.a. de luchtwegen en lever aan en kan allergische reacties opwekken. Gebruik ook geen dennenhout, want ook dat blijkt niet goed te zijn voor de degoes. Gebruik voor de bodembedekking houtkrullen maar hier eerst nog een laagje kattenbakkorrels onder, die absorberen alles erg goed en de kooi ruikt iets langer fris.Hoe vaak je de kooi moet verschonen hangt af van de hoeveelheid degoes dat er in zit en de grootte van de kooi. Je moet ongeveer elke week de bodembedekking verschonen.Naast de bodembedekking heb je ook chinchillazand nodig, omdat degoes graag in dit zand gaan liggen rollen. Hierdoor word hun vacht lekker schoon en er komt een mooie glans op. Dit zand moet je ook vaak zeven of vernieuwen zodat ze zich in schoon zand kunnen badderen. Als je niet wilt dat er allemaal zand naast het badje valt moet je een bakje hebben die smaller is aan de bovenkant. Degoes zijn ook gek op hooi, hiermee maken ze nestjes en ze knagen er ook graag op maar ook weer bij de hooi, er mag natuurlijk geen grote hoeveelheid stof in zitten.
[bewerk] 5. De voeding.
Degoes eten groenvoer en zijn dus herbivoren. In de vrije natuur leven zij in een omgeving waar er veel dorre takken en bladeren zijn en ze eten dus bijna alleen maar granen, grassen en zaden. Degoes in gevangenschap staan bloot aan allerlei lekkernijen en vaak zijn deze ziet goed voor de degoe. Vaak is één van de oorzaken van ziekte slecht voedsel, vezels in het voedsel van degoes is een heel belangrijk bestanddeel je kunt degoes het beste een combinatie van cavia- en chinchilla-voer geven. Hier zitten namelijk allemaal zaadjes in die goed zijn voor de degoe. Soms een beetje groenvoer zoals wortels, bloemkool of rode bieten kan helemaal geen kwaad, maar je moet het wel opbouwen anders kan de degoe diaree krijgen. Jonge twijgjes van de Linde, Ahornboom en Eik zijn ook lekkernijen die geen kwaad kunne. Je moet een degoe nooit zoete vruchten of andere suiker producten geven. Een Degoe kan geen suiker verwerken en kan hier dus ziek van worden. Degoes hebben een maag darmkanaal dat in beweging moet blijven net zoals de konijn. Als zij langere tijd niet eten kan het gebeuren dat het maag darmkanaal stopt met werken. Daarom is het belangrijk dat er altijd eten is. Daarnaast moet je ervoor zorgen dat er voldoende hooi in de kooi aanwezig is. Hooi eten ze ook graag en het is bovendien heel gezond, omdat het vezelrijk is. Degoes stoppen pas met eten wanneer zij genoeg hebben gehad.
Voedsel zoals fruit, rozijnen en sommige groenten bevatten ook suikers dus dit moet niet al te veel gevoerd worden. Zonnebloempitten en pinda's mag je ook slechts af en toe als snoepje geven, hier zitten namelijk vetten en oliën in wat ook niet goed is voor de degoe
[bewerk] 6. Geslachtsonderscheid en voortplanting.
Het plaatje hiernaast laat het verschil zien tussen het mannetje en het vrouwtje. Het mannetje is de afstand tussen zijn geslachtdeel en anus verder dan bij het vrouwtje. Ga je fokken met degoes dan is het erg belangrijk dat je wel gezonde en sterke degoes neemt zodat er in latere generaties geen problemen komen. Als het degoe-vrouwtje lichamelijk volwassen is geworden kan je er eigenlijk pas mee gaan fokken, anders kan het vrouwtje lichamelijke en geestelijke problemen kregen. Dit is ook slecht voor de jonkies. Het vrouwtje is al ongeveer vanaf haar vijfenveertigste dag vruchtbaar, maar het is dus niet goed om haar dan al te laten dekken, dat kan je het beste doen als je een jaar oud is. Het vrouwtje zou op het moment van het willen paren van het mannetje aangeven of ze er klaar voor is.
Het mannetje wil wat vaker paren dan het vrouwtje, in de meeste gevallen staat het vrouwtje dit niet toe. Ze loopt weg, en piept op lichtelijk boze toon tegen het ventje. louter eens in de twee a drie weken zal het vrouwtje een dekking toestaan, hoewel dit wel per degoe verschillend is. Bij het fokken moet je het vrouwtje altijd bij het mannetje te zetten en nooit andersom. Een degoe is ongeveer negentig dagen zwanger, je ziet langzamerhand de buik steeds dikker worden. Het vrouwtje blijft actief hoewel dit wel afhangt van de hoeveelheid jongen er in zitten.
Na negentig dagen komen de jonkies op wereld, vaak zit het aantal tussen de vier en tien jongen. Het mannetje kan gewoon bij het vrouwtje in de kooi blijven zitten, hij helpt namelijk mee met het grootbrengen van de jongen zo gaat hij bijvoorbeeld net als het vrouwtje op de jongen liggen om ze warm te houden en te beschutten hoewel de jongen eerder beschutting en warmte bij hun moeder zoeken. Na vierentwintig uur is het vrouwtje al weer vruchtbaar, maar zij moet niet meteen weer gedekt worden omdat het veel van haar lichaam vraagt omdat ze nog hersteld van de bevalling. Vaak regelt de natuur het zelf wel en wacht het mannetje totdat het nestje opgevoed is.
6.1 Geboorte.
Ten eerste moet je er wel bij stil staan dat de de kooi een stuk sneller vies word dan normaal omdat er een stuk meer degoes in zitten dan eerst. Verder moet er gewoon genoeg eten en water voor ze zijn. Voordat je aan jongen degoes begint moet je weten wat je er mee wilt doen. Wil je ze houden of heb je al een adres voor ze waar ze heen kunnen en ook een goed leven krijgen. Als de jongen geboren zijn zonder complicaties hebben ze de oogjes al open en lopen ze als snel rond om op onderzoek uit te gaan. Ze drinken de eerste paar weken ook nog veel melk bij de moeder, Na een paar weken eten de degoe-jongen al broodkruimels en proberen groenten uit. Na een week of zes kun je al zien wat het geslacht is. Na deze zes weken moet je ze apart zetten voordat de te jonge vrouwtjes gedekt worden, ten eerste is dit dus slecht omdat de vrouwtjes hier nog niet aan toe zijn en ze nog niet goed kunnen verzorgen en ten tweede is dit inteelt, hiervan kan je misvormde jongen krijgen die een kleine overlevingskans hebben. Als de jongen al helemaal zelfstandig eten kun je proberen ze uit je hand te laten eten. Het is handig dit op jonge leeftijd te doen, omdat ze later dan tammer zijn wat uiteindelijk ook veel leuker is dan een diertje waar je niet aan kan komen.
[bewerk] 7. Het uiterlijk van de degoe
Degoes lijken veel op de rat, gerbil en ook nog een beetje op de cavia. Maar wat zijn nou de werkelijke kenmerken van een de echte degoe.
Hoe dik de vacht is hangt af van de omgevingstemperatuur waarin de degoe leeft, maar de kleur van de vacht is altijd bruingrijs met aan de uiteinden van de haren een beetje zwart. De buik is wat lichter van kleur. Af en toe kan je een wit vlekje ontdekken bij de degoe, dit is typerend een domesticatieverschijning.
De lengte van degoes is in het wild is soms wel veertig centimeter en af en toe wel langer. Als ze als huisdier gehouden worden zijn ze een stuk kleiner, ongeveer vijfentwintig tot dertig centimeter. Het is vaak zo dat dieren die in gevangenschap opgroeien groter worden vanwege de omstandigheden. Met de degoe gebeurt dit echter niet, men denkt dat dit waarschijnlijk te maken heeft met de grote hoeveelheid inteelt. Verder hebben degoes een staart die een beetje op dat van een rat lijkt. De enige onderscheid is dat de staart van een degoe haar heeft een aan het eind een klein kwastje en een stuk kleiner is dan dat van een rat. (De staart van een rat is vrijwel kaal). Verder gebruikt de degoe zijn staart om in balans te blijven.
De ogen van een degoe zijn donkerbruin. Zoals u al bij de aandoeningen hebt kunnen lezen heeft de degoe oranje tanden. De oren zijn groot en hebben de vorm van een schelp. De eerste indruk is dat het de oren van de beter bekende chinchilla zijn. In totaal heeft de degoe twintig vingers, net zo veel als mens. Aan deze vingers zitten redelijk scherpe nagels. Met de voorpoten pakt de degoe dingen op en houdt er zijn voedsel mee vast, net zoals een rat.
[bewerk] 8. De voor- en nadelen van de degoe.
Om alles nog even op een rijtje te krijgen zijn hier de voordelen en nadelen van de degoe.
Voordelen:
-Degoes zijn enorm beweeglijk en nieuwsgierig. Ze klimmen en springen graag, dit is
erg leuk om naar te kijken.
-Degoes hebben hoofdzakelijk veel ruimte nodig in de hoogte, omdat ze graag
klimmen, in de breedte en lengte hoeft de kooi niet zo heel groot te zijn. Daarom kan je ze makkelijk houden als je een klein huis hebt.
-Degoes stinken niet van zichzelf, daarvoor moet je natuurlijk wel de kooi schoon
houden.
-Degoes moet je niet alleen houden. Je moet er minstens twee aanschaffen. Het is
dan heel leuk om te zien hoe sociaal deze beestjes zijn en je hoe lief ze boven op elkaar slapen.
-Je kunt je degoes gerust een paar dagen alleen thuis laten, als je maar zorgt dat ze
genoeg te eten en drinken hebben. *
-Als je een nestje krijgt hoef je het mannetje niet apart in een andere kooi te zetten. -Degoes krijgen niet zo vaak een nestje in verhouding met andere knaagdieren. -Degoes bijten niet snel en zijn over het algemeen aardig.
Nadelen:
-Degoes zijn geen knuffelbeesten. Ze worden bijvoorbeeld moeilijker tam dan een
konijn of cavia. Voor kinderen zijn degoes dan ook zelden geschikt, omdat ze graag met dieren knuffelen en de degoe hier dus niet zo van houd.
-Degoes knagen op alles, soms op je vingers om ze te ontdekken ook zullen ze in de
kooi op van alles knagen, speeltjes etc. zijn dus snel stuk.
-Als degoes ontsnappen dan wordt het een hele klus om ze weer te pakken omdat ze
hartstikke snel zijn. Verder is het niet leuk als ze op je meubilair gaan knabbelen of erger nog aan elektriciteitsdraden.
-Doordat de degoe in de avond lang doorgaat met zijn bezigheden kan dit niet fijn
zijn als je is lekker rustig wil zitten of wilt slapen.
- met het drinken vind ik dit zelf niet zo slim omdat er zich dan veel bacteriën kunnen vormen
waarvan de degoe ziek kan worden.
--Romy herms 6 dec 2006 18:35 (CET)
